1000 Names of Mahavishnu with meanings – Swami Bhoomananda Tirtha

#ShlokaNameDiacriticMeaning
1विश्र्वम्‌ विष्णुर्वषट्कारो भूतभव्यभवत्प्रभु: । भूतकृद्‌भूतभृद्‌भावो भूतात्मा भूतभावन: ।। 1 ।।विश्वम्viśvamThe Universe.
2विश्र्वम्‌ विष्णुर्वषट्कारो भूतभव्यभवत्प्रभु: । भूतकृद्‌भूतभृद्‌भावो भूतात्मा भूतभावन: ।। 1 ।।विष्णु:viṣṇuḥThe brilliance permeating everywhere.
3विश्र्वम्‌ विष्णुर्वषट्कारो भूतभव्यभवत्प्रभु: । भूतकृद्‌भूतभृद्‌भावो भूतात्मा भूतभावन: ।। 1 ।।वषट्कारःvaṣatkāraḥThe deity contemplated in sacrifice.
4विश्र्वम्‌ विष्णुर्वषट्कारो भूतभव्यभवत्प्रभु: । भूतकृद्‌भूतभृद्‌भावो भूतात्मा भूतभावन: ।। 1 ।।भूतभव्यभवत्प्रभुःbhūta-bhavya-bhavat-prabhuḥThe Lord of past, present and future.
5विश्र्वम्‌ विष्णुर्वषट्कारो भूतभव्यभवत्प्रभु: । भूतकृद्‌भूतभृद्‌भावो भूतात्मा भूतभावन: ।। 1 ।।भूतकृत्bhūtakṛtThe deity contemplated in sacrifice.
6विश्र्वम्‌ विष्णुर्वषट्कारो भूतभव्यभवत्प्रभु: । भूतकृद्‌भूतभृद्‌भावो भूतात्मा भूतभावन: ।। 1 ।।भूतभृत्bhūtabhṛtSustainer of all beings.
7विश्र्वम्‌ विष्णुर्वषट्कारो भूतभव्यभवत्प्रभु: । भूतकृद्‌भूतभृद्‌भावो भूतात्मा भूतभावन: ।। 1 ।।भावःbhāvaḥEverything that is manifest.
8विश्र्वम्‌ विष्णुर्वषट्कारो भूतभव्यभवत्प्रभु: । भूतकृद्‌भूतभृद्‌भावो भूतात्मा भूतभावन: ।। 1 ।।भूतात्माbhūtātmāThe soul of whatever is, the manifest.
9विश्र्वम्‌ विष्णुर्वषट्कारो भूतभव्यभवत्प्रभु: । भूतकृद्‌भूतभृद्‌भावो भूतात्मा भूतभावन: ।। 1 ।।भूतभावनःbhūtabhāvanaḥNurturer of all beings.
10पूतात्मा परमात्मा च मुक्तानां परमा गति: । अव्यय पुरूष: साक्षी क्षेत्रज्ञोऽक्षर एव च ।। 2 ।।पूतात्माpūtātmāThe soul pure and serene.
11पूतात्मा परमात्मा च मुक्तानां परमा गति: । अव्यय पुरूष: साक्षी क्षेत्रज्ञोऽक्षर एव च ।। 2 ।।परमात्माparamātmāThe Supreme Soul.
12पूतात्मा परमात्मा च मुक्तानां परमा गति: । अव्यय पुरूष: साक्षी क्षेत्रज्ञोऽक्षर एव च ।। 2 ।।मुक्तानां परमा गतिःmuktānāṃ paramā gatiḥThe ultimate Goal of all the liberated.
13पूतात्मा परमात्मा च मुक्तानां परमा गति: । अव्यय पुरूष: साक्षी क्षेत्रज्ञोऽक्षर एव च ।। 2 ।।अव्ययःavyayaḥDevoid of decline and destruction, wear and tear.
14पूतात्मा परमात्मा च मुक्तानां परमा गति: । अव्यय पुरूष: साक्षी क्षेत्रज्ञोऽक्षर एव च ।। 2 ।।पुरुषःpuruṣaḥThe Soul; the Supreme Person.
15पूतात्मा परमात्मा च मुक्तानां परमा गति: । अव्यय पुरूष: साक्षी क्षेत्रज्ञोऽक्षर एव च ।। 2 ।।साक्षीsākṣīThe sole witness.
16पूतात्मा परमात्मा च मुक्तानां परमा गति: । अव्यय पुरूष: साक्षी क्षेत्रज्ञोऽक्षर एव च ।। 2 ।।क्षेत्रज्ञkṣetrajñaḥKnower of the body as well as the world alike.
17पूतात्मा परमात्मा च मुक्तानां परमा गति: । अव्यय पुरूष: साक्षी क्षेत्रज्ञोऽक्षर एव च ।। 2 ।।अक्षरःakṣaraḥIndestructible
18योगो योगविदां नेता प्रधानपुरुषेश्वर: । नारसिंहवपु: श्रीमान्‌ केशव: पुरुषोत्तम: ।। 3 ।।योगःyogaḥThe art and process of union, unification.
19योगो योगविदां नेता प्रधानपुरुषेश्वर: । नारसिंहवपु: श्रीमान्‌ केशव: पुरुषोत्तम: ।। 3 ।।योगविदां नेताyogavidāṃ netāHe who leads all knowers of yoga
20योगो योगविदां नेता प्रधानपुरुषेश्वर: । नारसिंहवपु: श्रीमान्‌ केशव: पुरुषोत्तम: ।। 3 ।।प्रधानपुरुषेश्वरःpradhānapuruṣeśwaraḥThe lord of nature as well as all persons.
21योगो योगविदां नेता प्रधानपुरुषेश्वर: । नारसिंहवपु: श्रीमान्‌ केशव: पुरुषोत्तम: ।। 3 ।।नारसिंहवपुःnārasiṃhavapuḥOne with a body that is part human and part lion
22योगो योगविदां नेता प्रधानपुरुषेश्वर: । नारसिंहवपु: श्रीमान्‌ केशव: पुरुषोत्तम: ।। 3 ।।श्रीमान्śrīmānOne in whom sree (Lakshmi, all wealth) reigns.
23योगो योगविदां नेता प्रधानपुरुषेश्वर: । नारसिंहवपु: श्रीमान्‌ केशव: पुरुषोत्तम: ।। 3 ।।केशवःkeśavaḥOne with beautiful hair; one constituted of Brahmaa, Vishnu & Rudra.
24योगो योगविदां नेता प्रधानपुरुषेश्वर: । नारसिंहवपु: श्रीमान्‌ केशव: पुरुषोत्तम: ।। 3 ।।पुरुषोत्तमःpuruṣottamaḥThe most exalted Indweller.
25सर्व: शर्व: शिव: स्थाणुर्भूतादिर्निधिरव्यय: । संभवो भावनो भर्ता प्रभव: प्रभुरीश्वर: ।। 4 ।।सर्वःsarvaḥOne who is all.
26सर्व: शर्व: शिव: स्थाणुर्भूतादिर्निधिरव्यय: । संभवो भावनो भर्ता प्रभव: प्रभुरीश्वर: ।। 4 ।।शर्वःśarvaḥThe destroyer of all (at the time of deluge).
27सर्व: शर्व: शिव: स्थाणुर्भूतादिर्निधिरव्यय: । संभवो भावनो भर्ता प्रभव: प्रभुरीश्वर: ।। 4 ।।शिवःśivaḥThe auspicious.
28सर्व: शर्व: शिव: स्थाणुर्भूतादिर्निधिरव्यय: । संभवो भावनो भर्ता प्रभव: प्रभुरीश्वर: ।। 4 ।।स्थाणुःsthāṇuḥOne who is immovable (stable, unwavering).
29सर्व: शर्व: शिव: स्थाणुर्भूतादिर्निधिरव्यय: । संभवो भावनो भर्ता प्रभव: प्रभुरीश्वर: ।। 4 ।।भूतादिःbhūtādiḥSource of all existence.
30सर्व: शर्व: शिव: स्थाणुर्भूतादिर्निधिरव्यय: । संभवो भावनो भर्ता प्रभव: प्रभुरीश्वर: ।। 4 ।।अव्ययःनिधिःavyayaḥ nidhiḥThe inexhaustible treasure.
31सर्व: शर्व: शिव: स्थाणुर्भूतादिर्निधिरव्यय: । संभवो भावनो भर्ता प्रभव: प्रभुरीश्वर: ।। 4 ।।संभवःsambhavaḥOne born of His own will.
32सर्व: शर्व: शिव: स्थाणुर्भूतादिर्निधिरव्यय: । संभवो भावनो भर्ता प्रभव: प्रभुरीश्वर: ।। 4 ।।भावनःbhāvanaḥThe giver of everything.
33सर्व: शर्व: शिव: स्थाणुर्भूतादिर्निधिरव्यय: । संभवो भावनो भर्ता प्रभव: प्रभुरीश्वर: ।। 4 ।।भर्ताbhartāThe sustainer of Creation.
34सर्व: शर्व: शिव: स्थाणुर्भूतादिर्निधिरव्यय: । संभवो भावनो भर्ता प्रभव: प्रभुरीश्वर: ।। 4 ।।प्रभवःprabhavaḥThe source of Creation.
35सर्व: शर्व: शिव: स्थाणुर्भूतादिर्निधिरव्यय: । संभवो भावनो भर्ता प्रभव: प्रभुरीश्वर: ।। 4 ।।प्रभुःprabhuḥThe supreme Lord of the Universe.
36सर्व: शर्व: शिव: स्थाणुर्भूतादिर्निधिरव्यय: । संभवो भावनो भर्ता प्रभव: प्रभुरीश्वर: ।। 4 ।।ईश्वरःīśvaraḥThe controller.
37स्वयंभू: शंभुरादित्य: पुष्कराक्षो महास्वन: । अनादिनिधनो धाता विधाता धातुरुत्तम: ।। 5 ।।स्वयंभूःsvayaṃbhūḥThe self-born (self-existent; not caused).
38स्वयंभू: शंभुरादित्य: पुष्कराक्षो महास्वन: । अनादिनिधनो धाता विधाता धातुरुत्तम: ।। 5 ।।शम्भुःśambhuḥThe giver of happiness.
39स्वयंभू: शंभुरादित्य: पुष्कराक्षो महास्वन: । अनादिनिधनो धाता विधाता धातुरुत्तम: ।। 5 ।।आदित्यःādityaḥOne who illumines (reveals) everything.
40स्वयंभू: शंभुरादित्य: पुष्कराक्षो महास्वन: । अनादिनिधनो धाता विधाता धातुरुत्तम: ।। 5 ।।पुष्कराक्षःpuṣkarākṣaḥThe lotus-eyed.
41स्वयंभू: शंभुरादित्य: पुष्कराक्षो महास्वन: । अनादिनिधनो धाता विधाता धातुरुत्तम: ।। 5 ।।महास्वनःmahāsvanahOne with the great sound (from which came the Vedas).
42स्वयंभू: शंभुरादित्य: पुष्कराक्षो महास्वन: । अनादिनिधनो धाता विधाता धातुरुत्तम: ।। 5 ।।अनादिनिधनःanādinidhanaḥWithout beginning or end.
43स्वयंभू: शंभुरादित्य: पुष्कराक्षो महास्वन: । अनादिनिधनो धाता विधाता धातुरुत्तम: ।। 5 ।।धाताdhātāSustainer or support of everything.
44स्वयंभू: शंभुरादित्य: पुष्कराक्षो महास्वन: । अनादिनिधनो धाता विधाता धातुरुत्तम: ।। 5 ।।विधाताvidhātāInducer of all actions and bestower of all outcomes.
45स्वयंभू: शंभुरादित्य: पुष्कराक्षो महास्वन: । अनादिनिधनो धाता विधाता धातुरुत्तम: ।। 5 ।।धातुरुत्तमःdhāturuttamahThe supreme sustainer (Consciousness – the supreme dh?tu).
46अप्रमेयो हृषीकेश: पद्मनाभोऽमरप्रभु: । विश्वकर्मा मनुस्त्वष्टा स्थविष्ठ: स्थविरो ध्रुव: ।। 6 ।।अप्रमेयःaprameyahWho is immeasurable, not an \'object\' of knowledge.
47अप्रमेयो हृषीकेश: पद्मनाभोऽमरप्रभु: । विश्वकर्मा मनुस्त्वष्टा स्थविष्ठ: स्थविरो ध्रुव: ।। 6 ।।हृषीकेशःhṛṣīkeśaḥLord or Controller of senses.
48अप्रमेयो हृषीकेश: पद्मनाभोऽमरप्रभु: । विश्वकर्मा मनुस्त्वष्टा स्थविष्ठ: स्थविरो ध्रुव: ।। 6 ।।पद्मनाभःpadmanābhaḥWith lotus (Creation) in his navel.
49अप्रमेयो हृषीकेश: पद्मनाभोऽमरप्रभु: । विश्वकर्मा मनुस्त्वष्टा स्थविष्ठ: स्थविरो ध्रुव: ।। 6 ।।अमरप्रभुःamaraprabhuḥThe Lord imperishable (Lord of the Devas).
50अप्रमेयो हृषीकेश: पद्मनाभोऽमरप्रभु: । विश्वकर्मा मनुस्त्वष्टा स्थविष्ठ: स्थविरो ध्रुव: ।। 6 ।।विश्वकर्माviśvakarmāThe architect of the Universe.
51अप्रमेयो हृषीकेश: पद्मनाभोऽमरप्रभु: । विश्वकर्मा मनुस्त्वष्टा स्थविष्ठ: स्थविरो ध्रुव: ।। 6 ।।मनुःmanuḥThe thinker.
52अप्रमेयो हृषीकेश: पद्मनाभोऽमरप्रभु: । विश्वकर्मा मनुस्त्वष्टा स्थविष्ठ: स्थविरो ध्रुव: ।। 6 ।।त्वष्टाtvaṣṭāWho rarefies and diminishes everything (transforms gross into subtle).
53अप्रमेयो हृषीकेश: पद्मनाभोऽमरप्रभु: । विश्वकर्मा मनुस्त्वष्टा स्थविष्ठ: स्थविरो ध्रुव: ।। 6 ।।स्थविष्ठःsthaviṣṭhaḥExceedingly gross.
54अप्रमेयो हृषीकेश: पद्मनाभोऽमरप्रभु: । विश्वकर्मा मनुस्त्वष्टा स्थविष्ठ: स्थविरो ध्रुव: ।। 6 ।।स्थविरःध्रुवःsthaviraḥ dhruvaḥAncient and eternal.
55अग्राह्य शाश्वत: कृष्णो लोहिताक्ष: प्रतर्दन: । प्रभूतस्त्रिककुब्धाम पवित्रं मंगलं परम्‌ ।। 7 ।।अग्राह्यःagrāhyaḥNot graspable (by senses).
56अग्राह्य शाश्वत: कृष्णो लोहिताक्ष: प्रतर्दन: । प्रभूतस्त्रिककुब्धाम पवित्रं मंगलं परम्‌ ।। 7 ।।शाश्वतःśāśvataḥThe ever present, everlasting.
57अग्राह्य शाश्वत: कृष्णो लोहिताक्ष: प्रतर्दन: । प्रभूतस्त्रिककुब्धाम पवित्रं मंगलं परम्‌ ।। 7 ।।कृष्ण:kṛṣṇaḥOne who is black; The ever joyful.
58अग्राह्य शाश्वत: कृष्णो लोहिताक्ष: प्रतर्दन: । प्रभूतस्त्रिककुब्धाम पवित्रं मंगलं परम्‌ ।। 7 ।।लोहिताक्षःlohitākṣaḥWith red-tinged eyes.
59अग्राह्य शाश्वत: कृष्णो लोहिताक्ष: प्रतर्दन: । प्रभूतस्त्रिककुब्धाम पवित्रं मंगलं परम्‌ ।। 7 ।।प्रतर्दनःpratardanaḥOne who annihilates everything in the end.
60अग्राह्य शाश्वत: कृष्णो लोहिताक्ष: प्रतर्दन: । प्रभूतस्त्रिककुब्धाम पवित्रं मंगलं परम्‌ ।। 7 ।।प्रभूतःprabhūtaḥOne who is distinguished for wealth and knowledge.
61अग्राह्य शाश्वत: कृष्णो लोहिताक्ष: प्रतर्दन: । प्रभूतस्त्रिककुब्धाम पवित्रं मंगलं परम्‌ ।। 7 ।।त्रिककुब्धामtrikakubdhāmaOne who is dwelling above, below and in between.
62अग्राह्य शाश्वत: कृष्णो लोहिताक्ष: प्रतर्दन: । प्रभूतस्त्रिककुब्धाम पवित्रं मंगलं परम्‌ ।। 7 ।।पवित्रम्pavitraṃOne who purifies.
63अग्राह्य शाश्वत: कृष्णो लोहिताक्ष: प्रतर्दन: । प्रभूतस्त्रिककुब्धाम पवित्रं मंगलं परम्‌ ।। 7 ।।मङ्गलं परम्maṅgalaṃ paramOne who is the Supreme felicity.
64ईशान: प्राणद: प्राणो ज्येष्ठ: श्रेष्ठ: प्रजापति: । हिरण्यगर्भो भूगर्भो माधवो मधुसूदन: ।। 8 ।।ईशानःīśānaḥThe ruler of everything.
65ईशान: प्राणद: प्राणो ज्येष्ठ: श्रेष्ठ: प्रजापति: । हिरण्यगर्भो भूगर्भो माधवो मधुसूदन: ।। 8 ।।प्राणदःprāṇadaḥThe giver of or source of life.
66ईशान: प्राणद: प्राणो ज्येष्ठ: श्रेष्ठ: प्रजापति: । हिरण्यगर्भो भूगर्भो माधवो मधुसूदन: ।। 8 ।।प्राणःprāṇaḥLife itself.
67ईशान: प्राणद: प्राणो ज्येष्ठ: श्रेष्ठ: प्रजापति: । हिरण्यगर्भो भूगर्भो माधवो मधुसूदन: ।। 8 ।।ज्येष्ठःjyeṣṭhaḥThe eldest (nothing precedes Him).
68ईशान: प्राणद: प्राणो ज्येष्ठ: श्रेष्ठ: प्रजापति: । हिरण्यगर्भो भूगर्भो माधवो मधुसूदन: ।। 8 ।।श्रेष्ठःśreṣṭhaḥThe best (excels everything).
69ईशान: प्राणद: प्राणो ज्येष्ठ: श्रेष्ठ: प्रजापति: । हिरण्यगर्भो भूगर्भो माधवो मधुसूदन: ।। 8 ।।प्रजापतिःprajāpatiḥThe Lord of all beings.
70ईशान: प्राणद: प्राणो ज्येष्ठ: श्रेष्ठ: प्रजापति: । हिरण्यगर्भो भूगर्भो माधवो मधुसूदन: ।। 8 ।।हिरण्यगर्भःhiraṇyagarbhaḥThe source of Creation.
71ईशान: प्राणद: प्राणो ज्येष्ठ: श्रेष्ठ: प्रजापति: । हिरण्यगर्भो भूगर्भो माधवो मधुसूदन: ।। 8 ।।भूगर्भःbhūgarbhaḥThe source of the Earth.
72ईशान: प्राणद: प्राणो ज्येष्ठ: श्रेष्ठ: प्रजापति: । हिरण्यगर्भो भूगर्भो माधवो मधुसूदन: ।। 8 ।।माधवःmādhavaḥThe consort of Lakshmi.
73ईशान: प्राणद: प्राणो ज्येष्ठ: श्रेष्ठ: प्रजापति: । हिरण्यगर्भो भूगर्भो माधवो मधुसूदन: ।। 8 ।।मधुसूदनःmadhusūdanaḥThe destroyer of demon Madhu (ego).
74ईश्र्वरो विक्रमी धन्वी मेधावी विक्रम: क्रम: । अनुत्तमो दुराधर्ष: कृतज्ञ: कृतिरात्मवान्‌ ।। 9 ।।ईश्वरःīśvaraḥSupreme controller (omnipotent).
75ईश्र्वरो विक्रमी धन्वी मेधावी विक्रम: क्रम: । अनुत्तमो दुराधर्ष: कृतज्ञ: कृतिरात्मवान्‌ ।। 9 ।।विक्रमीvikramīOne who is valorous.
76ईश्र्वरो विक्रमी धन्वी मेधावी विक्रम: क्रम: । अनुत्तमो दुराधर्ष: कृतज्ञ: कृतिरात्मवान्‌ ।। 9 ।।धन्वीdhanvīThe supreme archer.
77ईश्र्वरो विक्रमी धन्वी मेधावी विक्रम: क्रम: । अनुत्तमो दुराधर्ष: कृतज्ञ: कृतिरात्मवान्‌ ।। 9 ।।मेधावीmedhāvīSupremely intelligent.
78ईश्र्वरो विक्रमी धन्वी मेधावी विक्रम: क्रम: । अनुत्तमो दुराधर्ष: कृतज्ञ: कृतिरात्मवान्‌ ।। 9 ।।विक्रमःvikramaḥOne who transcends the world.
79ईश्र्वरो विक्रमी धन्वी मेधावी विक्रम: क्रम: । अनुत्तमो दुराधर्ष: कृतज्ञ: कृतिरात्मवान्‌ ।। 9 ।।क्रमःkramaḥSource of orderliness (causality).
80ईश्र्वरो विक्रमी धन्वी मेधावी विक्रम: क्रम: । अनुत्तमो दुराधर्ष: कृतज्ञ: कृतिरात्मवान्‌ ।। 9 ।।अनुत्तमःanuttamaḥOne who is unexcelled.
81ईश्र्वरो विक्रमी धन्वी मेधावी विक्रम: क्रम: । अनुत्तमो दुराधर्ष: कृतज्ञ: कृतिरात्मवान्‌ ।। 9 ।।दुराधर्षःdurādharṣaḥThe Unassailable.
82ईश्र्वरो विक्रमी धन्वी मेधावी विक्रम: क्रम: । अनुत्तमो दुराधर्ष: कृतज्ञ: कृतिरात्मवान्‌ ।। 9 ।।कृतज्ञःkṛtajñaḥThe Knower of all deeds good and bad.
83ईश्र्वरो विक्रमी धन्वी मेधावी विक्रम: क्रम: । अनुत्तमो दुराधर्ष: कृतज्ञ: कृतिरात्मवान्‌ ।। 9 ।।कृतिःkṛtiḥOne who is support of all actions.
84ईश्र्वरो विक्रमी धन्वी मेधावी विक्रम: क्रम: । अनुत्तमो दुराधर्ष: कृतज्ञ: कृतिरात्मवान्‌ ।। 9 ।।आत्मवान्tmavānOne resting on His own greatness and potential.
85सुरेश: शरणं शर्म विश्वरेता: प्रजाभव: । अह: संवत्सरो व्याल: प्रत्यय: सर्वदर्शन: ।। 10 ।।सुरेशःsureśaḥThe Lord of all Devas
86सुरेश: शरणं शर्म विश्वरेता: प्रजाभव: । अह: संवत्सरो व्याल: प्रत्यय: सर्वदर्शन: ।। 10 ।।शरणम्śaraṇamThe Refuge for one and all
87सुरेश: शरणं शर्म विश्वरेता: प्रजाभव: । अह: संवत्सरो व्याल: प्रत्यय: सर्वदर्शन: ।। 10 ।।शर्मśarmaOne whose essence is supreme bliss
88सुरेश: शरणं शर्म विश्वरेता: प्रजाभव: । अह: संवत्सरो व्याल: प्रत्यय: सर्वदर्शन: ।। 10 ।।विश्वरेताःviśvaretāḥThe Seed of the universe
89सुरेश: शरणं शर्म विश्वरेता: प्रजाभव: । अह: संवत्सरो व्याल: प्रत्यय: सर्वदर्शन: ।। 10 ।।प्रजाभवःprajābhavaḥThe Source of all beings
90सुरेश: शरणं शर्म विश्वरेता: प्रजाभव: । अह: संवत्सरो व्याल: प्रत्यय: सर्वदर्शन: ।। 10 ।।अहःahaḥOne who is in the form of brilliance (day).
91सुरेश: शरणं शर्म विश्वरेता: प्रजाभव: । अह: संवत्सरो व्याल: प्रत्यय: सर्वदर्शन: ।। 10 ।।संवत्सरःsaṃvatsaraḥOne who is in the form of time (the year).
92सुरेश: शरणं शर्म विश्वरेता: प्रजाभव: । अह: संवत्सरो व्याल: प्रत्यय: सर्वदर्शन: ।। 10 ।।व्यालःvyālaḥOne who cannot be captured.
93सुरेश: शरणं शर्म विश्वरेता: प्रजाभव: । अह: संवत्सरो व्याल: प्रत्यय: सर्वदर्शन: ।। 10 ।।प्रत्ययःpratyayaḥOne who is in the form of cognition.
94सुरेश: शरणं शर्म विश्वरेता: प्रजाभव: । अह: संवत्सरो व्याल: प्रत्यय: सर्वदर्शन: ।। 10 ।।सर्वदर्शनःsarvadarśanaḥThe Seer of all.
95अज: सर्वेश्वर: सिद्ध: सिद्धि: सर्वादिरच्युत: । वृषाकपिरमेयात्मा सर्वयोगविनि:सृत: ।। 11 ।।अजः ajaḥ The Unborn (birth-less).
96अज: सर्वेश्वर: सिद्ध: सिद्धि: सर्वादिरच्युत: । वृषाकपिरमेयात्मा सर्वयोगविनि:सृत: ।। 11 ।।सर्वेश्वरः sarveśvaraḥ The Lord of all.
97अज: सर्वेश्वर: सिद्ध: सिद्धि: सर्वादिरच्युत: । वृषाकपिरमेयात्मा सर्वयोगविनि:सृत: ।। 11 ।।सिद्धःsiddhaḥ One who is ever established in His own nature.
98अज: सर्वेश्वर: सिद्ध: सिद्धि: सर्वादिरच्युत: । वृषाकपिरमेयात्मा सर्वयोगविनि:सृत: ।। 11 ।।सिद्धिःsiddhiḥ One who is the fruition of all effort.
99अज: सर्वेश्वर: सिद्ध: सिद्धि: सर्वादिरच्युत: । वृषाकपिरमेयात्मा सर्वयोगविनि:सृत: ।। 11 ।।सर्वादिsarvādiḥOne who is the beginning of all.
100अज: सर्वेश्वर: सिद्ध: सिद्धि: सर्वादिरच्युत: । वृषाकपिरमेयात्मा सर्वयोगविनि:सृत: ।। 11 ।।अच्युतःacyutaḥ One who has no fall or decline.
101अज: सर्वेश्वर: सिद्ध: सिद्धि: सर्वादिरच्युत: । वृषाकपिरमेयात्मा सर्वयोगविनि:सृत: ।। 11 ।।वृषाकपिvṛṣākapiḥ One in the form of Dharma (vrisha) and Varaaha, boar (based on Avataara leela).
102अज: सर्वेश्वर: सिद्ध: सिद्धि: सर्वादिरच्युत: । वृषाकपिरमेयात्मा सर्वयोगविनि:सृत: ।। 11 ।। अमेयात्माameyātmā One whose essential nature is immeasurable.
103अज: सर्वेश्वर: सिद्ध: सिद्धि: सर्वादिरच्युत: । वृषाकपिरमेयात्मा सर्वयोगविनि:सृत: ।। 11 ।।सर्वयोगविनिःसृतःsarvayogaviniḥsṛtaḥ One devoid of all kinds of bondage.
104वसुर्वसुमना: सत्य: समात्मा सम्मित: सम: । अमोघ: पुंडरीकाक्षो वृषकर्मा वृषाकृति: ।। 12 ।।वसु:vasuḥThe indweller of all.
105वसुर्वसुमना: सत्य: समात्मा सम्मित: सम: । अमोघ: पुंडरीकाक्षो वृषकर्मा वृषाकृति: ।। 12 ।।वसुमनाःvasumanāḥOne possessing benevolent mind.
106वसुर्वसुमना: सत्य: समात्मा सम्मित: सम: । अमोघ: पुंडरीकाक्षो वृषकर्मा वृषाकृति: ।। 12 ।।सत्यःsatyaḥOne who is the Truth.
107वसुर्वसुमना: सत्य: समात्मा सम्मित: सम: । अमोघ: पुंडरीकाक्षो वृषकर्मा वृषाकृति: ।। 12 ।।समात्माsamātmāOne with equal vision (or, who is the same Self in all).
108वसुर्वसुमना: सत्य: समात्मा सम्मित: सम: । अमोघ: पुंडरीकाक्षो वृषकर्मा वृषाकृति: ।। 12 ।।असम्मितःasammitaḥOne who cannot be determined.
109वसुर्वसुमना: सत्य: समात्मा सम्मित: सम: । अमोघ: पुंडरीकाक्षो वृषकर्मा वृषाकृति: ।। 12 ।।समःsamaḥOne who is uniform at all times.
110वसुर्वसुमना: सत्य: समात्मा सम्मित: सम: । अमोघ: पुंडरीकाक्षो वृषकर्मा वृषाकृति: ।। 12 ।।अमोघःamoghaḥWorshipping whom will never be futile.
111वसुर्वसुमना: सत्य: समात्मा सम्मित: सम: । अमोघ: पुंडरीकाक्षो वृषकर्मा वृषाकृति: ।। 12 ।।पुण्डरीकाक्षःpuṇḍarīkākṣaḥThe lotus-eyed.
112वसुर्वसुमना: सत्य: समात्मा सम्मित: सम: । अमोघ: पुंडरीकाक्षो वृषकर्मा वृषाकृति: ।। 12 ।।वृषकर्माvṛṣakarmāOne whose actions are propelled by Dharma.
113वसुर्वसुमना: सत्य: समात्मा सम्मित: सम: । अमोघ: पुंडरीकाक्षो वृषकर्मा वृषाकृति: ।। 12 ।।वृषाकृतिःvṛṣākṛtiḥOne given to uphold Dharma.
114रुद्रो बहुशिरा बभ्रुर्विश्वयोनि: शुचिश्रवा: । अमृत: शाश्वतस्थाणुर्वरारोहो महातपा: ।। 13 ।।रुद्रःrudraḥOne who is redresser of grief.
115रुद्रो बहुशिरा बभ्रुर्विश्वयोनि: शुचिश्रवा: । अमृत: शाश्वतस्थाणुर्वरारोहो महातपा: ।। 13 ।।बहुशिराbahushirāḥOne with many heads.
116रुद्रो बहुशिरा बभ्रुर्विश्वयोनि: शुचिश्रवा: । अमृत: शाश्वतस्थाणुर्वरारोहो महातपा: ।। 13 ।।बभ्रुःbabhruḥOne who supports the world.
117रुद्रो बहुशिरा बभ्रुर्विश्वयोनि: शुचिश्रवा: । अमृत: शाश्वतस्थाणुर्वरारोहो महातपा: ।। 13 ।।विश्वयोनिःviśvayoniḥOne who is the womb (cause) of the universe.
118रुद्रो बहुशिरा बभ्रुर्विश्वयोनि: शुचिश्रवा: । अमृत: शाश्वतस्थाणुर्वरारोहो महातपा: ।। 13 ।।शुचिश्रवाःśuciśravāḥOne with pure fame.
119रुद्रो बहुशिरा बभ्रुर्विश्वयोनि: शुचिश्रवा: । अमृत: शाश्वतस्थाणुर्वरारोहो महातपा: ।। 13 ।।अमृतamṛtahThe undying.
120रुद्रो बहुशिरा बभ्रुर्विश्वयोनि: शुचिश्रवा: । अमृत: शाश्वतस्थाणुर्वरारोहो महातपा: ।। 13 ।।शाश्वत-स्थाणु:śāśvata-sthāṇuḥOne who is perennially stable.
121रुद्रो बहुशिरा बभ्रुर्विश्वयोनि: शुचिश्रवा: । अमृत: शाश्वतस्थाणुर्वरारोहो महातपा: ।। 13 ।।वरारोहvarārohaḥOne representing the great ascent (varam ?rohanam) the final abode. One who does not send back those who attain him.
122रुद्रो बहुशिरा बभ्रुर्विश्वयोनि: शुचिश्रवा: । अमृत: शाश्वतस्थाणुर्वरारोहो महातपा: ।। 13 ।।महातपाःmahātapāḥOne with greatest austerity (knowledge).
123सर्वग: सर्वविद्‌भानुर्विष्वक्सेनो जनार्दन: । वेदो वेदविदव्यंगो वेदांगो वेदवित्कवि: ।। 14 ।।सर्वगःsarvagaḥAll-pervasive.
124सर्वग: सर्वविद्‌भानुर्विष्वक्सेनो जनार्दन: । वेदो वेदविदव्यंगो वेदांगो वेदवित्कवि: ।। 14 ।।सर्वविद्भानुःsarvavidbhānuḥOne who knows all and illumines all.
125सर्वग: सर्वविद्‌भानुर्विष्वक्सेनो जनार्दन: । वेदो वेदविदव्यंगो वेदांगो वेदवित्कवि: ।। 14 ।।विष्वक्सेनःviṣvaksenaḥOne who attacks bad things from everywhere.
126सर्वग: सर्वविद्‌भानुर्विष्वक्सेनो जनार्दन: । वेदो वेदविदव्यंगो वेदांगो वेदवित्कवि: ।। 14 ।।जनार्दनःjanārdanaḥOne who torments the vicious. Also, one sought after by people.
127सर्वग: सर्वविद्‌भानुर्विष्वक्सेनो जनार्दन: । वेदो वेदविदव्यंगो वेदांगो वेदवित्कवि: ।। 14 ।।वेदःvedaḥOne in the form of Knowledge.
128सर्वग: सर्वविद्‌भानुर्विष्वक्सेनो जनार्दन: । वेदो वेदविदव्यंगो वेदांगो वेदवित्कवि: ।। 14 ।।वेदवित्vedavitThe Knower of the Vedas.
129सर्वग: सर्वविद्‌भानुर्विष्वक्सेनो जनार्दन: । वेदो वेदविदव्यंगो वेदांगो वेदवित्कवि: ।। 14 ।।अव्यङ्गःavyaṅgaḥOne who is unmanifest (not reachable by the senses).
130सर्वग: सर्वविद्‌भानुर्विष्वक्सेनो जनार्दन: । वेदो वेदविदव्यंगो वेदांगो वेदवित्कवि: ।। 14 ।।वेदाङ्गःvedāṅgaḥHaving the Vedas as his limbs.
131सर्वग: सर्वविद्‌भानुर्विष्वक्सेनो जनार्दन: । वेदो वेदविदव्यंगो वेदांगो वेदवित्कवि: ।। 14 ।।वेदवित्vedavitKnowing the real purport of Vedas.
132सर्वग: सर्वविद्‌भानुर्विष्वक्सेनो जनार्दन: । वेदो वेदविदव्यंगो वेदांगो वेदवित्कवि: ।। 14 ।।कविःkaviḥOne who has poetic insight, all-knowing.
133लोकाध्यक्ष: सुराध्यक्षो धर्माध्यक्ष: कृताकृत: । चतुरात्मा चतुर्व्यूहश्चतुर्दंष्ट्रश्चतुर्भुज: ।। 15 ।।लोकाध्यक्षःlokādhyakṣaḥLord of all the worlds.
134लोकाध्यक्ष: सुराध्यक्षो धर्माध्यक्ष: कृताकृत: । चतुरात्मा चतुर्व्यूहश्चतुर्दंष्ट्रश्चतुर्भुज: ।। 15 ।।सुराध्यक्षःsurādhyakṣaḥLord of the suras (devataas or heavenly denizens).
135लोकाध्यक्ष: सुराध्यक्षो धर्माध्यक्ष: कृताकृत: । चतुरात्मा चतुर्व्यूहश्चतुर्दंष्ट्रश्चतुर्भुज: ।। 15 ।।धर्माध्यक्षःdharmādhyakṣaḥLord of Dharma.
136लोकाध्यक्ष: सुराध्यक्षो धर्माध्यक्ष: कृताकृत: । चतुरात्मा चतुर्व्यूहश्चतुर्दंष्ट्रश्चतुर्भुज: ।। 15 ।।कृताकृतःkṛtākṛtaḥOne who is both effect and the cause (who transcends causality).
137लोकाध्यक्ष: सुराध्यक्षो धर्माध्यक्ष: कृताकृत: । चतुरात्मा चतुर्व्यूहश्चतुर्दंष्ट्रश्चतुर्भुज: ।। 15 ।।चतुरात्माcaturātmāOne who is the essence of His four-fold manifestation (j?grat-svapna-su?upti-tureeya).
138लोकाध्यक्ष: सुराध्यक्षो धर्माध्यक्ष: कृताकृत: । चतुरात्मा चतुर्व्यूहश्चतुर्दंष्ट्रश्चतुर्भुज: ।। 15 ।।चतुर्व्यूहःcaturvyūhaḥOne arraying wakeful, sleep, dream states as also the tureeya.
139लोकाध्यक्ष: सुराध्यक्षो धर्माध्यक्ष: कृताकृत: । चतुरात्मा चतुर्व्यूहश्चतुर्दंष्ट्रश्चतुर्भुज: ।। 15 ।।चतुर्दंष्ट्रःcaturdaṃṣṭraḥOne with four protruding teeth (symbolic).
140लोकाध्यक्ष: सुराध्यक्षो धर्माध्यक्ष: कृताकृत: । चतुरात्मा चतुर्व्यूहश्चतुर्दंष्ट्रश्चतुर्भुज: ।। 15 ।।चतुर्भुजःcaturbhujaḥOne having four hands (symbolic).
141भ्राजिष्णुर्भोजनं भोक्ता सहिष्णुर्जगदादिज: । अनघो विजयो जेता विश्वयोनि: पुनर्वसु: ।। 16 ।।भ्राजिष्णुःbhrājiṣṇuḥOne who is ever shining.
142भ्राजिष्णुर्भोजनं भोक्ता सहिष्णुर्जगदादिज: । अनघो विजयो जेता विश्वयोनि: पुनर्वसु: ।। 16 ।।भोजनम्bhojanamOne who is the food that nourishes.
143भ्राजिष्णुर्भोजनं भोक्ता सहिष्णुर्जगदादिज: । अनघो विजयो जेता विश्वयोनि: पुनर्वसु: ।। 16 ।।भोक्ताbhoktāThe partaker or consumer (enjoyer) of everything.
144भ्राजिष्णुर्भोजनं भोक्ता सहिष्णुर्जगदादिज: । अनघो विजयो जेता विश्वयोनि: पुनर्वसु: ।। 16 ।।सहिष्णुःsahiṣṇuḥOne who is tolerant by nature.
145भ्राजिष्णुर्भोजनं भोक्ता सहिष्णुर्जगदादिज: । अनघो विजयो जेता विश्वयोनि: पुनर्वसु: ।। 16 ।।जगदादिजःjagadādijaḥOne who self-manifests at the beginning of the Universe.
146भ्राजिष्णुर्भोजनं भोक्ता सहिष्णुर्जगदादिज: । अनघो विजयो जेता विश्वयोनि: पुनर्वसु: ।। 16 ।।अनघःanaghaḥOne who is untainted by sin.
147भ्राजिष्णुर्भोजनं भोक्ता सहिष्णुर्जगदादिज: । अनघो विजयो जेता विश्वयोनि: पुनर्वसु: ।। 16 ।।विजयःvijayaḥOne who is victory personified.
148भ्राजिष्णुर्भोजनं भोक्ता सहिष्णुर्जगदादिज: । अनघो विजयो जेता विश्वयोनि: पुनर्वसु: ।। 16 ।।जेताjetāEver the victor.
149भ्राजिष्णुर्भोजनं भोक्ता सहिष्णुर्जगदादिज: । अनघो विजयो जेता विश्वयोनि: पुनर्वसु: ।। 16 ।।विश्वयोनिःviśvayoniḥOne with universe as the womb.
150भ्राजिष्णुर्भोजनं भोक्ता सहिष्णुर्जगदादिज: । अनघो विजयो जेता विश्वयोनि: पुनर्वसु: ।। 16 ।।पुनर्वसुःpunarvasuḥOne who repeatedly dwells in the bodies (the indweller of every being).
151उपेंद्रो वामन: प्रांशुरमोघ: शुचिरूर्जित: । अतींंद्र: संग्रह: सर्गो धृतात्मा नियमो यम: ।। 17 ।।उपेन्द्रःupendraḥOne greater than Indra.
152उपेंद्रो वामन: प्रांशुरमोघ: शुचिरूर्जित: । अतींंद्र: संग्रह: सर्गो धृतात्मा नियमो यम: ।। 17 ।।वामनःvāmanaḥWise to launch any expedient measure, like Vamana.
153उपेंद्रो वामन: प्रांशुरमोघ: शुचिरूर्जित: । अतींंद्र: संग्रह: सर्गो धृतात्मा नियमो यम: ।। 17 ।।प्रांशुःpraṃśuḥWith a size adequate to measure anything any time.
154उपेंद्रो वामन: प्रांशुरमोघ: शुचिरूर्जित: । अतींंद्र: संग्रह: सर्गो धृतात्मा नियमो यम: ।। 17 ।।अमोघःamoghaḥOne whose actions never go in vain.
155उपेंद्रो वामन: प्रांशुरमोघ: शुचिरूर्जित: । अतींंद्र: संग्रह: सर्गो धृतात्मा नियमो यम: ।। 17 ।।शुचिःśuciḥOne who is Pure and purifies all those who beseech him variously.
156उपेंद्रो वामन: प्रांशुरमोघ: शुचिरूर्जित: । अतींंद्र: संग्रह: सर्गो धृतात्मा नियमो यम: ।। 17 ।।ऊर्जितःūrjitaḥOne of extra-ordinary strength.
157उपेंद्रो वामन: प्रांशुरमोघ: शुचिरूर्जित: । अतींंद्र: संग्रह: सर्गो धृतात्मा नियमो यम: ।। 17 ।।अतीन्द्रःatīndraḥOne superseding Indra.
158उपेंद्रो वामन: प्रांशुरमोघ: शुचिरूर्जित: । अतींंद्र: संग्रह: सर्गो धृतात्मा नियमो यम: ।। 17 ।।संग्रहःsangrahaḥOne capable of enfolding everything, when needed.
159उपेंद्रो वामन: प्रांशुरमोघ: शुचिरूर्जित: । अतींंद्र: संग्रह: सर्गो धृतात्मा नियमो यम: ।। 17 ।।सर्गःsargaḥThe creation as well as its cause.
160उपेंद्रो वामन: प्रांशुरमोघ: शुचिरूर्जित: । अतींंद्र: संग्रह: सर्गो धृतात्मा नियमो यम: ।। 17 ।।धृतात्माdhṛtātmāOne who remains ever in His inherent singular form while sustaining everything.
161उपेंद्रो वामन: प्रांशुरमोघ: शुचिरूर्जित: । अतींंद्र: संग्रह: सर्गो धृतात्मा नियमो यम: ।। 17 ।।नियमःniyamaḥAll rules, regulations and routines.
162उपेंद्रो वामन: प्रांशुरमोघ: शुचिरूर्जित: । अतींंद्र: संग्रह: सर्गो धृतात्मा नियमो यम: ।। 17 ।।यमःyamaḥThe principles and practices of discipline, refinement.
163वेद्यो वैद्य: सदायोगी वीरहा माधवो मधु: । अतींद्रियो महामायो महोत्साहो महाबल: ।। 18 ।।वेद्यःvedyaḥThe one truth to be known in and through everything.
164वेद्यो वैद्य: सदायोगी वीरहा माधवो मधु: । अतींद्रियो महामायो महोत्साहो महाबल: ।। 18 ।।वैद्यःvaidyaḥOne who knows all vidyas.
165वेद्यो वैद्य: सदायोगी वीरहा माधवो मधु: । अतींद्रियो महामायो महोत्साहो महाबल: ।। 18 ।।सदायोगीsadāyogīOne who is given always to yoga.
166वेद्यो वैद्य: सदायोगी वीरहा माधवो मधु: । अतींद्रियो महामायो महोत्साहो महाबल: ।। 18 ।।वीरहाvīrahāKiller of the villainous heroes.
167वेद्यो वैद्य: सदायोगी वीरहा माधवो मधु: । अतींद्रियो महामायो महोत्साहो महाबल: ।। 18 ।।माधवःmādhavaḥOne who is the Lord of Knowledge.
168वेद्यो वैद्य: सदायोगी वीरहा माधवो मधु: । अतींद्रियो महामायो महोत्साहो महाबल: ।। 18 ।।मधुःmadhuḥAs sweet as honey
169वेद्यो वैद्य: सदायोगी वीरहा माधवो मधु: । अतींद्रियो महामायो महोत्साहो महाबल: ।। 18 ।।अतीन्द्रियःatīndriyaḥOne who transcends the senses.
170वेद्यो वैद्य: सदायोगी वीरहा माधवो मधु: । अतींद्रियो महामायो महोत्साहो महाबल: ।। 18 ।।महामायःmahāmāyaḥThe Great illusionist.
171वेद्यो वैद्य: सदायोगी वीरहा माधवो मधु: । अतींद्रियो महामायो महोत्साहो महाबल: ।। 18 ।।महोत्साहःmahotsāhaḥOne with great enthusiasm.
172वेद्यो वैद्य: सदायोगी वीरहा माधवो मधु: । अतींद्रियो महामायो महोत्साहो महाबल: ।। 18 ।।महाबलःmahābalaḥOne who is extremely strong.
173महाबुद्धिर्महावीर्यो महाशक्तिर्महाद्युति: । अनिर्देश्यवपु: श्रीमान् अमेयात्मा महाद्रिधृक्‌ ।। 19 ।।महाबुद्धिःmahābuddhiḥOne who is exceedingly intelligent
174महाबुद्धिर्महावीर्यो महाशक्तिर्महाद्युति: । अनिर्देश्यवपु: श्रीमान् अमेयात्मा महाद्रिधृक्‌ ।। 19 ।।महावीर्यःmahāvīryaḥOne who displays limitless valour
175महाबुद्धिर्महावीर्यो महाशक्तिर्महाद्युति: । अनिर्देश्यवपु: श्रीमान् अमेयात्मा महाद्रिधृक्‌ ।। 19 ।।महाशक्तिःmahāśaktiḥOne having paramount power
176महाबुद्धिर्महावीर्यो महाशक्तिर्महाद्युति: । अनिर्देश्यवपु: श्रीमान् अमेयात्मा महाद्रिधृक्‌ ।। 19 ।।महाद्युतिःmahādyutiḥOne who sheds magnificent brilliance
177महाबुद्धिर्महावीर्यो महाशक्तिर्महाद्युति: । अनिर्देश्यवपु: श्रीमान् अमेयात्मा महाद्रिधृक्‌ ।। 19 ।।अनिर्देश्यवपुःanirdeśyavapuḥOne who is of ineffable form
178महाबुद्धिर्महावीर्यो महाशक्तिर्महाद्युति: । अनिर्देश्यवपु: श्रीमान् अमेयात्मा महाद्रिधृक्‌ ।। 19 ।।श्रीमान्śrīmānOne who possesses abundant affluence
179महाबुद्धिर्महावीर्यो महाशक्तिर्महाद्युति: । अनिर्देश्यवपु: श्रीमान् अमेयात्मा महाद्रिधृक्‌ ।। 19 ।।अमेयात्माameyātmāOne of immeasurable inmost essence
180महाबुद्धिर्महावीर्यो महाशक्तिर्महाद्युति: । अनिर्देश्यवपु: श्रीमान् अमेयात्मा महाद्रिधृक्‌ ।। 19 ।।महाद्रिधृक्mahādridhṛkOne who held the huge mountain
181महेष्वासो महीभर्ता श्रीनिवास: सतां गति: । अनिरुद्ध: सुरानंदो गोविंदो गोविदां पति: ।। 20 ।।महेष्वासःmaheṣvāsaḥHe who wields the mighty bow
182महेष्वासो महीभर्ता श्रीनिवास: सतां गति: । अनिरुद्ध: सुरानंदो गोविंदो गोविदां पति: ।। 20 ।।महीभर्ताmahībhartāOne who rules the earth
183महेष्वासो महीभर्ता श्रीनिवास: सतां गति: । अनिरुद्ध: सुरानंदो गोविंदो गोविदां पति: ।। 20 ।।श्रीनिवासःśrīnivāsaḥHe in whom resides the goddess of prosperity
184महेष्वासो महीभर्ता श्रीनिवास: सतां गति: । अनिरुद्ध: सुरानंदो गोविंदो गोविदां पति: ।। 20 ।।सतां गतिःsatāṃ gatiḥHe who is the goal and refuge for the good and noble
185महेष्वासो महीभर्ता श्रीनिवास: सतां गति: । अनिरुद्ध: सुरानंदो गोविंदो गोविदां पति: ।। 20 ।।अनिरुद्धःaniruddhaḥHe who cannot be bridled or restrained
186महेष्वासो महीभर्ता श्रीनिवास: सतां गति: । अनिरुद्ध: सुरानंदो गोविंदो गोविदां पति: ।। 20 ।।सुरानन्दःsurānandaḥHe who delights the heavenly denizens
187महेष्वासो महीभर्ता श्रीनिवास: सतां गति: । अनिरुद्ध: सुरानंदो गोविंदो गोविदां पति: ।। 20 ।।गोविन्दःgovindaḥHe who is the power inherent in Vedic pronouncements
188महेष्वासो महीभर्ता श्रीनिवास: सतां गति: । अनिरुद्ध: सुरानंदो गोविंदो गोविदां पति: ।। 20 ।।गोविदां पतिःgovidāṃ patiḥHe who leads Vedic Knowers
189मरीचिर्दमनो हंस: सुपर्णो भुजगोत्तम: । हिरण्यनाभ: सुतपा: पद्मनाभ: प्रजापति: ।। 21 ।।मरीचिःmarīciḥHe who is the brilliance of the luminous
190मरीचिर्दमनो हंस: सुपर्णो भुजगोत्तम: । हिरण्यनाभ: सुतपा: पद्मनाभ: प्रजापति: ।। 21 ।।दमनःdamanaḥHe who punishes the wicked
191मरीचिर्दमनो हंस: सुपर्णो भुजगोत्तम: । हिरण्यनाभ: सुतपा: पद्मनाभ: प्रजापति: ।। 21 ।।हंसःhaṃsaḥHe who redresses worldliness
192मरीचिर्दमनो हंस: सुपर्णो भुजगोत्तम: । हिरण्यनाभ: सुतपा: पद्मनाभ: प्रजापति: ।। 21 ।।सुपर्णःsuparṇaḥHe who has enchanting wings of dharma and adharma
193मरीचिर्दमनो हंस: सुपर्णो भुजगोत्तम: । हिरण्यनाभ: सुतपा: पद्मनाभ: प्रजापति: ।। 21 ।।भुजगोत्तमःbhujagottamaḥHe who is the best among serpents
194मरीचिर्दमनो हंस: सुपर्णो भुजगोत्तम: । हिरण्यनाभ: सुतपा: पद्मनाभ: प्रजापति: ।। 21 ।।हिरण्यनाभःhiraṇyanābhaḥHe who has golden navel
195मरीचिर्दमनो हंस: सुपर्णो भुजगोत्तम: । हिरण्यनाभ: सुतपा: पद्मनाभ: प्रजापति: ।। 21 ।।सुतपाःsutapāḥHe who is given to sublime penance
196मरीचिर्दमनो हंस: सुपर्णो भुजगोत्तम: । हिरण्यनाभ: सुतपा: पद्मनाभ: प्रजापति: ।। 21 ।।पद्मनाभःpadmanābhaḥHe who has lotus-like navel
197मरीचिर्दमनो हंस: सुपर्णो भुजगोत्तम: । हिरण्यनाभ: सुतपा: पद्मनाभ: प्रजापति: ।। 21 ।।प्रजापतिःprajāpatiḥHe who is the father of all
198अमृत्यु: सर्वदृक्‌ सिंह: संधाता संधिमान्‌ स्थिर: । अजो दुर्मर्षण: शास्ता विश्रुतात्मा सुरारिहा ।। 22 ।।अमृत्युःamṛtyuḥHe who is free of death or extinction
199अमृत्यु: सर्वदृक्‌ सिंह: संधाता संधिमान्‌ स्थिर: । अजो दुर्मर्षण: शास्ता विश्रुतात्मा सुरारिहा ।। 22 ।।सर्वदृक्sarvadṛk He who is the all-seer
200अमृत्यु: सर्वदृक्‌ सिंह: संधाता संधिमान्‌ स्थिर: । अजो दुर्मर्षण: शास्ता विश्रुतात्मा सुरारिहा ।। 22 ।।सिंहःsiṃhaḥ He who is the destroyer
201अमृत्यु: सर्वदृक्‌ सिंह: संधाता संधिमान्‌ स्थिर: । अजो दुर्मर्षण: शास्ता विश्रुतात्मा सुरारिहा ।। 22 ।।सन्धाताsandhātā He who joins performers with their karmic results
202अमृत्यु: सर्वदृक्‌ सिंह: संधाता संधिमान्‌ स्थिर: । अजो दुर्मर्षण: शास्ता विश्रुतात्मा सुरारिहा ।। 22 ।।सन्धिमान्sandhimānHe who experiences the results of all karmas
203अमृत्यु: सर्वदृक्‌ सिंह: संधाता संधिमान्‌ स्थिर: । अजो दुर्मर्षण: शास्ता विश्रुतात्मा सुरारिहा ।। 22 ।।स्थिरःsthiraḥHe who remains changeless ever
204अमृत्यु: सर्वदृक्‌ सिंह: संधाता संधिमान्‌ स्थिर: । अजो दुर्मर्षण: शास्ता विश्रुतात्मा सुरारिहा ।। 22 ।।अजःajaḥ He who goes into the devotees’ hearts
205अमृत्यु: सर्वदृक्‌ सिंह: संधाता संधिमान्‌ स्थिर: । अजो दुर्मर्षण: शास्ता विश्रुतात्मा सुरारिहा ।। 22 ।।दुर्मर्षणःdurmarṣaṇaḥ He who has the might unbearable to the wicked
206अमृत्यु: सर्वदृक्‌ सिंह: संधाता संधिमान्‌ स्थिर: । अजो दुर्मर्षण: शास्ता विश्रुतात्मा सुरारिहा ।। 22 ।।शास्ताśāstā He who exercises command through scriptural adherence
207अमृत्यु: सर्वदृक्‌ सिंह: संधाता संधिमान्‌ स्थिर: । अजो दुर्मर्षण: शास्ता विश्रुतात्मा सुरारिहा ।। 22 ।।विश्रुतात्माviśrutātmā He who is famed through significant words like Truth, Knowledge, etc.
208अमृत्यु: सर्वदृक्‌ सिंह: संधाता संधिमान्‌ स्थिर: । अजो दुर्मर्षण: शास्ता विश्रुतात्मा सुरारिहा ।। 22 ।।सुरारिहाsurārihāHe who is the destroyer of Devas’ enemies
209गुरुर्गुरुतमो धाम सत्य: सत्यपराक्रम: । निमिषोऽनिमिष: स्रग्वी वाचस्पतिरुदारधी: ।। 23 ।।गुरुःguruḥHe who teaches all kinds of knowledge
210गुरुर्गुरुतमो धाम सत्य: सत्यपराक्रम: । निमिषोऽनिमिष: स्रग्वी वाचस्पतिरुदारधी: ।। 23 ।।गुरुतमःgurutamaḥHe who imparts knowledge of Brahman
211गुरुर्गुरुतमो धाम सत्य: सत्यपराक्रम: । निमिषोऽनिमिष: स्रग्वी वाचस्पतिरुदारधी: ।। 23 ।।धामdhāmaHe who is the ultimate abode of brilliance
212गुरुर्गुरुतमो धाम सत्य: सत्यपराक्रम: । निमिषोऽनिमिष: स्रग्वी वाचस्पतिरुदारधी: ।। 23 ।।सत्यःsatyaḥHe who is the embodiment of truth
213गुरुर्गुरुतमो धाम सत्य: सत्यपराक्रम: । निमिषोऽनिमिष: स्रग्वी वाचस्पतिरुदारधी: ।। 23 ।।सत्यपराक्रमःsatyaparākramaḥHe who is the hero of truthful valour
214गुरुर्गुरुतमो धाम सत्य: सत्यपराक्रम: । निमिषोऽनिमिष: स्रग्वी वाचस्पतिरुदारधी: ।। 23 ।।निमिषःnimiṣaḥHe whose eyes are closed in yoganidraa
215गुरुर्गुरुतमो धाम सत्य: सत्यपराक्रम: । निमिषोऽनिमिष: स्रग्वी वाचस्पतिरुदारधी: ।। 23 ।।अनिमिषःanimiṣaḥHe who has unwinking wakefulness
216गुरुर्गुरुतमो धाम सत्य: सत्यपराक्रम: । निमिषोऽनिमिष: स्रग्वी वाचस्पतिरुदारधी: ।। 23 ।।स्रग्वीsragvīHe who wears the unwithering garland
217गुरुर्गुरुतमो धाम सत्य: सत्यपराक्रम: । निमिषोऽनिमिष: स्रग्वी वाचस्पतिरुदारधी: ।। 23 ।।वाचस्पतिरुदारधीःvācaspatirudāradhīḥHe who has mastery over words, with perceptive intelligence
218अग्रणीर्ग्रामणी: श्रीमान्‌ न्यायो नेता समीरण: । सहस्रमूर्धा विश्वात्मा सहस्राक्ष: सहस्रपात्‌ ।। 24 ।।अग्रणीःagraṇīḥHe who leads the seekers to the desired abode
219अग्रणीर्ग्रामणी: श्रीमान्‌ न्यायो नेता समीरण: । सहस्रमूर्धा विश्वात्मा सहस्राक्ष: सहस्रपात्‌ ।। 24 ।।ग्रामणीःgrāmaṇīḥHe who leads the entire pancha-bhootas
220अग्रणीर्ग्रामणी: श्रीमान्‌ न्यायो नेता समीरण: । सहस्रमूर्धा विश्वात्मा सहस्राक्ष: सहस्रपात्‌ ।। 24 ।।श्रीमान्śrīmānHe who shines exquisitely
221अग्रणीर्ग्रामणी: श्रीमान्‌ न्यायो नेता समीरण: । सहस्रमूर्धा विश्वात्मा सहस्राक्ष: सहस्रपात्‌ ।। 24 ।।न्यायःnyāyaḥHe who represents the path of inference leading to the Supreme Reality
222अग्रणीर्ग्रामणी: श्रीमान्‌ न्यायो नेता समीरण: । सहस्रमूर्धा विश्वात्मा सहस्राक्ष: सहस्रपात्‌ ।। 24 ।।नेताnetāHe who revolves the wheel of worldliness
223अग्रणीर्ग्रामणी: श्रीमान्‌ न्यायो नेता समीरण: । सहस्रमूर्धा विश्वात्मा सहस्राक्ष: सहस्रपात्‌ ।। 24 ।।समीरणःsamīraṇaḥHe who activates all beings through the breathing process
224अग्रणीर्ग्रामणी: श्रीमान्‌ न्यायो नेता समीरण: । सहस्रमूर्धा विश्वात्मा सहस्राक्ष: सहस्रपात्‌ ।। 24 ।।सहस्रमूर्धाsahasramūrdhāOne with thousands of heads
225अग्रणीर्ग्रामणी: श्रीमान्‌ न्यायो नेता समीरण: । सहस्रमूर्धा विश्वात्मा सहस्राक्ष: सहस्रपात्‌ ।। 24 ।।विश्वात्माviśvātmāHe who is the soul of the universe
226अग्रणीर्ग्रामणी: श्रीमान्‌ न्यायो नेता समीरण: । सहस्रमूर्धा विश्वात्मा सहस्राक्ष: सहस्रपात्‌ ।। 24 ।।सहस्राक्षःsahasrākṣahHe who is with thousand eyes
227अग्रणीर्ग्रामणी: श्रीमान्‌ न्यायो नेता समीरण: । सहस्रमूर्धा विश्वात्मा सहस्राक्ष: सहस्रपात्‌ ।। 24 ।।सहस्रपात्sahasrapātHe who possesses thousands of feet
228आवर्तनो निवृत्तात्मा संवृत: संप्रमर्दन: । अह: संवर्तको वह्निरनिलो धरणीधर: ।। 25 ।।आवर्तनःāvartanaḥHe who habitually revolves the wheel of life
229आवर्तनो निवृत्तात्मा संवृत: संप्रमर्दन: । अह: संवर्तको वह्निरनिलो धरणीधर: ।। 25 ।।निवृत्तात्माnivṛttātmāHe who is redeemed from worldliness
230आवर्तनो निवृत्तात्मा संवृत: संप्रमर्दन: । अह: संवर्तको वह्निरनिलो धरणीधर: ।। 25 ।।संवृतःsaṃvṛtaḥHe who is veiled by illusion
231आवर्तनो निवृत्तात्मा संवृत: संप्रमर्दन: । अह: संवर्तको वह्निरनिलो धरणीधर: ।। 25 ।।संप्रमर्दनःsaṃpramardanaḥHe who assails beings with destructive blows
232आवर्तनो निवृत्तात्मा संवृत: संप्रमर्दन: । अह: संवर्तको वह्निरनिलो धरणीधर: ।। 25 ।।अहःसंवर्तकःahaḥsaṃvartakaḥHe who activates the day as the sun
233आवर्तनो निवृत्तात्मा संवृत: संप्रमर्दन: । अह: संवर्तको वह्निरनिलो धरणीधर: ।। 25 ।।वह्निःvahniḥHe who as fire carries the oblations
234आवर्तनो निवृत्तात्मा संवृत: संप्रमर्दन: । अह: संवर्तको वह्निरनिलो धरणीधर: ।। 25 ।।अनिलःanilaḥHe who is the wind
235आवर्तनो निवृत्तात्मा संवृत: संप्रमर्दन: । अह: संवर्तको वह्निरनिलो धरणीधर: ।। 25 ।।धरणीधरःdharaṇīdharaḥHe who bears the earth
236सुप्रसाद: प्रसन्नात्मा विश्र्वधृग्‌विश्र्वभुग्विभु: । सत्कर्ता सत्कृत: साधुर्जह्नुर्नारायणो नर: ।। 26 ।।सुप्रसादःsuprasādaḥHe who bestows supreme felicity
237सुप्रसाद: प्रसन्नात्मा विश्र्वधृग्‌विश्र्वभुग्विभु: । सत्कर्ता सत्कृत: साधुर्जह्नुर्नारायणो नर: ।। 26 ।।प्रसन्नात्माprasannātmāHe whose mind is always joyful
238सुप्रसाद: प्रसन्नात्मा विश्र्वधृग्‌विश्र्वभुग्विभु: । सत्कर्ता सत्कृत: साधुर्जह्नुर्नारायणो नर: ।। 26 ।।विश्र्वधृक्viśvadhṛkHe who sustains the world
239सुप्रसाद: प्रसन्नात्मा विश्र्वधृग्‌विश्र्वभुग्विभु: । सत्कर्ता सत्कृत: साधुर्जह्नुर्नारायणो नर: ।। 26 ।।विश्र्वभुक्viśvabhukHe who consumes the world, through its evanescence
240सुप्रसाद: प्रसन्नात्मा विश्र्वधृग्‌विश्र्वभुग्विभु: । सत्कर्ता सत्कृत: साधुर्जह्नुर्नारायणो नर: ।। 26 ।।विभुःvibhuḥHe who is manifold
241सुप्रसाद: प्रसन्नात्मा विश्र्वधृग्‌विश्र्वभुग्विभु: । सत्कर्ता सत्कृत: साधुर्जह्नुर्नारायणो नर: ।। 26 ।।सत्कर्ताsatkartāHe who is given to honouring.
242सुप्रसाद: प्रसन्नात्मा विश्र्वधृग्‌विश्र्वभुग्विभु: । सत्कर्ता सत्कृत: साधुर्जह्नुर्नारायणो नर: ।। 26 ।।सत्कृतःsatkṛtaḥHe who is worshipped by the worshippable
243सुप्रसाद: प्रसन्नात्मा विश्र्वधृग्‌विश्र्वभुग्विभु: । सत्कर्ता सत्कृत: साधुर्जह्नुर्नारायणो नर: ।। 26 ।।साधुःsādhuḥHe who is given always to righteousness
244सुप्रसाद: प्रसन्नात्मा विश्र्वधृग्‌विश्र्वभुग्विभु: । सत्कर्ता सत्कृत: साधुर्जह्नुर्नारायणो नर: ।। 26 ।।जह्नुःjahnuḥHe who dissolves all beings at the time of dissolution
245सुप्रसाद: प्रसन्नात्मा विश्र्वधृग्‌विश्र्वभुग्विभु: । सत्कर्ता सत्कृत: साधुर्जह्नुर्नारायणो नर: ।। 26 ।।नारायणःnārāyaṇaḥHe who resides in all creations
246सुप्रसाद: प्रसन्नात्मा विश्र्वधृग्‌विश्र्वभुग्विभु: । सत्कर्ता सत्कृत: साधुर्जह्नुर्नारायणो नर: ।। 26 ।।नरःnaraḥHe who directs everything
247असंख्येयोऽप्रमेयात्मा विशिष्ट: शिष्टकृच्छुचि: । सिद्धार्थ: सिद्धसंकल्प: सिद्धिद: सिद्धिसाधन: ।। 27 ।।असंख्येयःasaṅkhyeyaḥHe who is beyond counting
248असंख्येयोऽप्रमेयात्मा विशिष्ट: शिष्टकृच्छुचि: । सिद्धार्थ: सिद्धसंकल्प: सिद्धिद: सिद्धिसाधन: ।। 27 ।।अप्रमेयात्माaprameyātmāHe who is beyond knowledge
249असंख्येयोऽप्रमेयात्मा विशिष्ट: शिष्टकृच्छुचि: । सिद्धार्थ: सिद्धसंकल्प: सिद्धिद: सिद्धिसाधन: ।। 27 ।।विशिष्टःviśiṣṭaḥHe who is the greatest
250असंख्येयोऽप्रमेयात्मा विशिष्ट: शिष्टकृच्छुचि: । सिद्धार्थ: सिद्धसंकल्प: सिद्धिद: सिद्धिसाधन: ।। 27 ।।शिष्टकृत्śiṣṭakṛtHe who commands or protects the virtuous
251असंख्येयोऽप्रमेयात्मा विशिष्ट: शिष्टकृच्छुचि: । सिद्धार्थ: सिद्धसंकल्प: सिद्धिद: सिद्धिसाधन: ।। 27 ।।शुचिःśuciḥHe who is having no impurity
252असंख्येयोऽप्रमेयात्मा विशिष्ट: शिष्टकृच्छुचि: । सिद्धार्थ: सिद्धसंकल्प: सिद्धिद: सिद्धिसाधन: ।। 27 ।।सिद्धार्थःsiddhārthaḥHe in whom all objects are fulfilled
253असंख्येयोऽप्रमेयात्मा विशिष्ट: शिष्टकृच्छुचि: । सिद्धार्थ: सिद्धसंकल्प: सिद्धिद: सिद्धिसाधन: ।। 27 ।।सिद्धसंकल्पःsiddhasankalpaḥHe who is able to achieve all he resolves upon
254असंख्येयोऽप्रमेयात्मा विशिष्ट: शिष्टकृच्छुचि: । सिद्धार्थ: सिद्धसंकल्प: सिद्धिद: सिद्धिसाधन: ।। 27 ।।सिद्धिदःsiddhidaḥHe who is bestowing appropriate fruition and fulfilment
255असंख्येयोऽप्रमेयात्मा विशिष्ट: शिष्टकृच्छुचि: । सिद्धार्थ: सिद्धसंकल्प: सिद्धिद: सिद्धिसाधन: ।। 27 ।।सिद्धिसाधनःsiddhisādhanaḥHe who showers achievement to the seekers
256वृषाही वृषभो विष्णुर्वृषपर्वा वृषोदर: । वर्धनो वर्धमानश्च विविक्त: श्रुतिसागर: ।। 28 ।।वृषाहीvṛṣāhīHe who reveals righteousness like daylight
257वृषाही वृषभो विष्णुर्वृषपर्वा वृषोदर: । वर्धनो वर्धमानश्च विविक्त: श्रुतिसागर: ।। 28 ।।वृषभःvṛṣabhaḥHe who is showering the desired objects
258वृषाही वृषभो विष्णुर्वृषपर्वा वृषोदर: । वर्धनो वर्धमानश्च विविक्त: श्रुतिसागर: ।। 28 ।।विष्णुःviṣṇuḥHe who pervades as brilliance everywhere
259वृषाही वृषभो विष्णुर्वृषपर्वा वृषोदर: । वर्धनो वर्धमानश्च विविक्त: श्रुतिसागर: ।। 28 ।।वृषपर्वाvṛṣaparvāHe who provides various steps of Dharma
260वृषाही वृषभो विष्णुर्वृषपर्वा वृषोदर: । वर्धनो वर्धमानश्च विविक्त: श्रुतिसागर: ।। 28 ।।वृषोदरःvṛṣodaraḥHe whose stomach showers offsprings
261वृषाही वृषभो विष्णुर्वृषपर्वा वृषोदर: । वर्धनो वर्धमानश्च विविक्त: श्रुतिसागर: ।। 28 ।।वर्धन:vardhanaḥGiven to ceaseless augmentation
262वृषाही वृषभो विष्णुर्वृषपर्वा वृषोदर: । वर्धनो वर्धमानश्च विविक्त: श्रुतिसागर: ।। 28 ।।वर्धमानःvardhamānahWho multiplies in the form of the universe
263वृषाही वृषभो विष्णुर्वृषपर्वा वृषोदर: । वर्धनो वर्धमानश्च विविक्त: श्रुतिसागर: ।। 28 ।।विविक्तःviviktaḥWho remains distinct, unaffected
264वृषाही वृषभो विष्णुर्वृषपर्वा वृषोदर: । वर्धनो वर्धमानश्च विविक्त: श्रुतिसागर: ।। 28 ।।श्रुतिसागरःśrutisāgaraḥThe ocean into which all scriptures flow
265सुभुजो दुर्धरो वाग्मी महेंद्रो वसुदो वसु: । नैकरूपो बृहद्रूप: शिपिविष्ट: प्रकाशन: ।। 29 ।।सुभुजःsubhujaḥWith powerful arms to protect the world
266सुभुजो दुर्धरो वाग्मी महेंद्रो वसुदो वसु: । नैकरूपो बृहद्रूप: शिपिविष्ट: प्रकाशन: ।। 29 ।।दुर्धरःdurdharaḥWho cannot be held or borne by any other
267सुभुजो दुर्धरो वाग्मी महेंद्रो वसुदो वसु: । नैकरूपो बृहद्रूप: शिपिविष्ट: प्रकाशन: ।। 29 ।।वाग्मीvāgmīFrom whom emerges the scriptural articulation
268सुभुजो दुर्धरो वाग्मी महेंद्रो वसुदो वसु: । नैकरूपो बृहद्रूप: शिपिविष्ट: प्रकाशन: ।। 29 ।।महेन्द्रःmahendraḥSupreme being, Lord of Gods
269सुभुजो दुर्धरो वाग्मी महेंद्रो वसुदो वसु: । नैकरूपो बृहद्रूप: शिपिविष्ट: प्रकाशन: ।। 29 ।।वसुदःvasudaḥBestower of wealth and affluence
270सुभुजो दुर्धरो वाग्मी महेंद्रो वसुदो वसु: । नैकरूपो बृहद्रूप: शिपिविष्ट: प्रकाशन: ।। 29 ।।वसुःvasuḥWealth, treasure
271सुभुजो दुर्धरो वाग्मी महेंद्रो वसुदो वसु: । नैकरूपो बृहद्रूप: शिपिविष्ट: प्रकाशन: ।। 29 ।।नैकरूपःnaikarūpaḥBereft of any specific form
272सुभुजो दुर्धरो वाग्मी महेंद्रो वसुदो वसु: । नैकरूपो बृहद्रूप: शिपिविष्ट: प्रकाशन: ।। 29 ।।बृहद्रूपःbṛhadrūpaḥHaving magnificently huge forms
273सुभुजो दुर्धरो वाग्मी महेंद्रो वसुदो वसु: । नैकरूपो बृहद्रूप: शिपिविष्ट: प्रकाशन: ।। 29 ।।शिपिविष्टःśipiviṣṭaḥResiding in cow as sacrifice
274सुभुजो दुर्धरो वाग्मी महेंद्रो वसुदो वसु: । नैकरूपो बृहद्रूप: शिपिविष्ट: प्रकाशन: ।। 29 ।।प्रकाशनःprakāśanaḥWho illumines everything
275ओजस्तेजोद्युतिधर: प्रकाशात्मा प्रतापन: । ऋद्ध: स्पष्टाक्षरो मंत्रश्चन्द्रांशुर्भास्करद्युति: ।। 30 ।।ओजस्तेजोद्युतिधरःojastejodyutidharaḥHaving inherent strength, radiance and valour
276ओजस्तेजोद्युतिधर: प्रकाशात्मा प्रतापन: । ऋद्ध: स्पष्टाक्षरो मंत्रश्चन्द्रांशुर्भास्करद्युति: ।। 30 ।।प्रकाशात्माprakāśātmāSplendorous soul
277ओजस्तेजोद्युतिधर: प्रकाशात्मा प्रतापन: । ऋद्ध: स्पष्टाक्षरो मंत्रश्चन्द्रांशुर्भास्करद्युति: ।। 30 ।।प्रतापनःpratāpanaḥWho energizes the world with sun and other sources
278ओजस्तेजोद्युतिधर: प्रकाशात्मा प्रतापन: । ऋद्ध: स्पष्टाक्षरो मंत्रश्चन्द्रांशुर्भास्करद्युति: ।। 30 ।।ऋद्धःṛddaḥWith abundant exc-ellences of Dharma, vairagya, etc.
279ओजस्तेजोद्युतिधर: प्रकाशात्मा प्रतापन: । ऋद्ध: स्पष्टाक्षरो मंत्रश्चन्द्रांशुर्भास्करद्युति: ।। 30 ।।स्पष्टाक्षरःspaṣṭākṣaraḥIssuing forth sound and syllable in all clarity and audibility
280ओजस्तेजोद्युतिधर: प्रकाशात्मा प्रतापन: । ऋद्ध: स्पष्टाक्षरो मंत्रश्चन्द्रांशुर्भास्करद्युति: ।। 30 ।।मन्त्रःmantraḥManifesting as spiritual and religious formulae
281ओजस्तेजोद्युतिधर: प्रकाशात्मा प्रतापन: । ऋद्ध: स्पष्टाक्षरो मंत्रश्चन्द्रांशुर्भास्करद्युति: ।। 30 ।।चन्द्रांशुःchandrāṃśuḥHe who is comforting moon to the mind scorched by worldliness
282ओजस्तेजोद्युतिधर: प्रकाशात्मा प्रतापन: । ऋद्ध: स्पष्टाक्षरो मंत्रश्चन्द्रांशुर्भास्करद्युति: ।। 30 ।।भास्करद्युतिःbhāskaradyutiḥHe who is resembling the solar brilliance
283अमृतांशूद्भवो भानु: शशबिंदु: सुरेश्वर: । औषधं जगत: सेतु: सत्यधर्मपराक्रम: ।। 31 ।।अमृतांशूद्भवःamṛtāmśūdbhavaḥHe who is source of the nectarine lunar radiance.
284अमृतांशूद्भवो भानु: शशबिंदु: सुरेश्वर: । औषधं जगत: सेतु: सत्यधर्मपराक्रम: ।। 31 ।।भानुःbhānuḥHe who is ever shining.
285अमृतांशूद्भवो भानु: शशबिंदु: सुरेश्वर: । औषधं जगत: सेतु: सत्यधर्मपराक्रम: ।। 31 ।।शशबिन्दुःśaśabinduḥHe who is having imprint of the hare (moon).
286अमृतांशूद्भवो भानु: शशबिंदु: सुरेश्वर: । औषधं जगत: सेतु: सत्यधर्मपराक्रम: ।। 31 ।।सुरेश्वरःsureśvaraḥHe who is the lord of heavenly denizens.
287अमृतांशूद्भवो भानु: शशबिंदु: सुरेश्वर: । औषधं जगत: सेतु: सत्यधर्मपराक्रम: ।। 31 ।।औषधम्aushadhamHe who is medicinal cure of all worldliness.
288अमृतांशूद्भवो भानु: शशबिंदु: सुरेश्वर: । औषधं जगत: सेतु: सत्यधर्मपराक्रम: ।। 31 ।।जगतःसेतुःjagatahsetuḥHe who is the causeway to go across the world ocean.
289अमृतांशूद्भवो भानु: शशबिंदु: सुरेश्वर: । औषधं जगत: सेतु: सत्यधर्मपराक्रम: ।। 31 ।।सत्यधर्मपराक्रमःsatyadharmaparākramaḥHe who is valorous excellence born of truth and dharma.
290भूतभव्यभवन्नाथ: पवन: पावनोऽनल: । कामहा कामकृत्कान्त: काम: कामप्रद: प्रभु: ।। 32 ।।भूतभव्यभवन्नाथःbhūtabhavyabhavannāthaḥHe who is the lord of the past, present and future
291भूतभव्यभवन्नाथ: पवन: पावनोऽनल: । कामहा कामकृत्कान्त: काम: कामप्रद: प्रभु: ।। 32 ।।पवनःpavanaḥHe who is purifying wind
292भूतभव्यभवन्नाथ: पवन: पावनोऽनल: । कामहा कामकृत्कान्त: काम: कामप्रद: प्रभु: ।। 32 ।।पावनःpāvanaḥHe who is the power of motion in the wind.
293भूतभव्यभवन्नाथ: पवन: पावनोऽनल: । कामहा कामकृत्कान्त: काम: कामप्रद: प्रभु: ।। 32 ।।अनलःanalaḥHe who is smell-free, end-free, functioning as praana.
294भूतभव्यभवन्नाथ: पवन: पावनोऽनल: । कामहा कामकृत्कान्त: काम: कामप्रद: प्रभु: ।। 32 ।।कामहाkāmahāHe who exterminates desires
295भूतभव्यभवन्नाथ: पवन: पावनोऽनल: । कामहा कामकृत्कान्त: काम: कामप्रद: प्रभु: ।। 32 ।।कामकृत्kāmakṛtHe who is fulfiller of desires.
296भूतभव्यभवन्नाथ: पवन: पावनोऽनल: । कामहा कामकृत्कान्त: काम: कामप्रद: प्रभु: ।। 32 ।।कान्तःkāntaḥHe who is exquisitely beautiful.
297भूतभव्यभवन्नाथ: पवन: पावनोऽनल: । कामहा कामकृत्कान्त: काम: कामप्रद: प्रभु: ।। 32 ।।kāmaḥHe who is desired by all seeking the object of human life
298भूतभव्यभवन्नाथ: पवन: पावनोऽनल: । कामहा कामकृत्कान्त: काम: कामप्रद: प्रभु: ।। 32 ।।कामप्रदःkāmapradaḥHe who is liberally granting wishes of devotees
299भूतभव्यभवन्नाथ: पवन: पावनोऽनल: । कामहा कामकृत्कान्त: काम: कामप्रद: प्रभु: ।। 32 ।।प्रभुःprabhuḥHe who is the lord of all, surpassing one and all
300युगादिकृद्‌युगावर्तो नैकमायो महाशन: । अदृश्यो व्यक्तरूपश्च सहस्रजिदनन्तजित्‌ ।। 33 ।।युगादिकृत्yugādikṛtHe who is the source, originator of yugas.
301युगादिकृद्‌युगावर्तो नैकमायो महाशन: । अदृश्यो व्यक्तरूपश्च सहस्रजिदनन्तजित्‌ ।। 33 ।।युगावर्तःyugāvartaḥHe who is the institutor of the four-yuga-cycle.
302युगादिकृद्‌युगावर्तो नैकमायो महाशन: । अदृश्यो व्यक्तरूपश्च सहस्रजिदनन्तजित्‌ ।। 33 ।।नैकमायःnaikamāyaḥHe who is unleashing multiple (not one) illusions.
303युगादिकृद्‌युगावर्तो नैकमायो महाशन: । अदृश्यो व्यक्तरूपश्च सहस्रजिदनन्तजित्‌ ।। 33 ।।महाशनःmahāśanaḥHe who is consuming the whole creational display.
304युगादिकृद्‌युगावर्तो नैकमायो महाशन: । अदृश्यो व्यक्तरूपश्च सहस्रजिदनन्तजित्‌ ।। 33 ।।अदृश्यःadṛśyaḥHe who is not graspable by the senses or intelligence.
305युगादिकृद्‌युगावर्तो नैकमायो महाशन: । अदृश्यो व्यक्तरूपश्च सहस्रजिदनन्तजित्‌ ।। 33 ।।व्यक्तरूपःvyaktarūpaḥHe who is having perceptible form.
306युगादिकृद्‌युगावर्तो नैकमायो महाशन: । अदृश्यो व्यक्तरूपश्च सहस्रजिदनन्तजित्‌ ।। 33 ।।सहस्रजित्sahasrajitHe who is the victor over thousands of enemies.
307युगादिकृद्‌युगावर्तो नैकमायो महाशन: । अदृश्यो व्यक्तरूपश्च सहस्रजिदनन्तजित्‌ ।। 33 ।।अनन्तजित्anantajitHe who is endlessly victorious.
308इष्टोऽविशिष्ट: शिष्टेष्ट: शिखंडी नहुषो वृष: । क्रोधहा क्रोधकृत्‌कर्ता विश्वबाहुर्महीधर: ।। 34 ।।इष्टःishtaḥHe who is dear to one and all
309इष्टोऽविशिष्ट: शिष्टेष्ट: शिखंडी नहुषो वृष: । क्रोधहा क्रोधकृत्‌कर्ता विश्वबाहुर्महीधर: ।। 34 ।।अविशिष्टःaviśiṣṭaḥwho is the indweller in all as the inmost presence
310इष्टोऽविशिष्ट: शिष्टेष्ट: शिखंडी नहुषो वृष: । क्रोधहा क्रोधकृत्‌कर्ता विश्वबाहुर्महीधर: ।। 34 ।।शिष्टेष्टःśishteshtaḥHe who is dear to the noble and enlightened
311इष्टोऽविशिष्ट: शिष्टेष्ट: शिखंडी नहुषो वृष: । क्रोधहा क्रोधकृत्‌कर्ता विश्वबाहुर्महीधर: ।। 34 ।।शिखण्डीśikhandīHe who is wearing peacock feather on the crown
312इष्टोऽविशिष्ट: शिष्टेष्ट: शिखंडी नहुषो वृष: । क्रोधहा क्रोधकृत्‌कर्ता विश्वबाहुर्महीधर: ।। 34 ।।नहुषःnahushaḥHe who is binding people with illusory power
313इष्टोऽविशिष्ट: शिष्टेष्ट: शिखंडी नहुषो वृष: । क्रोधहा क्रोधकृत्‌कर्ता विश्वबाहुर्महीधर: ।। 34 ।।वृषःvrishaḥHe who rains the objects of desire
314इष्टोऽविशिष्ट: शिष्टेष्ट: शिखंडी नहुषो वृष: । क्रोधहा क्रोधकृत्‌कर्ता विश्वबाहुर्महीधर: ।। 34 ।।क्रोधहाkrodhahāHe who is eradicating anger
315इष्टोऽविशिष्ट: शिष्टेष्ट: शिखंडी नहुषो वृष: । क्रोधहा क्रोधकृत्‌कर्ता विश्वबाहुर्महीधर: ।। 34 ।।क्रोधकृत् कर्ताkrodhakṛt-kartāHe who is the destroyer of hatred-mongers
316इष्टोऽविशिष्ट: शिष्टेष्ट: शिखंडी नहुषो वृष: । क्रोधहा क्रोधकृत्‌कर्ता विश्वबाहुर्महीधर: ।। 34 ।।विश्वबाहुःviśvabāhuḥHe who has arms extending to the whole universe
317इष्टोऽविशिष्ट: शिष्टेष्ट: शिखंडी नहुषो वृष: । क्रोधहा क्रोधकृत्‌कर्ता विश्वबाहुर्महीधर: ।। 34 ।।महीधरःmahīdharaḥHe who supports the earth
318अच्युत: प्रथित: प्राण: प्राणदो वासवानुज: । अपां निधिरधिष्ठानमप्रमत्त: प्रतिष्ठित: ।। 35 ।।अच्युतःachyutaḥHe who is undeclining
319अच्युत: प्रथित: प्राण: प्राणदो वासवानुज: । अपां निधिरधिष्ठानमप्रमत्त: प्रतिष्ठित: ।। 35 ।।प्रथितःprathitaḥHe who is famous for his creative potential
320अच्युत: प्रथित: प्राण: प्राणदो वासवानुज: । अपां निधिरधिष्ठानमप्रमत्त: प्रतिष्ठित: ।। 35 ।।प्राणःprānaḥHe who is the one that animates and activates everything and all in creation
321अच्युत: प्रथित: प्राण: प्राणदो वासवानुज: । अपां निधिरधिष्ठानमप्रमत्त: प्रतिष्ठित: ।। 35 ।।प्राणदःprānadaḥHe who is the life-giver
322अच्युत: प्रथित: प्राण: प्राणदो वासवानुज: । अपां निधिरधिष्ठानमप्रमत्त: प्रतिष्ठित: ।। 35 ।।वासवानुजःvāsavānujaḥHe who is the younger brother of Indra
323अच्युत: प्रथित: प्राण: प्राणदो वासवानुज: । अपां निधिरधिष्ठानमप्रमत्त: प्रतिष्ठित: ।। 35 ।।अपां निधिःapām nidhiḥHe who is the treasurehouse of water, namely the ocean
324अच्युत: प्रथित: प्राण: प्राणदो वासवानुज: । अपां निधिरधिष्ठानमप्रमत्त: प्रतिष्ठित: ।। 35 ।।अधिष्ठानम्adhishthānamHe who is the substratum for everything
325अच्युत: प्रथित: प्राण: प्राणदो वासवानुज: । अपां निधिरधिष्ठानमप्रमत्त: प्रतिष्ठित: ।। 35 ।।अप्रमत्तःapramattaḥHe who is watchful to give fruits of activity to all
326अच्युत: प्रथित: प्राण: प्राणदो वासवानुज: । अपां निधिरधिष्ठानमप्रमत्त: प्रतिष्ठित: ।। 35 ।।प्रतिष्ठितःpratishthitaHe who is stable with His own greatness
327स्कंद: स्कंदधरो धुर्यो वरदो वायुवाहन: । वासुदेवो बृहद् भा‌नुरादिदेव: पुरंदर: ।। 36 ।।स्कन्दःskandaḥHe who is the ever-flowing nectar
328स्कंद: स्कंदधरो धुर्यो वरदो वायुवाहन: । वासुदेवो बृहद् भा‌नुरादिदेव: पुरंदर: ।। 36 ।।स्कन्दधरःskandadharaḥHe who is sustaining the righteous path
329स्कंद: स्कंदधरो धुर्यो वरदो वायुवाहन: । वासुदेवो बृहद् भा‌नुरादिदेव: पुरंदर: ।। 36 ।।धुर्यःdhuryaḥHe who is the ultimate forbearer of the world and its beings
330स्कंद: स्कंदधरो धुर्यो वरदो वायुवाहन: । वासुदेवो बृहद् भा‌नुरादिदेव: पुरंदर: ।। 36 ।।वरदःvaradaḥHe who is the giver of boons
331स्कंद: स्कंदधरो धुर्यो वरदो वायुवाहन: । वासुदेवो बृहद् भा‌नुरादिदेव: पुरंदर: ।। 36 ।।वायुवाहनःvāyuvāhanaḥHe who is activating the wind in all its aspects
332स्कंद: स्कंदधरो धुर्यो वरदो वायुवाहन: । वासुदेवो बृहद् भा‌नुरादिदेव: पुरंदर: ।। 36 ।।वासुदेवःvāsudevaḥHe who is indwelling as well as encompassing all
333स्कंद: स्कंदधरो धुर्यो वरदो वायुवाहन: । वासुदेवो बृहद् भा‌नुरादिदेव: पुरंदर: ।। 36 ।।बृहद्भानुःbrihadbhānuḥHe who is stupendously brilliant
334स्कंद: स्कंदधरो धुर्यो वरदो वायुवाहन: । वासुदेवो बृहद् भा‌नुरादिदेव: पुरंदर: ।। 36 ।।आदिदेवःādidevaḥHe who is the primordial deity
335स्कंद: स्कंदधरो धुर्यो वरदो वायुवाहन: । वासुदेवो बृहद् भा‌नुरादिदेव: पुरंदर: ।। 36 ।।पुरन्दरःpurandaraḥHe who is the destroyer of the cities of Asuras
336अशोकस्तारणस्तार: शूर: शाैरिर्जनेश्वर: । अनुकूल: शतावर्त: पद्मी पद्मनिभेक्षण: ।। 37 ।।अशोकःaśokaḥHe who is never tormented.
337अशोकस्तारणस्तार: शूर: शाैरिर्जनेश्वर: । अनुकूल: शतावर्त: पद्मी पद्मनिभेक्षण: ।। 37 ।।तारणःtāranaḥHe who takes others across the sea of life.
338अशोकस्तारणस्तार: शूर: शाैरिर्जनेश्वर: । अनुकूल: शतावर्त: पद्मी पद्मनिभेक्षण: ।। 37 ।।तारःtāraḥHe who is imbuing strength to overcome all fears of life.
339अशोकस्तारणस्तार: शूर: शाैरिर्जनेश्वर: । अनुकूल: शतावर्त: पद्मी पद्मनिभेक्षण: ।। 37 ।।शूरःśūraḥHe who is the valorous.
340अशोकस्तारणस्तार: शूर: शाैरिर्जनेश्वर: । अनुकूल: शतावर्त: पद्मी पद्मनिभेक्षण: ।। 37 ।।शौरिःśouriḥHe who is the son of Sh?ra (V?sudeva).
341अशोकस्तारणस्तार: शूर: शाैरिर्जनेश्वर: । अनुकूल: शतावर्त: पद्मी पद्मनिभेक्षण: ।। 37 ।।जनेश्वरःjaneśvaraḥHe who is the Lord of all beings.
342अशोकस्तारणस्तार: शूर: शाैरिर्जनेश्वर: । अनुकूल: शतावर्त: पद्मी पद्मनिभेक्षण: ।। 37 ।।अनुकूलःanukūlaḥHe who is favourable to all, being the resident in them all.
343अशोकस्तारणस्तार: शूर: शाैरिर्जनेश्वर: । अनुकूल: शतावर्त: पद्मी पद्मनिभेक्षण: ।। 37 ।।शतावर्तःśatāvartaḥHe who is born several times (to protect dharma).
344अशोकस्तारणस्तार: शूर: शाैरिर्जनेश्वर: । अनुकूल: शतावर्त: पद्मी पद्मनिभेक्षण: ।। 37 ।।पद्मीpadmīHe who is holding lotus in His hand.
345अशोकस्तारणस्तार: शूर: शाैरिर्जनेश्वर: । अनुकूल: शतावर्त: पद्मी पद्मनिभेक्षण: ।। 37 ।।पद्मनिभेक्षणःpadmanibhekshanaḥHe who has lotus-like eyes.
346पद्मनाभोऽरविंदाक्ष: पद्मगर्भ: शरीरभृत्‌ । महर्द्धिर्ऋद्धो वृद्धात्मा महाक्षो गरुडध्वज: ।। 38 ।।पद्मनाभःpadmanābhaḥHe who is abiding in the heart-lotus.
347पद्मनाभोऽरविंदाक्ष: पद्मगर्भ: शरीरभृत्‌ । महर्द्धिर्ऋद्धो वृद्धात्मा महाक्षो गरुडध्वज: ।। 38 ।।अरविन्दाक्षःaravindākshahHe who has lotus-like eyes.
348पद्मनाभोऽरविंदाक्ष: पद्मगर्भ: शरीरभृत्‌ । महर्द्धिर्ऋद्धो वृद्धात्मा महाक्षो गरुडध्वज: ।। 38 ।।पद्मगर्भःpadmagarbhaḥHe who is to be worshipped in the lotus of one’s heart.
349पद्मनाभोऽरविंदाक्ष: पद्मगर्भ: शरीरभृत्‌ । महर्द्धिर्ऋद्धो वृद्धात्मा महाक्षो गरुडध्वज: ।। 38 ।।शरीरभृत्śarīrabhṛtHe who is the nourisher of all bodies with food and nutrients.
350पद्मनाभोऽरविंदाक्ष: पद्मगर्भ: शरीरभृत्‌ । महर्द्धिर्ऋद्धो वृद्धात्मा महाक्षो गरुडध्वज: ।। 38 ।।महर्द्धिःmaharddhiḥHe who is having abundant prosperity.
351पद्मनाभोऽरविंदाक्ष: पद्मगर्भ: शरीरभृत्‌ । महर्द्धिर्ऋद्धो वृद्धात्मा महाक्षो गरुडध्वज: ।। 38 ।।ऋद्धःṛddhahHe who is always growing and expanding as the universe.
352पद्मनाभोऽरविंदाक्ष: पद्मगर्भ: शरीरभृत्‌ । महर्द्धिर्ऋद्धो वृद्धात्मा महाक्षो गरुडध्वज: ।। 38 ।।वृद्धात्माvṛddhātmāHe who is the ancient Self.
353पद्मनाभोऽरविंदाक्ष: पद्मगर्भ: शरीरभृत्‌ । महर्द्धिर्ऋद्धो वृद्धात्मा महाक्षो गरुडध्वज: ।। 38 ।।महाक्षःmahākshaḥHe who is having huge eyes (all seeing power).
354पद्मनाभोऽरविंदाक्ष: पद्मगर्भ: शरीरभृत्‌ । महर्द्धिर्ऋद्धो वृद्धात्मा महाक्षो गरुडध्वज: ।। 38 ।।गरुडध्वजःgarudadhvajaḥHe who is having Garuda (eagle) on his flag.
355अतुल: शरभो भीम: समयज्ञो हविर्हरि: । सर्वलक्षणलक्षण्यो लक्ष्मीवान् समितिंजय: ।। 39 ।।अतुलःatulaḥHe who has no equal
356अतुल: शरभो भीम: समयज्ञो हविर्हरि: । सर्वलक्षणलक्षण्यो लक्ष्मीवान् समितिंजय: ।। 39 ।।शरभःśarabhaḥHe who is shining as the inner brilliance in all bodies
357अतुल: शरभो भीम: समयज्ञो हविर्हरि: । सर्वलक्षणलक्षण्यो लक्ष्मीवान् समितिंजय: ।। 39 ।।भीमःbhīmaḥHe who is frightening, unleashing awe
358अतुल: शरभो भीम: समयज्ञो हविर्हरि: । सर्वलक्षणलक्षण्यो लक्ष्मीवान् समितिंजय: ।। 39 ।।समयज्ञःsamayajñaḥHe who is knower of time, hence of creation, preservation and dissolution
359अतुल: शरभो भीम: समयज्ञो हविर्हरि: । सर्वलक्षणलक्षण्यो लक्ष्मीवान् समितिंजय: ।। 39 ।।हविर्हरिःhavirhariḥHe who is partaking a share of yajnas and yagas
360अतुल: शरभो भीम: समयज्ञो हविर्हरि: । सर्वलक्षणलक्षण्यो लक्ष्मीवान् समितिंजय: ।। 39 ।।सर्वलक्षणलक्षण्यःsarvalakshanalakshanyaḥHe who is indicated by all the characteristics
361अतुल: शरभो भीम: समयज्ञो हविर्हरि: । सर्वलक्षणलक्षण्यो लक्ष्मीवान् समितिंजय: ।। 39 ।।लक्ष्मीवान्lakshmīvānHe who is coupled with the Goddess of prosperity
362अतुल: शरभो भीम: समयज्ञो हविर्हरि: । सर्वलक्षणलक्षण्यो लक्ष्मीवान् समितिंजय: ।। 39 ।।समितिञ्जयःsamitiñjayaḥHe who is victor of battles
363विक्षरो रोहितो मार्गो हेतुर्दामोदर: सह: । महीधरो महाभागो वेगवानमिताशन: ।। 40 ।।विक्षरःviksharaḥHe who is transcending destruction
364विक्षरो रोहितो मार्गो हेतुर्दामोदर: सह: । महीधरो महाभागो वेगवानमिताशन: ।। 40 ।।रोहितःrohitaḥHe who assumed embodiment of Matsya
365विक्षरो रोहितो मार्गो हेतुर्दामोदर: सह: । महीधरो महाभागो वेगवानमिताशन: ।। 40 ।।मार्गःmārgaḥHe who is the way sought by seekers of Truth
366विक्षरो रोहितो मार्गो हेतुर्दामोदर: सह: । महीधरो महाभागो वेगवानमिताशन: ।। 40 ।।हेतुःhetuḥHe who is the material and efficient cause of creation
367विक्षरो रोहितो मार्गो हेतुर्दामोदर: सह: । महीधरो महाभागो वेगवानमिताशन: ।। 40 ।।दामोदरःdāmodaraḥHe who is with a mind enriched by self-restraint
368विक्षरो रोहितो मार्गो हेतुर्दामोदर: सह: । महीधरो महाभागो वेगवानमिताशन: ।। 40 ।।सहःsahaḥHe who forbears and subdues everything
369विक्षरो रोहितो मार्गो हेतुर्दामोदर: सह: । महीधरो महाभागो वेगवानमिताशन: ।। 40 ।।महीधरःmahīdharaḥHe who is bearing the earth
370विक्षरो रोहितो मार्गो हेतुर्दामोदर: सह: । महीधरो महाभागो वेगवानमिताशन: ।। 40 ।।महाभागःmahābhāgaḥHe who is enjoying supreme felicity through various embodiments
371विक्षरो रोहितो मार्गो हेतुर्दामोदर: सह: । महीधरो महाभागो वेगवानमिताशन: ।। 40 ।।वेगवान्vegavānHe who is given to stunning speed
372विक्षरो रोहितो मार्गो हेतुर्दामोदर: सह: । महीधरो महाभागो वेगवानमिताशन: ।। 40 ।।अमिताशनःamitāśanaḥHe who is devouring  the whole creation
373उद्भव: क्षोभणो देव: श्रीगर्भ: परमेश्वर: । करणं कारणं कर्ता विकर्ता गहनो गुह: ।। 41 ।।उद्भवःudbhavaḥHe who is the source of the entire creation
374उद्भव: क्षोभणो देव: श्रीगर्भ: परमेश्वर: । करणं कारणं कर्ता विकर्ता गहनो गुह: ।। 41 ।।क्षोभणःkshobhaṇaḥHe who is causing agitation by stirring prak?ti
375उद्भव: क्षोभणो देव: श्रीगर्भ: परमेश्वर: । करणं कारणं कर्ता विकर्ता गहनो गुह: ।। 41 ।।देवःdevaḥHe who is spiritually effulgent
376उद्भव: क्षोभणो देव: श्रीगर्भ: परमेश्वर: । करणं कारणं कर्ता विकर्ता गहनो गुह: ।। 41 ।।श्रीगर्भःśrīgarbhaḥHe who is who hosts Sri in His womb
377उद्भव: क्षोभणो देव: श्रीगर्भ: परमेश्वर: । करणं कारणं कर्ता विकर्ता गहनो गुह: ।। 41 ।।परमेश्वरःparameśvaraḥHe who is the Supreme Controller
378उद्भव: क्षोभणो देव: श्रीगर्भ: परमेश्वर: । करणं कारणं कर्ता विकर्ता गहनो गुह: ।। 41 ।।करणम्karaṇamHe who is the very instrument of entire creation
379उद्भव: क्षोभणो देव: श्रीगर्भ: परमेश्वर: । करणं कारणं कर्ता विकर्ता गहनो गुह: ।। 41 ।।कारणम्kāraṇamHe who is the material as well as efficient cause
380उद्भव: क्षोभणो देव: श्रीगर्भ: परमेश्वर: । करणं कारणं कर्ता विकर्ता गहनो गुह: ।। 41 ।।कर्ताkartāHe who is the singular performer
381उद्भव: क्षोभणो देव: श्रीगर्भ: परमेश्वर: । करणं कारणं कर्ता विकर्ता गहनो गुह: ।। 41 ।।विकर्ताvikartāHe who is the multi-pronged performer
382उद्भव: क्षोभणो देव: श्रीगर्भ: परमेश्वर: । करणं कारणं कर्ता विकर्ता गहनो गुह: ।। 41 ।।गहनःgahanaḥHe who is with inconceivable potential
383उद्भव: क्षोभणो देव: श्रीगर्भ: परमेश्वर: । करणं कारणं कर्ता विकर्ता गहनो गुह: ।। 41 ।।गुहःguhaḥHe who is concealing own nature by illusory power
384व्यवसायो व्यवस्थान: संस्थान: स्थानदो ध्रुव: । परर्द्धि : परमस्पष्ट: तुष्ट: पुष्ट: शुभेक्षण: ।। 42 ।।व्यवसायःvyavasāyaḥHe who is having resoluteness in everything
385व्यवसायो व्यवस्थान: संस्थान: स्थानदो ध्रुव: । परर्द्धि : परमस्पष्ट: तुष्ट: पुष्ट: शुभेक्षण: ।। 42 ।।व्यवस्थानःvyavasthānaḥHe who is the source of all order, system and sequence
386व्यवसायो व्यवस्थान: संस्थान: स्थानदो ध्रुव: । परर्द्धि : परमस्पष्ट: तुष्ट: पुष्ट: शुभेक्षण: ।। 42 ।।संस्थानःsamsthānaḥHe in whom inhere existence and dissolution alike
387व्यवसायो व्यवस्थान: संस्थान: स्थानदो ध्रुव: । परर्द्धि : परमस्पष्ट: तुष्ट: पुष्ट: शुभेक्षण: ।। 42 ।।स्थानदःsthānadaḥHe who is bestower of the right place to one an
388व्यवसायो व्यवस्थान: संस्थान: स्थानदो ध्रुव: । परर्द्धि : परमस्पष्ट: तुष्ट: पुष्ट: शुभेक्षण: ।। 42 ।।ध्रुवःdhruvaḥHe who is unassailable in every way
389व्यवसायो व्यवस्थान: संस्थान: स्थानदो ध्रुव: । परर्द्धि : परमस्पष्ट: तुष्ट: पुष्ट: शुभेक्षण: ।। 42 ।।परर्द्धिःpararddhiḥHe who is the ultimate prosperity
390व्यवसायो व्यवस्थान: संस्थान: स्थानदो ध्रुव: । परर्द्धि : परमस्पष्ट: तुष्ट: पुष्ट: शुभेक्षण: ।। 42 ।।परमस्पष्टःparamaspaṣṭaḥHe who is supremely self-effulgent
391व्यवसायो व्यवस्थान: संस्थान: स्थानदो ध्रुव: । परर्द्धि : परमस्पष्ट: तुष्ट: पुष्ट: शुभेक्षण: ।। 42 ।।तुष्टःtuṣṭaḥHe who is contented in every way
392व्यवसायो व्यवस्थान: संस्थान: स्थानदो ध्रुव: । परर्द्धि : परमस्पष्ट: तुष्ट: पुष्ट: शुभेक्षण: ।। 42 ।।पुष्टःpuṣṭaḥHe who is fulfillingly abundant
393व्यवसायो व्यवस्थान: संस्थान: स्थानदो ध्रुव: । परर्द्धि : परमस्पष्ट: तुष्ट: पुष्ट: शुभेक्षण: ।। 42 ।।शुभेक्षणःśubhekṣanaḥHe who is with a glance bestowing all-fold welfare
394रामो विरामो विरजो मार्गो नेयो नयोऽनय: । वीर: शक्त्तिमतां श्रेष्ठो धर्मो धर्मविदुत्तम: ।। 43 ।।रामःrāmaḥHe who is rejoicing and delighting alike
395रामो विरामो विरजो मार्गो नेयो नयोऽनय: । वीर: शक्त्तिमतां श्रेष्ठो धर्मो धर्मविदुत्तम: ।। 43 ।।विरामःvirāmaḥHe who is the final recession and refuge for all
396रामो विरामो विरजो मार्गो नेयो नयोऽनय: । वीर: शक्त्तिमतां श्रेष्ठो धर्मो धर्मविदुत्तम: ।। 43 ।।विरजvirajaḥHe who is devoid of all sensory interests
397रामो विरामो विरजो मार्गो नेयो नयोऽनय: । वीर: शक्त्तिमतां श्रेष्ठो धर्मो धर्मविदुत्तम: ।। 43 ।।मार्गःmārgaḥHe who is the path for liberation, sought by seekers
398रामो विरामो विरजो मार्गो नेयो नयोऽनय: । वीर: शक्त्तिमतां श्रेष्ठो धर्मो धर्मविदुत्तम: ।। 43 ।।नेयःneyaḥHe who is efficiently leading one to supreme freedom
399रामो विरामो विरजो मार्गो नेयो नयोऽनय: । वीर: शक्त्तिमतां श्रेष्ठो धर्मो धर्मविदुत्तम: ।। 43 ।।नयःnayaḥHe who is leader for spiritual enlightenment
400रामो विरामो विरजो मार्गो नेयो नयोऽनय: । वीर: शक्त्तिमतां श्रेष्ठो धर्मो धर्मविदुत्तम: ।। 43 ।।अनयःanayaḥHe who is having none to lead himself
401रामो विरामो विरजो मार्गो नेयो नयोऽनय: । वीर: शक्त्तिमतां श्रेष्ठो धर्मो धर्मविदुत्तम: ।। 43 ।।वीरःvīraḥHe who is valour personified
402रामो विरामो विरजो मार्गो नेयो नयोऽनय: । वीर: शक्त्तिमतां श्रेष्ठो धर्मो धर्मविदुत्तम: ।। 43 ।।शक्तिमतां श्रेष्ठःśaktimatām śreshthaḥHe who is the best among the strong
403रामो विरामो विरजो मार्गो नेयो नयोऽनय: । वीर: शक्त्तिमतां श्रेष्ठो धर्मो धर्मविदुत्तम: ।। 43 ।।धर्मःdharmaḥHe who is the power that sustains all
404रामो विरामो विरजो मार्गो नेयो नयोऽनय: । वीर: शक्त्तिमतां श्रेष्ठो धर्मो धर्मविदुत्तम: ।। 43 ।।धर्मविदुत्तमःdharmaviduttamaḥHe who is the best of those who know dharma
405वैकुण्ठ: पुरुष: प्राण: प्राणद: प्रणव: पृथु: । हिरण्यगर्भ: शत्रुघ्नो व्याप्तो वायुरधोक्षज: ।। 44 ।।वैकुण्ठःvaikunthaḥHe who is subtle enough to overwhelm the panchabhootas
406वैकुण्ठ: पुरुष: प्राण: प्राणद: प्रणव: पृथु: । हिरण्यगर्भ: शत्रुघ्नो व्याप्तो वायुरधोक्षज: ।। 44 ।।पुरुषःpurushaḥHe who is indweller in all bodies
407वैकुण्ठ: पुरुष: प्राण: प्राणद: प्रणव: पृथु: । हिरण्यगर्भ: शत्रुघ्नो व्याप्तो वायुरधोक्षज: ।। 44 ।।प्राण:prāṇaḥHe who is cosmic energy or life force
408वैकुण्ठ: पुरुष: प्राण: प्राणद: प्रणव: पृथु: । हिरण्यगर्भ: शत्रुघ्नो व्याप्तो वायुरधोक्षज: ।। 44 ।।प्राणदःprāṇadaḥHe who is instiller of cosmic power
409वैकुण्ठ: पुरुष: प्राण: प्राणद: प्रणव: पृथु: । हिरण्यगर्भ: शत्रुघ्नो व्याप्तो वायुरधोक्षज: ।। 44 ।।प्रणवःpraṇavaḥHe who is the extolled and the supplicated
410वैकुण्ठ: पुरुष: प्राण: प्राणद: प्रणव: पृथु: । हिरण्यगर्भ: शत्रुघ्नो व्याप्तो वायुरधोक्षज: ।। 44 ।।पृथुःprithuḥHe who is extensive enough to permeate the entire universe
411वैकुण्ठ: पुरुष: प्राण: प्राणद: प्रणव: पृथु: । हिरण्यगर्भ: शत्रुघ्नो व्याप्तो वायुरधोक्षज: ।। 44 ।।हिरण्यगर्भःhiraṇyagarbhaḥHe who is the progenitor of the primordial womb
412वैकुण्ठ: पुरुष: प्राण: प्राणद: प्रणव: पृथु: । हिरण्यगर्भ: शत्रुघ्नो व्याप्तो वायुरधोक्षज: ।। 44 ।।शत्रुघ्नःśatrughnaḥHe who is exterminator of enemies
413वैकुण्ठ: पुरुष: प्राण: प्राणद: प्रणव: पृथु: । हिरण्यगर्भ: शत्रुघ्नो व्याप्तो वायुरधोक्षज: ।। 44 ।।व्याप्तःvyāptaḥHe who is pervading all beings and effects
414वैकुण्ठ: पुरुष: प्राण: प्राणद: प्रणव: पृथु: । हिरण्यगर्भ: शत्रुघ्नो व्याप्तो वायुरधोक्षज: ।। 44 ।।वायुःvāyuḥHe who is progenitor of smell
415वैकुण्ठ: पुरुष: प्राण: प्राणद: प्रणव: पृथु: । हिरण्यगर्भ: शत्रुघ्नो व्याप्तो वायुरधोक्षज: ।। 44 ।।अधोक्षजःadhokshajaḥHe who is knowledge gained when senses recoil
416ऋतु: सुदर्शन: काल: परमेष्ठी परिग्रह: । उग्र संवत्सरो दक्षो विश्रामो विश्वदक्षिण: ।। 45 ।।ऋतुःṛtuḥHe who is manifesting as time that causes seasons
417ऋतु: सुदर्शन: काल: परमेष्ठी परिग्रह: । उग्र संवत्सरो दक्षो विश्रामो विश्वदक्षिण: ।। 45 ।।सुदर्शनःsudarśanaḥHe who is of benedictory vision
418ऋतु: सुदर्शन: काल: परमेष्ठी परिग्रह: । उग्र संवत्सरो दक्षो विश्रामो विश्वदक्षिण: ।। 45 ।।कालःkālaḥThe means of reckoning transitions
419ऋतु: सुदर्शन: काल: परमेष्ठी परिग्रह: । उग्र संवत्सरो दक्षो विश्रामो विश्वदक्षिण: ।। 45 ।।परमेष्ठीparameṣṭhīHe who is inhering in His own unsurpassable glory
420ऋतु: सुदर्शन: काल: परमेष्ठी परिग्रह: । उग्र संवत्सरो दक्षो विश्रामो विश्वदक्षिण: ।। 45 ।।परिग्रहःparigrahaḥHe who is present everywhere and receiving offerings from devotees?
421ऋतु: सुदर्शन: काल: परमेष्ठी परिग्रह: । उग्र संवत्सरो दक्षो विश्रामो विश्वदक्षिण: ।। 45 ।।उग्रःugraḥHe who is fierce and formidable
422ऋतु: सुदर्शन: काल: परमेष्ठी परिग्रह: । उग्र संवत्सरो दक्षो विश्रामो विश्वदक्षिण: ।। 45 ।।संवत्सरःsamvatsaraḥWherein habitate all beings
423ऋतु: सुदर्शन: काल: परमेष्ठी परिग्रह: । उग्र संवत्सरो दक्षो विश्रामो विश्वदक्षिण: ।। 45 ।।दक्षःdakshaḥDexterous in giving rise to expansion and causing expeditious performance
424ऋतु: सुदर्शन: काल: परमेष्ठी परिग्रह: । उग्र संवत्सरो दक्षो विश्रामो विश्वदक्षिण: ।। 45 ।।विश्रामःviśrāmaḥHe who is the refuge and asylum for the forlorn and distressed
425ऋतु: सुदर्शन: काल: परमेष्ठी परिग्रह: । उग्र संवत्सरो दक्षो विश्रामो विश्वदक्षिण: ।। 45 ।।विश्वदक्षिणःviśvadakshinaḥHe who is the refuge and asylum for the forlorn and distressed
426विस्तार: स्थावरस्थाणु: प्रमाणं बीजमव्ययं । अर्थोऽनर्थो महाकोशो महाभोगो महाधन: ।। 46 ।।विस्तारःvistāraḥHe who is extending to the entirety of universe
427विस्तार: स्थावरस्थाणु: प्रमाणं बीजमव्ययं । अर्थोऽनर्थो महाकोशो महाभोगो महाधन: ।। 46 ।।स्थावरस्थाणुःsthāvarasthāṇuḥHe who is immovable and firm
428विस्तार: स्थावरस्थाणु: प्रमाणं बीजमव्ययं । अर्थोऽनर्थो महाकोशो महाभोगो महाधन: ।। 46 ।।प्रमाणम्pramāṇamHe who is the supreme proof by self-revelation
429विस्तार: स्थावरस्थाणु: प्रमाणं बीजमव्ययं । अर्थोऽनर्थो महाकोशो महाभोगो महाधन: ।। 46 ।।बीजमव्ययम्bījamavyayamHe who is the inexhaustible causal seed
430विस्तार: स्थावरस्थाणु: प्रमाणं बीजमव्ययं । अर्थोऽनर्थो महाकोशो महाभोगो महाधन: ।। 46 ।।अर्थःarthaḥHe who is the joyfulness all seek alike
431विस्तार: स्थावरस्थाणु: प्रमाणं बीजमव्ययं । अर्थोऽनर्थो महाकोशो महाभोगो महाधन: ।। 46 ।।अनर्थःanarthaḥHe who is free from need due to self-fulfilment
432विस्तार: स्थावरस्थाणु: प्रमाणं बीजमव्ययं । अर्थोऽनर्थो महाकोशो महाभोगो महाधन: ।। 46 ।।महाकोशःmahākośaḥHe who is shrouded by great sheaths
433विस्तार: स्थावरस्थाणु: प्रमाणं बीजमव्ययं । अर्थोऽनर्थो महाकोशो महाभोगो महाधन: ।। 46 ।।महाभोगःmahābhogaḥHe who is the enjoyer of exceeding bliss
434विस्तार: स्थावरस्थाणु: प्रमाणं बीजमव्ययं । अर्थोऽनर्थो महाकोशो महाभोगो महाधन: ।। 46 ।।महाधनःmahādhanaḥHe who is possessing supreme wealth
435अनिर्विण्ण: स्थविष्ठोऽभूर्धर्मयूपो महामख: । नक्षत्रनेमिर्नक्षत्री क्षम: क्षाम: समीहन:।। 47 ।।अनिर्विण्णःanirviṇṇaḥHe who is un-depressed due to overwhelming fullness
436अनिर्विण्ण: स्थविष्ठोऽभूर्धर्मयूपो महामख: । नक्षत्रनेमिर्नक्षत्री क्षम: क्षाम: समीहन:।। 47 ।।स्थविष्ठःsthaviṣṭhaḥHe who is unmovingly seated bearing the visible creation
437अनिर्विण्ण: स्थविष्ठोऽभूर्धर्मयूपो महामख: । नक्षत्रनेमिर्नक्षत्री क्षम: क्षाम: समीहन:।। 47 ।।अभूःabhūḥHe who is uncaused and unborn
438अनिर्विण्ण: स्थविष्ठोऽभूर्धर्मयूपो महामख: । नक्षत्रनेमिर्नक्षत्री क्षम: क्षाम: समीहन:।। 47 ।।धर्मयूपःdharmayūpaḥHe who is the spiritual staff binding all ethics and laws
439अनिर्विण्ण: स्थविष्ठोऽभूर्धर्मयूपो महामख: । नक्षत्रनेमिर्नक्षत्री क्षम: क्षाम: समीहन:।। 47 ।।महामखःmahāmakhaḥHe who is reigning as the wish-yielder of all sacrifices
440अनिर्विण्ण: स्थविष्ठोऽभूर्धर्मयूपो महामख: । नक्षत्रनेमिर्नक्षत्री क्षम: क्षाम: समीहन:।। 47 ।।नक्षत्रनेमिःnakshatranemiḥHe who is the rim of the wheel holding all celestial bodies
441अनिर्विण्ण: स्थविष्ठोऽभूर्धर्मयूपो महामख: । नक्षत्रनेमिर्नक्षत्री क्षम: क्षाम: समीहन:।। 47 ।।नक्षत्रीnakshatrīHe who is the lunar brilliance outshining all stars
442अनिर्विण्ण: स्थविष्ठोऽभूर्धर्मयूपो महामख: । नक्षत्रनेमिर्नक्षत्री क्षम: क्षाम: समीहन:।। 47 ।।क्षमःkshamaḥHe who is incessantly dexterous, tolerant
443अनिर्विण्ण: स्थविष्ठोऽभूर्धर्मयूपो महामख: । नक्षत्रनेमिर्नक्षत्री क्षम: क्षाम: समीहन:।। 47 ।।क्षामःkshāmaḥHe who is resting in the remainder, at the end of all transformations
444अनिर्विण्ण: स्थविष्ठोऽभूर्धर्मयूपो महामख: । नक्षत्रनेमिर्नक्षत्री क्षम: क्षाम: समीहन:।। 47 ।।समीहनःsamīhanaḥHe who is wishing welfare for everything and all
445यज्ञ इज्यो महेज्यश्च क्रतु: सत्रं सतां गति: । सर्वदर्शी विमुक्तात्मा सर्वज्ञो ज्ञानमुत्तमम्‌ ।। 48 ।।यज्ञःyajňaḥHe who is of the nature of sacrifice, the source of existence and expression
446यज्ञ इज्यो महेज्यश्च क्रतु: सत्रं सतां गति: । सर्वदर्शी विमुक्तात्मा सर्वज्ञो ज्ञानमुत्तमम्‌ ।। 48 ।।इज्यःijyaḥWorshippable by yagas
447यज्ञ इज्यो महेज्यश्च क्रतु: सत्रं सतां गति: । सर्वदर्शी विमुक्तात्मा सर्वज्ञो ज्ञानमुत्तमम्‌ ।। 48 ।।महेज्यःmahejyaḥHe who is the loftiest of those to be worshipped by yagas
448यज्ञ इज्यो महेज्यश्च क्रतु: सत्रं सतां गति: । सर्वदर्शी विमुक्तात्मा सर्वज्ञो ज्ञानमुत्तमम्‌ ।। 48 ।।क्रतुःkratuḥHe who is Kratu (a kind of sacrifice) personified
449यज्ञ इज्यो महेज्यश्च क्रतु: सत्रं सतां गति: । सर्वदर्शी विमुक्तात्मा सर्वज्ञो ज्ञानमुत्तमम्‌ ।। 48 ।।सत्रम्satramSpiritual performance to benefit the good and deter the bad
450यज्ञ इज्यो महेज्यश्च क्रतु: सत्रं सतां गति: । सर्वदर्शी विमुक्तात्मा सर्वज्ञो ज्ञानमुत्तमम्‌ ।। 48 ।।सतां गतिःsatām gatiḥ He who is the refuge for the good and noble
451यज्ञ इज्यो महेज्यश्च क्रतु: सत्रं सतां गति: । सर्वदर्शी विमुक्तात्मा सर्वज्ञो ज्ञानमुत्तमम्‌ ।। 48 ।।सर्वदर्शीsarvadarśīḥHe who knows everything and all, in general and particular
452यज्ञ इज्यो महेज्यश्च क्रतु: सत्रं सतां गति: । सर्वदर्शी विमुक्तात्मा सर्वज्ञो ज्ञानमुत्तमम्‌ ।। 48 ।।विमुक्तात्माvimuktātmāHe who is freed of all bondages
453यज्ञ इज्यो महेज्यश्च क्रतु: सत्रं सतां गति: । सर्वदर्शी विमुक्तात्मा सर्वज्ञो ज्ञानमुत्तमम्‌ ।। 48 ।।सर्वज्ञsarvajñaḥHe who is all-knowing
454यज्ञ इज्यो महेज्यश्च क्रतु: सत्रं सतां गति: । सर्वदर्शी विमुक्तात्मा सर्वज्ञो ज्ञानमुत्तमम्‌ ।। 48 ।।ज्ञानमुत्तमम्jñānamuttamamSupremely fulfilling knowledge
455सुव्रत: सुमुख: सूक्ष्म: सुघोष: सुखद: सुहृत्‌ । मनोहरो जितक्रोधो वीरबाहुर्विदारण: ।। 49 ।।सुव्रत:suvrataḥHe who is with benign and benevolent vow
456सुव्रत: सुमुख: सूक्ष्म: सुघोष: सुखद: सुहृत्‌ । मनोहरो जितक्रोधो वीरबाहुर्विदारण: ।। 49 ।।सुमुखsumukhaḥ Having exquisitely beautiful face
457सुव्रत: सुमुख: सूक्ष्म: सुघोष: सुखद: सुहृत्‌ । मनोहरो जितक्रोधो वीरबाहुर्विदारण: ।। 49 ।।सूक्ष्म:sūkṣmaḥHe who is the subtle source of all gross and perceptible phenomena
458सुव्रत: सुमुख: सूक्ष्म: सुघोष: सुखद: सुहृत्‌ । मनोहरो जितक्रोधो वीरबाहुर्विदारण: ।। 49 ।।सुघोषsughoṣaḥWith astounding Vedic utterance
459सुव्रत: सुमुख: सूक्ष्म: सुघोष: सुखद: सुहृत्‌ । मनोहरो जितक्रोधो वीरबाहुर्विदारण: ।। 49 ।।सुखदsukhadaḥBestower of delight to the good and noble
460सुव्रत: सुमुख: सूक्ष्म: सुघोष: सुखद: सुहृत्‌ । मनोहरो जितक्रोधो वीरबाहुर्विदारण: ।। 49 ।।सुहृत्suhṛtBenefactor, without reciprocal expectation
461सुव्रत: सुमुख: सूक्ष्म: सुघोष: सुखद: सुहृत्‌ । मनोहरो जितक्रोधो वीरबाहुर्विदारण: ।। 49 ।।मनोहरmanoharaḥHe who is with blissfulness that captivates the mind
462सुव्रत: सुमुख: सूक्ष्म: सुघोष: सुखद: सुहृत्‌ । मनोहरो जितक्रोधो वीरबाहुर्विदारण: ।। 49 ।।जितक्रोधjitakrodhaḥHe who has mastery over anger
463सुव्रत: सुमुख: सूक्ष्म: सुघोष: सुखद: सुहृत्‌ । मनोहरो जितक्रोधो वीरबाहुर्विदारण: ।। 49 ।।वीरबाहु:vīrabāhuḥHe who is having valorous hands
464सुव्रत: सुमुख: सूक्ष्म: सुघोष: सुखद: सुहृत्‌ । मनोहरो जितक्रोधो वीरबाहुर्विदारण: ।। 49 ।।विदारणvidāraṇaḥHe who is the render of the wicked and vicious
465स्वापन: स्ववशो व्यापी नैकात्मा नैककर्मकृत्‌ । वत्सरो वत्सलो वत्सी रत्नगर्भो धनेश्वर: ।। 50 ।।स्वापनswāpanaḥHe who is the Mystifier
466स्वापन: स्ववशो व्यापी नैकात्मा नैककर्मकृत्‌ । वत्सरो वत्सलो वत्सी रत्नगर्भो धनेश्वर: ।। 50 ।।स्ववशsvavaśaḥOne with full sovereignty.
467स्वापन: स्ववशो व्यापी नैकात्मा नैककर्मकृत्‌ । वत्सरो वत्सलो वत्सी रत्नगर्भो धनेश्वर: ।। 50 ।।व्यापीvyāpīHe who is permeating everywhere, everything.
468स्वापन: स्ववशो व्यापी नैकात्मा नैककर्मकृत्‌ । वत्सरो वत्सलो वत्सी रत्नगर्भो धनेश्वर: ।। 50 ।।नैकात्माnaikātmā He who is multi-souled, manifesting manifold entities.
469स्वापन: स्ववशो व्यापी नैकात्मा नैककर्मकृत्‌ । वत्सरो वत्सलो वत्सी रत्नगर्भो धनेश्वर: ।। 50 ।।नैककर्मकृत्naikakarmakṛtDoing simultaneously multiple activities, like creation, preservation and dissolution, in general and in particular.
470स्वापन: स्ववशो व्यापी नैकात्मा नैककर्मकृत्‌ । वत्सरो वत्सलो वत्सी रत्नगर्भो धनेश्वर: ।। 50 ।।वत्सरvatsaraḥ He who is hosting everything and all.
471स्वापन: स्ववशो व्यापी नैकात्मा नैककर्मकृत्‌ । वत्सरो वत्सलो वत्सी रत्नगर्भो धनेश्वर: ।। 50 ।।वत्सलvatsalaḥHe who loves one and all alike.
472स्वापन: स्ववशो व्यापी नैकात्मा नैककर्मकृत्‌ । वत्सरो वत्सलो वत्सी रत्नगर्भो धनेश्वर: ।। 50 ।।वत्सीvatsī He who protects one and all, (like cow does her calves).
473स्वापन: स्ववशो व्यापी नैकात्मा नैककर्मकृत्‌ । वत्सरो वत्सलो वत्सी रत्नगर्भो धनेश्वर: ।। 50 ।।रत्नगर्भratnagarbhaḥ Womb of all riches, like the ocean - the womb of all jewels.
474स्वापन: स्ववशो व्यापी नैकात्मा नैककर्मकृत्‌ । वत्सरो वत्सलो वत्सी रत्नगर्भो धनेश्वर: ।। 50 ।।धनेश्वर:dhaneśwaraḥGod of wealth.
475धर्मगुब्धर्मकृद्धर्मी सदसत्क्षरमक्षरम्‌ । अविज्ञाता सहस्रांशुर्विधाता कृतलक्षण: ।। 51 ।।धर्मगुप्‌dharmagupProtector of dharma.
476धर्मगुब्धर्मकृद्धर्मी सदसत्क्षरमक्षरम्‌ । अविज्ञाता सहस्रांशुर्विधाता कृतलक्षण: ।। 51 ।।धर्मकृत्‌dharmakṛtInstituting and practising dharma (despite being above its orbit).
477धर्मगुब्धर्मकृद्धर्मी सदसत्क्षरमक्षरम्‌ । अविज्ञाता सहस्रांशुर्विधाता कृतलक्षण: ।। 51 ।।धर्मीdharmīSource and sustenance of dharma.
478धर्मगुब्धर्मकृद्धर्मी सदसत्क्षरमक्षरम्‌ । अविज्ञाता सहस्रांशुर्विधाता कृतलक्षण: ।। 51 ।।सत्‌satThat which shines as the ultimate truth, substratum, in everything.
479धर्मगुब्धर्मकृद्धर्मी सदसत्क्षरमक्षरम्‌ । अविज्ञाता सहस्रांशुर्विधाता कृतलक्षण: ।। 51 ।।असत्‌asatThe ultimate truth displaying the perishables.
480धर्मगुब्धर्मकृद्धर्मी सदसत्क्षरमक्षरम्‌ । अविज्ञाता सहस्रांशुर्विधाता कृतलक्षण: ।। 51 ।।क्षरम्kṣaraṃThe perishable, meaning all the existing phenomena.
481धर्मगुब्धर्मकृद्धर्मी सदसत्क्षरमक्षरम्‌ । अविज्ञाता सहस्रांशुर्विधाता कृतलक्षण: ।। 51 ।।अक्षरम्akṣaramThe imperishable base of all the perishables.
482धर्मगुब्धर्मकृद्धर्मी सदसत्क्षरमक्षरम्‌ । अविज्ञाता सहस्रांशुर्विधाता कृतलक्षण: ।। 51 ।।अविज्ञाताavijñātaḥNot conscious of any doership.
483धर्मगुब्धर्मकृद्धर्मी सदसत्क्षरमक्षरम्‌ । अविज्ञाता सहस्रांशुर्विधाता कृतलक्षण: ।। 51 ।।सहस्रांशुsahasrāṃśuḥHaving thousands of rays.
484धर्मगुब्धर्मकृद्धर्मी सदसत्क्षरमक्षरम्‌ । अविज्ञाता सहस्रांशुर्विधाता कृतलक्षण: ।। 51 ।।विधाताvidhātaThe actual carrier of everything in creation.
485धर्मगुब्धर्मकृद्धर्मी सदसत्क्षरमक्षरम्‌ । अविज्ञाता सहस्रांशुर्विधाता कृतलक्षण: ।। 51 ।।कृतलक्षण:kṛtalakṣaṇaḥHe who generates ample characteristics to reveal His presence.
486गभस्तिनेमि: सत्त्वस्थ: सिंहो भूतमहेश्वर: । आदिदेवो महादेवो देवेशो देवभृद्‌गुरु: ।। 52 ।।गभस्तिनेमिgabhastinemiḥThe rim of the wheel of creation.
487गभस्तिनेमि: सत्त्वस्थ: सिंहो भूतमहेश्वर: । आदिदेवो महादेवो देवेशो देवभृद्‌गुरु: ।। 52 ।।सत्त्चस्थ:sattvasthaḥAbiding in sattva guna.
488गभस्तिनेमि: सत्त्वस्थ: सिंहो भूतमहेश्वर: । आदिदेवो महादेवो देवेशो देवभृद्‌गुरु: ।। 52 ।।सिंह:simhaḥValorous like a lion.
489गभस्तिनेमि: सत्त्वस्थ: सिंहो भूतमहेश्वर: । आदिदेवो महादेवो देवेशो देवभृद्‌गुरु: ।। 52 ।।भूतमहेश्वरbhūtamaheshwaraḥThe first and ultimate Lord of all beings.
490गभस्तिनेमि: सत्त्वस्थ: सिंहो भूतमहेश्वर: । आदिदेवो महादेवो देवेशो देवभृद्‌गुरु: ।। 52 ।।आदिदेवādidevaḥThe first of Gods.
491गभस्तिनेमि: सत्त्वस्थ: सिंहो भूतमहेश्वर: । आदिदेवो महादेवो देवेशो देवभृद्‌गुरु: ।। 52 ।।महादेवmahādevaḥThe Greatest of Gods.
492गभस्तिनेमि: सत्त्वस्थ: सिंहो भूतमहेश्वर: । आदिदेवो महादेवो देवेशो देवभृद्‌गुरु: ।। 52 ।।देवेशdeveśaḥLord of Devas.
493गभस्तिनेमि: सत्त्वस्थ: सिंहो भूतमहेश्वर: । आदिदेवो महादेवो देवेशो देवभृद्‌गुरु: ।। 52 ।।देवभृद्गुरुdevabhṛdguruḥTeacher (guru) for Indra, the chief of devas.
494उत्तरो गोपतिर्गोप्ता ज्ञानगम्य: पुरातन: । शरीरभूतभृद्‌भोक्ता कपीन्द्रो भूरिदक्षिण: ।। 53 ।।उत्तरuttaraḥ Deliverer from repeated births and deaths.
495उत्तरो गोपतिर्गोप्ता ज्ञानगम्य: पुरातन: । शरीरभूतभृद्‌भोक्ता कपीन्द्रो भूरिदक्षिण: ।। 53 ।।गोपति gopatiḥ Rearer of cattle.
496उत्तरो गोपतिर्गोप्ता ज्ञानगम्य: पुरातन: । शरीरभूतभृद्‌भोक्ता कपीन्द्रो भूरिदक्षिण: ।। 53 ।।गोप्ता goptā Protector of cows.
497उत्तरो गोपतिर्गोप्ता ज्ञानगम्य: पुरातन: । शरीरभूतभृद्‌भोक्ता कपीन्द्रो भूरिदक्षिण: ।। 53 ।।ज्ञानगम्यjñānagamyaḥ Attainable by right knowledge (jñ?na).
498उत्तरो गोपतिर्गोप्ता ज्ञानगम्य: पुरातन: । शरीरभूतभृद्‌भोक्ता कपीन्द्रो भूरिदक्षिण: ।। 53 ।।पुरातनpurātanaḥ Exceedingly ancient.
499उत्तरो गोपतिर्गोप्ता ज्ञानगम्य: पुरातन: । शरीरभूतभृद्‌भोक्ता कपीन्द्रो भूरिदक्षिण: ।। 53 ।।शरीरभूतभृत्śarīrbhūtbhṛt The soul of pañchabh?tas, the base of all existence, creation.
500उत्तरो गोपतिर्गोप्ता ज्ञानगम्य: पुरातन: । शरीरभूतभृद्‌भोक्ता कपीन्द्रो भूरिदक्षिण: ।। 53 ।।भोक्ताbhoktā Enjoyer in one and all.
501उत्तरो गोपतिर्गोप्ता ज्ञानगम्य: पुरातन: । शरीरभूतभृद्‌भोक्ता कपीन्द्रो भूरिदक्षिण: ।। 53 ।।कपीन्द्रkapīndraḥ Lord of kapees (monkeys) ; One born as varaaha (boar).
502उत्तरो गोपतिर्गोप्ता ज्ञानगम्य: पुरातन: । शरीरभूतभृद्‌भोक्ता कपीन्द्रो भूरिदक्षिण: ।। 53 ।।भूरिदक्षिणbhūridakṣiṇaḥ Receiver of numerous dak?in?s during yajñ?s and performances.
503सोमपोऽमृतप: सोम: पुरुजित्पुरुसत्तम: । विनयो जय: सत्यसन्धो दाशार्ह: सात्त्वतां पति: ।। 54 ।।सोमपsomapaḥInvigorator of all plant life.
504सोमपोऽमृतप: सोम: पुरुजित्पुरुसत्तम: । विनयो जय: सत्यसन्धो दाशार्ह: सात्त्वतां पति: ।। 54 ।।अमृतप:amṛtapaḥOne who drinks the ecstasy of the Self lavishly.
505सोमपोऽमृतप: सोम: पुरुजित्पुरुसत्तम: । विनयो जय: सत्यसन्धो दाशार्ह: सात्त्वतां पति: ।। 54 ।।सोमsomaḥInvigorator of all plant life.
506सोमपोऽमृतप: सोम: पुरुजित्पुरुसत्तम: । विनयो जय: सत्यसन्धो दाशार्ह: सात्त्वतां पति: ।। 54 ।।पुरुजित्purujitGainer of victory over foes.
507सोमपोऽमृतप: सोम: पुरुजित्पुरुसत्तम: । विनयो जय: सत्यसन्धो दाशार्ह: सात्त्वतां पति: ।। 54 ।।पुरुसत्तमpurusattamaḥOf Universal form, with Supreme Excellence.
508सोमपोऽमृतप: सोम: पुरुजित्पुरुसत्तम: । विनयो जय: सत्यसन्धो दाशार्ह: सात्त्वतां पति: ।। 54 ।।विनयvinayaḥhumility embodied, even while punishing the wicked.
509सोमपोऽमृतप: सोम: पुरुजित्पुरुसत्तम: । विनयो जय: सत्यसन्धो दाशार्ह: सात्त्वतां पति: ।। 54 ।।जयjayaḥknowing only to win and succeed.
510सोमपोऽमृतप: सोम: पुरुजित्पुरुसत्तम: । विनयो जय: सत्यसन्धो दाशार्ह: सात्त्वतां पति: ।। 54 ।।सत्यसंधsatyasandhaḥalways given to truthful thoughts and imaginations.
511सोमपोऽमृतप: सोम: पुरुजित्पुरुसत्तम: । विनयो जय: सत्यसन्धो दाशार्ह: सात्त्वतां पति: ।। 54 ।।दाशार्हdāśārhaḥAlways deserving to be treated with offerings (da?a).
512सोमपोऽमृतप: सोम: पुरुजित्पुरुसत्तम: । विनयो जय: सत्यसन्धो दाशार्ह: सात्त्वतां पति: ।। 54 ।।सात्त्वतां पति:sāttvatāṃ patiḥOne who gave out or commented upon the \'S?ttvat?m\' tantra.
513जीवो विनयितासाक्षी मुकुन्दोऽमितविक्रम: । अम्भोनिधिरनन्तात्मा महोदधिशयोऽन्तक: ।। 55 ।।जीव:jīvaḥLiving presence, that animates and activates the body through pranas.
514जीवो विनयितासाक्षी मुकुन्दोऽमितविक्रम: । अम्भोनिधिरनन्तात्मा महोदधिशयोऽन्तक: ।। 55 ।।विनयितासाक्षीvinayitāsākṣīWitness of the humility of devotees.
515जीवो विनयितासाक्षी मुकुन्दोऽमितविक्रम: । अम्भोनिधिरनन्तात्मा महोदधिशयोऽन्तक: ।। 55 ।।मुकुन्द:mukundaḥBestower of liberation.
516जीवो विनयितासाक्षी मुकुन्दोऽमितविक्रम: । अम्भोनिधिरनन्तात्मा महोदधिशयोऽन्तक: ।। 55 ।।अमितविक्रमamitvikramaḥOne with unlimited power and valour, with immeasurable gait.
517जीवो विनयितासाक्षी मुकुन्दोऽमितविक्रम: । अम्भोनिधिरनन्तात्मा महोदधिशयोऽन्तक: ।। 55 ।।अम्भोनिधि:ambhonidhiḥOne in whom all beings from Devas and the rest, dwell.
518जीवो विनयितासाक्षी मुकुन्दोऽमितविक्रम: । अम्भोनिधिरनन्तात्मा महोदधिशयोऽन्तक: ।। 55 ।।अनन्तात्माanantātmāOne infinite in potential and dimension.
519जीवो विनयितासाक्षी मुकुन्दोऽमितविक्रम: । अम्भोनिधिरनन्तात्मा महोदधिशयोऽन्तक: ।। 55 ।।महोदधिशय:mahodadhiśayaḥWho remains afloat even in deluge.
520जीवो विनयितासाक्षी मुकुन्दोऽमितविक्रम: । अम्भोनिधिरनन्तात्मा महोदधिशयोऽन्तक: ।। 55 ।।अन्तकantakaḥWho brings about the end of all.
521अजो महार्ह: स्वाभाव्यो जितामित्र: प्रमोदन: ।आनन्दो नन्दनो नन्द: सत्यधर्मा त्रिविक्रम: ।। 56 ।।अज:ajaḥ\'A\' means Mahavishnu. So the word means one who is born of Vishnu i.e. Kaama Deva.
522अजो महार्ह: स्वाभाव्यो जितामित्र: प्रमोदन: ।आनन्दो नन्दनो नन्द: सत्यधर्मा त्रिविक्रम: ।। 56 ।।महार्ह:mahārhaḥOne who is fit for great worship.
523अजो महार्ह: स्वाभाव्यो जितामित्र: प्रमोदन: ।आनन्दो नन्दनो नन्द: सत्यधर्मा त्रिविक्रम: ।। 56 ।।स्वाभाव्यsvābhāvyaḥSeated in his own nature.
524अजो महार्ह: स्वाभाव्यो जितामित्र: प्रमोदन: ।आनन्दो नन्दनो नन्द: सत्यधर्मा त्रिविक्रम: ।। 56 ।।जितामित्रjitāmitraḥOne who has conquered the inner enemies like attachment, anger, etc. as also external enemies like Ravana, Kumbhakarna, etc.
525अजो महार्ह: स्वाभाव्यो जितामित्र: प्रमोदन: ।आनन्दो नन्दनो नन्द: सत्यधर्मा त्रिविक्रम: ।। 56 ।।प्रमोदनpramodanaḥAlways joyous and bestowing joy.
526अजो महार्ह: स्वाभाव्यो जितामित्र: प्रमोदन: ।आनन्दो नन्दनो नन्द: सत्यधर्मा त्रिविक्रम: ।। 56 ।।आनन्दānandaḥOne blissful.
527अजो महार्ह: स्वाभाव्यो जितामित्र: प्रमोदन: ।आनन्दो नन्दनो नन्द: सत्यधर्मा त्रिविक्रम: ।। 56 ।।नन्दनnandanaḥOne who delights.
528अजो महार्ह: स्वाभाव्यो जितामित्र: प्रमोदन: ।आनन्दो नन्दनो नन्द: सत्यधर्मा त्रिविक्रम: ।। 56 ।।नन्द:nandaḥOne endowed exceedingly with all attainments.
529अजो महार्ह: स्वाभाव्यो जितामित्र: प्रमोदन: ।आनन्दो नन्दनो नन्द: सत्यधर्मा त्रिविक्रम: ।। 56 ।।सत्यधर्माsatyadharmāHaving truthfulness as his attribute.
530अजो महार्ह: स्वाभाव्यो जितामित्र: प्रमोदन: ।आनन्दो नन्दनो नन्द: सत्यधर्मा त्रिविक्रम: ।। 56 ।।त्रिविक्रमtrivikramaḥWho transcends the 3 worlds.
531महर्षि: कपिलाचार्य: कृतज्ञो मेदिनीपति: । त्रिपदस्त्रिदशाध्यक्षो महाशृंग: कृतान्तकृत्‌ ।। 57 ।।महर्षि: कपिलाचार्य:maharṣiḥ kapilācāryaḥWho was the teacher Kapila Maharshi.
532महर्षि: कपिलाचार्य: कृतज्ञो मेदिनीपति: । त्रिपदस्त्रिदशाध्यक्षो महाशृंग: कृतान्तकृत्‌ ।। 57 ।।कृतज्ञkṛtajñaḥWho is the world as well as its knower.
533महर्षि: कपिलाचार्य: कृतज्ञो मेदिनीपति: । त्रिपदस्त्रिदशाध्यक्षो महाशृंग: कृतान्तकृत्‌ ।। 57 ।।मेदिनीपतिmedinīpatiḥThe Lord of the Earth.
534महर्षि: कपिलाचार्य: कृतज्ञो मेदिनीपति: । त्रिपदस्त्रिदशाध्यक्षो महाशृंग: कृतान्तकृत्‌ ।। 57 ।।त्रिपदtripadaḥHaving three strides.
535महर्षि: कपिलाचार्य: कृतज्ञो मेदिनीपति: । त्रिपदस्त्रिदशाध्यक्षो महाशृंग: कृतान्तकृत्‌ ।। 57 ।।त्रिदशाध्यक्षtridaśādhyakṣaḥWho presides over waking, dream and sleep states.
536महर्षि: कपिलाचार्य: कृतज्ञो मेदिनीपति: । त्रिपदस्त्रिदशाध्यक्षो महाशृंग: कृतान्तकृत्‌ ।। 57 ।।महाशृंगmahāśṛngaḥHaving great antennas, to carry Vedas.
537महर्षि: कपिलाचार्य: कृतज्ञो मेदिनीपति: । त्रिपदस्त्रिदशाध्यक्षो महाशृंग: कृतान्तकृत्‌ ।। 57 ।।कृतान्तकृत्‌kṛtāntakṛtWho instruments the extinction of whatever is born.
538महावराहो गोविन्द: सुषेण: कनकांगदी । गुह्यो गभीरो गहनो गुप्तश्चक्रगदाधर: ।। 58 ।।महावराहmahāvarāhaḥThe great Cosmic Boar.
539महावराहो गोविन्द: सुषेण: कनकांगदी । गुह्यो गभीरो गहनो गुप्तश्चक्रगदाधर: ।। 58 ।।गोविन्दgovindaḥWho is attainable by Vedic pronouncements.
540महावराहो गोविन्द: सुषेण: कनकांगदी । गुह्यो गभीरो गहनो गुप्तश्चक्रगदाधर: ।। 58 ।।सुषेणsuṣeṇaḥHaving esteemed army.
541महावराहो गोविन्द: सुषेण: कनकांगदी । गुह्यो गभीरो गहनो गुप्तश्चक्रगदाधर: ।। 58 ।।कनकांगदीkanakāngadīHaving golden armlets.
542महावराहो गोविन्द: सुषेण: कनकांगदी । गुह्यो गभीरो गहनो गुप्तश्चक्रगदाधर: ।। 58 ।।गुह्य:guhyaḥHaving to be known by esoteric knowledge of the Upanishads. Residing in the cavity of heart.
543महावराहो गोविन्द: सुषेण: कनकांगदी । गुह्यो गभीरो गहनो गुप्तश्चक्रगदाधर: ।। 58 ।।गभीरgabhīraḥOne blissful.
544महावराहो गोविन्द: सुषेण: कनकांगदी । गुह्यो गभीरो गहनो गुप्तश्चक्रगदाधर: ।। 58 ।।गहनgahanaḥHard to enter. Witness of wakeful, dream and sleep states.
545महावराहो गोविन्द: सुषेण: कनकांगदी । गुह्यो गभीरो गहनो गुप्तश्चक्रगदाधर: ।। 58 ।।गुप्त:guptaḥWell hidden, one who is not an object of words, thoughts etc.
546महावराहो गोविन्द: सुषेण: कनकांगदी । गुह्यो गभीरो गहनो गुप्तश्चक्रगदाधर: ।। 58 ।।चक्रगदाधरcakragadādharaḥOne who wields discuss and mace.
547वेधा: स्वांगोऽजित: कृष्णो दृढ: संकर्षणोऽच्युत: । वरुणो वारुणो वृक्ष: पुष्कराक्षो महामना: ।। 59 ।।वेधाvedhāḥOne who bestows regulation (vidh?na ).
548वेधा: स्वांगोऽजित: कृष्णो दृढ: संकर्षणोऽच्युत: । वरुणो वारुणो वृक्ष: पुष्कराक्षो महामना: ।। 59 ।।स्वांग:svāngaḥOne who makes himself participate in accomplishing tasks.
549वेधा: स्वांगोऽजित: कृष्णो दृढ: संकर्षणोऽच्युत: । वरुणो वारुणो वृक्ष: पुष्कराक्षो महामना: ।। 59 ।।अजित:ajitaḥOne who is ever invincible.
550वेधा: स्वांगोऽजित: कृष्णो दृढ: संकर्षणोऽच्युत: । वरुणो वारुणो वृक्ष: पुष्कराक्षो महामना: ।। 59 ।।कृष्णkṛṣṇaḥOne who is known as Krishna-dvaip?yana.
551वेधा: स्वांगोऽजित: कृष्णो दृढ: संकर्षणोऽच्युत: । वरुणो वारुणो वृक्ष: पुष्कराक्षो महामना: ।। 59 ।।दृढ:dṛdhaḥOne whose nature and ability are unshakeable.
552वेधा: स्वांगोऽजित: कृष्णो दृढ: संकर्षणोऽच्युत: । वरुणो वारुणो वृक्ष: पुष्कराक्षो महामना: ।। 59 ।।संकर्षणोऽच्युत:saṅkarṣaṇo\'cyutaḥOne attracting all beings and having no fall.
553वेधा: स्वांगोऽजित: कृष्णो दृढ: संकर्षणोऽच्युत: । वरुणो वारुणो वृक्ष: पुष्कराक्षो महामना: ।। 59 ।।वरुण:varuṇaḥThe setting Sun who withdraws his rays.
554वेधा: स्वांगोऽजित: कृष्णो दृढ: संकर्षणोऽच्युत: । वरुणो वारुणो वृक्ष: पुष्कराक्षो महामना: ।। 59 ।।वारूणvāruṇaḥVaruna\'s son Vasi??ha or Agastya.
555वेधा: स्वांगोऽजित: कृष्णो दृढ: संकर्षणोऽच्युत: । वरुणो वारुणो वृक्ष: पुष्कराक्षो महामना: ।। 59 ।।वृक्ष:vṛkṣaḥOne unshakeable like the tree.
556वेधा: स्वांगोऽजित: कृष्णो दृढ: संकर्षणोऽच्युत: । वरुणो वारुणो वृक्ष: पुष्कराक्षो महामना: ।। 59 ।।पुष्कराक्षpuṣkarākṣaḥOne sparkling like Consciousness or whose eyes shine like the Lotus.
557वेधा: स्वांगोऽजित: कृष्णो दृढ: संकर्षणोऽच्युत: । वरुणो वारुणो वृक्ष: पुष्कराक्षो महामना: ।। 59 ।।महामनाmahāmanāḥOne whose mind does the triple function of creation, preservation and dissolution of the universe.
558भगवान्‌ भगहानन्दी वनमाली हलायुध: । आदित्यो ज्योतिरादित्य: सहिष्णुर्गतिसत्तम: ।। 60 ।।भगवान्‌bhagavānOne with all the six excellences, namely wealth, dharma, fame, prosperity, spiritual wisdom and dispassion.
559भगवान्‌ भगहानन्दी वनमाली हलायुध: । आदित्यो ज्योतिरादित्य: सहिष्णुर्गतिसत्तम: ।। 60 ।।भगहाbhagahāOne who retracts the above excellences in the wake of dissolution.
560भगवान्‌ भगहानन्दी वनमाली हलायुध: । आदित्यो ज्योतिरादित्य: सहिष्णुर्गतिसत्तम: ।। 60 ।।आनन्दीānandīOne blissful in nature.
561भगवान्‌ भगहानन्दी वनमाली हलायुध: । आदित्यो ज्योतिरादित्य: सहिष्णुर्गतिसत्तम: ।। 60 ।।वनमालीvanamālīOne wearing the garland, called Vaijayanti, made of wild flowers.
562भगवान्‌ भगहानन्दी वनमाली हलायुध: । आदित्यो ज्योतिरादित्य: सहिष्णुर्गतिसत्तम: ।। 60 ।।हलायुधhalāyudhaḥOne wielding the plough as weapon, as depicted by Balar?ma.
563भगवान्‌ भगहानन्दी वनमाली हलायुध: । आदित्यो ज्योतिरादित्य: सहिष्णुर्गतिसत्तम: ।। 60 ।।आदित्यādityaḥOne born of Aditi as V?mana.
564भगवान्‌ भगहानन्दी वनमाली हलायुध: । आदित्यो ज्योतिरादित्य: सहिष्णुर्गतिसत्तम: ।। 60 ।।ज्योतिरादित्य:jyotirādityaḥOne dwelling in the orb of sun.
565भगवान्‌ भगहानन्दी वनमाली हलायुध: । आदित्यो ज्योतिरादित्य: सहिष्णुर्गतिसत्तम: ।। 60 ।।सहिष्णु:sahiṣṇuḥOne forbearing pairs of opposites like heat and cold.
566भगवान्‌ भगहानन्दी वनमाली हलायुध: । आदित्यो ज्योतिरादित्य: सहिष्णुर्गतिसत्तम: ।। 60 ।।गतिसत्तम:gatisattamaḥThe final support of all, and the greatest of all beings.
567सुधन्वा खण्डपरशुर्दारुणो द्रविणप्रद: । दिविस्पृक्‌ सर्वदृग्‌व्यासो वाचस्पतिरयोनिज: ।। 61 ।।सुधन्वाsudhanvāOne with Sh?ranga, the weapon of rare excellence.
568सुधन्वा खण्डपरशुर्दारुणो द्रविणप्रद: । दिविस्पृक्‌ सर्वदृग्‌व्यासो वाचस्पतिरयोनिज: ।। 61 ।।खण्डपरशु:khaṇḍaparaśuḥOne with the war axe to destroy enemies.
569सुधन्वा खण्डपरशुर्दारुणो द्रविणप्रद: । दिविस्पृक्‌ सर्वदृग्‌व्यासो वाचस्पतिरयोनिज: ।। 61 ।।दारुण:dāruṇaḥOne unrelenting and merciless to the evil-mongers.
570सुधन्वा खण्डपरशुर्दारुणो द्रविणप्रद: । दिविस्पृक्‌ सर्वदृग्‌व्यासो वाचस्पतिरयोनिज: ।। 61 ।।द्रविणप्रद:draviṇapradaḥOne bestowing wealth on devotees.
571सुधन्वा खण्डपरशुर्दारुणो द्रविणप्रद: । दिविस्पृक्‌ सर्वदृग्‌व्यासो वाचस्पतिरयोनिज: ।। 61 ।।द्रविणप्रद:draviṇapradaḥOne bestowing wealth on devotees.
572सुधन्वा खण्डपरशुर्दारुणो द्रविणप्रद: । दिविस्पृक्‌ सर्वदृग्‌व्यासो वाचस्पतिरयोनिज: ।। 61 ।।सर्वदृग्व्यास:sarvadṛgvyāsaḥOne who comprehends everything and all.
573सुधन्वा खण्डपरशुर्दारुणो द्रविणप्रद: । दिविस्पृक्‌ सर्वदृग्‌व्यासो वाचस्पतिरयोनिज: ।। 61 ।।वाचस्पतिरयोनिज:vācaspatirayonijaḥOne who has mastered all learning, also not born of a mother.
574त्रिसामा सामग: साम निर्वाणं भेषजं भिषक्‌ । संन्यासकृच्छम: शान्तो निष्ठा शान्ति: परायणम्‌ ।। 62 ।।त्रिसामाtrisāmāOne adored by S?ma-veda reciters through Devavratam, the triple s?mas.
575त्रिसामा सामग: साम निर्वाणं भेषजं भिषक्‌ । संन्यासकृच्छम: शान्तो निष्ठा शान्ति: परायणम्‌ ।। 62 ।।सामग:sāmagaḥOne who recites the S?ma-g?na.
576त्रिसामा सामग: साम निर्वाणं भेषजं भिषक्‌ । संन्यासकृच्छम: शान्तो निष्ठा शान्ति: परायणम्‌ ।। 62 ।।साम:sāmaḥHe who is S?ma among Vedas.
577त्रिसामा सामग: साम निर्वाणं भेषजं भिषक्‌ । संन्यासकृच्छम: शान्तो निष्ठा शान्ति: परायणम्‌ ।। 62 ।।निर्वाणम्‌nirvāṇamThat wherein all torments cease, which is characterized by the ultimate bliss.
578त्रिसामा सामग: साम निर्वाणं भेषजं भिषक्‌ । संन्यासकृच्छम: शान्तो निष्ठा शान्ति: परायणम्‌ ।। 62 ।।भेषजम्‌bheṣajamMedicine to relieve malady of worldliness.
579त्रिसामा सामग: साम निर्वाणं भेषजं भिषक्‌ । संन्यासकृच्छम: शान्तो निष्ठा शान्ति: परायणम्‌ ।। 62 ।।भिषक्‌bhiṣakThe physician who relieves the disease of worldliness,as Krishna does through the Bhagavad Gita.
580त्रिसामा सामग: साम निर्वाणं भेषजं भिषक्‌ । संन्यासकृच्छम: शान्तो निष्ठा शान्ति: परायणम्‌ ।। 62 ।।संन्यासकृत्‌sanyāsakṛtThe author of Sannyasa for the attainment of liberation.
581त्रिसामा सामग: साम निर्वाणं भेषजं भिषक्‌ । संन्यासकृच्छम: शान्तो निष्ठा शान्ति: परायणम्‌ ।। 62 ।।शम:śamaḥThe ordainer of placidity as the paramount discipline for Sannyasins (ascetics).
582त्रिसामा सामग: साम निर्वाणं भेषजं भिषक्‌ । संन्यासकृच्छम: शान्तो निष्ठा शान्ति: परायणम्‌ ।। 62 ।।शान्त:śāntaḥQuiescent, devoid of fondness in worldly pleasures.
583त्रिसामा सामग: साम निर्वाणं भेषजं भिषक्‌ । संन्यासकृच्छम: शान्तो निष्ठा शान्ति: परायणम्‌ ।। 62 ।।निष्ठाniṣṭhāOne in whom rest all beings during cosmic dissolution.
584त्रिसामा सामग: साम निर्वाणं भेषजं भिषक्‌ । संन्यासकृच्छम: शान्तो निष्ठा शान्ति: परायणम्‌ ।। 62 ।।शान्ति:śāntiḥOne in whom there is full recession of ignorance, avidya; namely Brahman.
585त्रिसामा सामग: साम निर्वाणं भेषजं भिषक्‌ । संन्यासकृच्छम: शान्तो निष्ठा शान्ति: परायणम्‌ ।। 62 ।।परायणम्‌parāyaṇamThe highest refuge, whence none returns to lower planes.
586शुभांग: शान्तिद: स्रष्टा कुमुद: कुवलेशय: ।गोहितो गोपतिर्गोप्ता वृषभाक्षो वृषप्रिय: ।। 63 ।।शुभांग:śubhāṅgaḥOne with exquisitely comely body.
587शुभांग: शान्तिद: स्रष्टा कुमुद: कुवलेशय: ।गोहितो गोपतिर्गोप्ता वृषभाक्षो वृषप्रिय: ।। 63 ।।शान्तिद:śāntidaḥOne showering redemption from delusional clinging, hostility, etc.
588शुभांग: शान्तिद: स्रष्टा कुमुद: कुवलेशय: ।गोहितो गोपतिर्गोप्ता वृषभाक्षो वृषप्रिय: ।। 63 ।।स्रष्टाsraṣṭāOne instituting everything at the start of creation.
589शुभांग: शान्तिद: स्रष्टा कुमुद: कुवलेशय: । गोहितो गोपतिर्गोप्ता वृषभाक्षो वृषप्रिय: ।। 63 ।।कुमुद:kumudaḥOne rejoicing in the earth.
590 शुभांग: शान्तिद: स्रष्टा कुमुद: कुवलेशय: । गोहितो गोपतिर्गोप्ता वृषभाक्षो वृषप्रिय: ।। 63 ।।कुवलेशय:kuvaleśayaḥOne lying on water that surrounds earth. Also one who is lying on the serpent Aadishesha.
591 शुभांग: शान्तिद: स्रष्टा कुमुद: कुवलेशय: । गोहितो गोपतिर्गोप्ता वृषभाक्षो वृषप्रिय: ।। 63 ।।गोहित:gohitaḥHe who befriended the cows by protecting them from rains, holding up the Govardhana mountain.
592शुभांग: शान्तिद: स्रष्टा कुमुद: कुवलेशय: । गोहितो गोपतिर्गोप्ता वृषभाक्षो वृषप्रिय: ।। 63 ।।गोपति:gopatiḥVishnu, the the Lord of earth.
593शुभांग: शान्तिद: स्रष्टा कुमुद: कुवलेशय: । गोहितो गोपतिर्गोप्ता वृषभाक्षो वृषप्रिय: ।। 63 ।।गोप्ताgoptāOne protecting the entire earth.
594शुभांग: शान्तिद: स्रष्टा कुमुद: कुवलेशय: । गोहितो गोपतिर्गोप्ता वृषभाक्षो वृषप्रिय: ।। 63 ।।वृषभाक्ष:vṛṣabhākṣaḥOne who by his glance showers all desirable objects. Vrishabha means dharma, and so one whose look infuses dharma.
595शुभांग: शान्तिद: स्रष्टा कुमुद: कुवलेशय: । गोहितो गोपतिर्गोप्ता वृषभाक्षो वृषप्रिय: ।। 63 ।।वृषप्रिय:vṛṣapriyaḥOne who cherishes dharma.
596अनिवर्ती निवृत्तात्मा संक्षेप्ता क्षेमकृच्छिव: । श्रीवत्सवक्षा: श्रीवास: श्रीपति: श्रीमतां वर: ।। 64 ।।अनिवर्तीanivartī One who never recoils from dharma and dharmic ventures.
597अनिवर्ती निवृत्तात्मा संक्षेप्ता क्षेमकृच्छिव: । श्रीवत्सवक्षा: श्रीवास: श्रीपति: श्रीमतां वर: ।। 64 ।।निवृत्तात्माnivṛttātmā One given to recede from sensory objects and involvement.
598अनिवर्ती निवृत्तात्मा संक्षेप्ता क्षेमकृच्छिव: । श्रीवत्सवक्षा: श्रीवास: श्रीपति: श्रीमतां वर: ।। 64 ।।संक्षेप्ता sankṣeptā One who compacts the extensive universe into its subtle form at the time of cosmic dissolution.
599अनिवर्ती निवृत्तात्मा संक्षेप्ता क्षेमकृच्छिव: । श्रीवत्सवक्षा: श्रीवास: श्रीपति: श्रीमतां वर: ।। 64 ।।क्षेमकृत्‌ kṣemakṛt One giving protection to whatever His devotees have.
600अनिवर्ती निवृत्तात्मा संक्षेप्ता क्षेमकृच्छिव: । श्रीवत्सवक्षा: श्रीवास: श्रीपति: श्रीमतां वर: ।। 64 ।। शिव:śivaḥ One given to purify those remembering Him.
601अनिवर्ती निवृत्तात्मा संक्षेप्ता क्षेमकृच्छिव: । श्रीवत्सवक्षा: श्रीवास: श्रीपति: श्रीमतां वर: ।। 64 ।। श्रीवत्सवक्षा: śrīvatsavakṣāḥ One with the mark of Shrivatsa on his chest.
602अनिवर्ती निवृत्तात्मा संक्षेप्ता क्षेमकृच्छिव: । श्रीवत्सवक्षा: श्रीवास: श्रीपति: श्रीमतां वर: ।। 64 ।। श्रीवासः śrīvāsaḥ One with Shridevi dwelling in his heart.
603अनिवर्ती निवृत्तात्मा संक्षेप्ता क्षेमकृच्छिव: । श्रीवत्सवक्षा: श्रीवास: श्रीपति: श्रीमतां वर: ।। 64 ।। श्रीपतिःśrīpatiḥ One who is the consort of Shri, Mahalakshmi.
604अनिवर्ती निवृत्तात्मा संक्षेप्ता क्षेमकृच्छिव: । श्रीवत्सवक्षा: श्रीवास: श्रीपति: श्रीमतां वर: ।। 64 ।। श्रीमतां वरः śrīmatāṃ varaḥ One who is supreme among all deities possessing power and wealth.
605श्रीद: श्रीश: श्रीनिवास: श्रीनिधि: श्रीविभावन: । श्रीधर: श्रीकर: श्रेय: श्रीमॉंल्लोकत्रयाश्रय: ।। 65 ।।श्रीद:śrīdaḥOne who showers wealth on devotees.
606श्रीद: श्रीश: श्रीनिवास: श्रीनिधि: श्रीविभावन: । श्रीधर: श्रीकर: श्रेय: श्रीमॉंल्लोकत्रयाश्रय: ।। 65 ।।श्रीश:śrīśaḥThe Lord of Goddess ?ri.
607श्रीद: श्रीश: श्रीनिवास: श्रीनिधि: श्रीविभावन: । श्रीधर: श्रीकर: श्रेय: श्रीमॉंल्लोकत्रयाश्रय: ।। 65 ।।श्रीनिवास:śrīnivāsaḥDwelling in the prosperous.
608श्रीद: श्रीश: श्रीनिवास: श्रीनिधि: श्रीविभावन: । श्रीधर: श्रीकर: श्रेय: श्रीमॉंल्लोकत्रयाश्रय: ।। 65 ।।श्रीनिधि:śrīnidhiḥThe abode of virtue and power.
611श्रीद: श्रीश: श्रीनिवास: श्रीनिधि: श्रीविभावन: । श्रीधर: श्रीकर: श्रेय: श्रीमॉंल्लोकत्रयाश्रय: ।। 65 ।।श्रीकर:śrīkaraḥOne making those who praise, think about and worship Him, virtuous and powerful.
612श्रीद: श्रीश: श्रीनिवास: श्रीनिधि: श्रीविभावन: । श्रीधर: श्रीकर: श्रेय: श्रीमॉंल्लोकत्रयाश्रय: ।। 65 ।।श्रेय:śreyaḥAttainment of what is un-decaying.
613श्रीद: श्रीश: श्रीनिवास: श्रीनिधि: श्रीविभावन: । श्रीधर: श्रीकर: श्रेय: श्रीमॉंल्लोकत्रयाश्रय: ।। 65 ।।श्रीमान्śrīmānOne who embodies all kinds of Shri, namely goodness, beauty, power, etc.
614श्रीद: श्रीश: श्रीनिवास: श्रीनिधि: श्रीविभावन: । श्रीधर: श्रीकर: श्रेय: श्रीमॉंल्लोकत्रयाश्रय: ।। 65 ।।लोकत्रयाश्रयःlokatrayāśrayaḥOne who supports all the three worlds.
615स्वक्ष: स्वंग: शतानंदो नन्दिर्ज्योतिर्गणेश्वर: । विजितात्मा विधेयात्मा सत्कीर्तिश्छिन्नसंशय: ।। 66 ।।स्वक्ष:svakṣaḥOne whose eyes are enchanting like lotus flowers.
616स्वक्ष: स्वंग: शतानंदो नन्दिर्ज्योतिर्गणेश्वर: । विजितात्मा विधेयात्मा सत्कीर्तिश्छिन्नसंशय: ।। 66 ।।स्वंग:svangaḥOne whose limbs are handsome.
617स्वक्ष: स्वंग: शतानंदो नन्दिर्ज्योतिर्गणेश्वर: । विजितात्मा विधेयात्मा सत्कीर्तिश्छिन्नसंशय: ।। 66 ।।शतानंद:śatānandaḥOne whose singular bliss is divided hundredfold.
618स्वक्ष: स्वंग: शतानंदो नन्दिर्ज्योतिर्गणेश्वर: । विजितात्मा विधेयात्मा सत्कीर्तिश्छिन्नसंशय: ।। 66 ।।नन्दि:nandiḥOne who is bliss condensed.
619स्वक्ष: स्वंग: शतानंदो नन्दिर्ज्योतिर्गणेश्वर: । विजितात्मा विधेयात्मा सत्कीर्तिश्छिन्नसंशय: ।। 66 ।।ज्योतिर्गणेश्वरःjyotirgaṇeśvaraḥThe Lord of the aggregate of stars.
620स्वक्ष: स्वंग: शतानंदो नन्दिर्ज्योतिर्गणेश्वर: । विजितात्मा विधेयात्मा सत्कीर्तिश्छिन्नसंशय: ।। 66 ।।विजितात्माvijitātmāWho has conquered the mind.
621स्वक्ष: स्वंग: शतानंदो नन्दिर्ज्योतिर्गणेश्वर: । विजितात्मा विधेयात्मा सत्कीर्तिश्छिन्नसंशय: ।। 66 ।।अविधेयात्माavidheyātmāWhose nature cannot be subdued by anyone.
622स्वक्ष: स्वंग: शतानंदो नन्दिर्ज्योतिर्गणेश्वर: । विजितात्मा विधेयात्मा सत्कीर्तिश्छिन्नसंशय: ।। 66 ।।सत्कीर्तिःsat-kīrtiḥWho has the fame of being true.
623स्वक्ष: स्वंग: शतानंदो नन्दिर्ज्योतिर्गणेश्वर: । विजितात्मा विधेयात्मा सत्कीर्तिश्छिन्नसंशय: ।। 66 ।।छिन्नसंशयःchinnasaṃśayaḥWho is free of all doubts, is an embodiment of clarity.
624उदीर्ण: सर्वतश्चक्षुरनीश: शाश्वतस्थिर: । भूशयो भूषणो भूतिर्विशोक: शोकनाशन: ।। 67 ।।उदीर्ण:udeerṇaḥWho excels all beings.
625उदीर्ण: सर्वतश्चक्षुरनीश: शाश्वतस्थिर: । भूशयो भूषणो भूतिर्विशोक: शोकनाशन: ।। 67 ।।सर्वतश्चक्षुःsarvataḥ-cakṣuḥWho, being Consciousness, is all-eyed and can see everything and all.
626उदीर्ण: सर्वतश्चक्षुरनीश: शाश्वतस्थिर: । भूशयो भूषणो भूतिर्विशोक: शोकनाशन: ।। 67 ।।अनीशःanīśaḥWho has none to control him.
627उदीर्ण: सर्वतश्चक्षुरनीश: शाश्वतस्थिर: । भूशयो भूषणो भूतिर्विशोक: शोकनाशन: ।। 67 ।।शाश्वतः-स्थिरःśāśvataḥ-sthiraḥWho is eternal as well as unchanging.
628उदीर्ण: सर्वतश्चक्षुरनीश: शाश्वतस्थिर: । भूशयो भूषणो भूतिर्विशोक: शोकनाशन: ।। 67 ।।भूशयःbhūśayaḥWho, while crossing over to Lanka, had to lie on the sea-shore.
629उदीर्ण: सर्वतश्चक्षुरनीश: शाश्वतस्थिर: । भूशयो भूषणो भूतिर्विशोक: शोकनाशन: ।। 67 ।।भूषणःbhūṣaṇaḥWho, by various incarnations, ornamented the Earth.
630उदीर्ण: सर्वतश्चक्षुरनीश: शाश्वतस्थिर: । भूशयो भूषणो भूतिर्विशोक: शोकनाशन: ।। 67 ।।भूतिःbhūtiḥWho sources and is also the essence of all glories.
631उदीर्ण: सर्वतश्चक्षुरनीश: शाश्वतस्थिर: । भूशयो भूषणो भूतिर्विशोक: शोकनाशन: ।। 67 ।।विशोकःviśokaḥOne free from all grief and torment.
632उदीर्ण: सर्वतश्चक्षुरनीश: शाश्वतस्थिर: । भूशयो भूषणो भूतिर्विशोक: शोकनाशन: ।। 67 ।।शोकनाशनःśokanāśanaḥOne who wipes off all afflictions of devotees.
633अर्चिष्मानर्चित: कुंभो विशुद्धात्मा विशोधन: । अनिरुद्धोऽप्रतिरथ: प्रद्युम्नोऽमितविक्रम: ।। 68 ।।अर्चिष्मान्arciṣmānHe who bestows sun, moon and other heavenly bodies with luminosity.
634अर्चिष्मानर्चित: कुंभो विशुद्धात्मा विशोधन: । अनिरुद्धोऽप्रतिरथ: प्रद्युम्नोऽमितविक्रम: ।। 68 ।।अर्चितःarcitaḥOne who is worshipped by one and all.
635अर्चिष्मानर्चित: कुंभो विशुद्धात्मा विशोधन: । अनिरुद्धोऽप्रतिरथ: प्रद्युम्नोऽमितविक्रम: ।। 68 ।।कुम्भःkumbhaḥHe who comprehends everything in Himself as in a pitcher.
636अर्चिष्मानर्चित: कुंभो विशुद्धात्मा विशोधन: । अनिरुद्धोऽप्रतिरथ: प्रद्युम्नोऽमितविक्रम: ।। 68 ।।विशुद्धात्माviśuddhātmāWholesomely pure being devoid of sattva, rajas and tamas.
637अर्चिष्मानर्चित: कुंभो विशुद्धात्मा विशोधन: । अनिरुद्धोऽप्रतिरथ: प्रद्युम्नोऽमितविक्रम: ।। 68 ।।विशोधनःviśodhanaḥOne who cleanses all, through their remembrance of him.
638अर्चिष्मानर्चित: कुंभो विशुद्धात्मा विशोधन: । अनिरुद्धोऽप्रतिरथ: प्रद्युम्नोऽमितविक्रम: ।। 68 ।।अनिरुद्धःaniruddhaḥOne who cannot be restrained.
639अर्चिष्मानर्चित: कुंभो विशुद्धात्मा विशोधन: । अनिरुद्धोऽप्रतिरथ: प्रद्युम्नोऽमितविक्रम: ।। 68 ।।अप्रतिरथःapratirathaḥOne with no adversary.
640अर्चिष्मानर्चित: कुंभो विशुद्धात्मा विशोधन: । अनिरुद्धोऽप्रतिरथ: प्रद्युम्नोऽमितविक्रम: ।। 68 ।।प्रद्युम्नःpradyumnaḥOne with superior wealth.
641अर्चिष्मानर्चित: कुंभो विशुद्धात्मा विशोधन: । अनिरुद्धोऽप्रतिरथ: प्रद्युम्नोऽमितविक्रम: ।। 68 ।।अमितविक्रमःamitavikramaḥOne with boundless valour.
642कालनेमिनिहा वीर: शौरि: शूरजनेश्वर: । त्रिलोकात्मा त्रिलोकेश: केशव: केशिहा हरि: ।। 69 ।।कालनेमिनिहाkālaneminihāHe who killed demon Kaalanemi.
643कालनेमिनिहा वीर: शौरि: शूरजनेश्वर: । त्रिलोकात्मा त्रिलोकेश: केशव: केशिहा हरि: ।। 69 ।।वीर:vīraḥHe who is valiant and resolute.
644कालनेमिनिहा वीर: शौरि: शूरजनेश्वर: । त्रिलोकात्मा त्रिलोकेश: केशव: केशिहा हरि: ।। 69 ।।शौरी:śaurīḥBorn in the Shoora clan.
645कालनेमिनिहा वीर: शौरि: शूरजनेश्वर: । त्रिलोकात्मा त्रिलोकेश: केशव: केशिहा हरि: ।। 69 ।।शूरजनेश्वरśūrajaneśvaraḥControlling Lord of all heroic and powerful persons.
646कालनेमिनिहा वीर: शौरि: शूरजनेश्वर: । त्रिलोकात्मा त्रिलोकेश: केशव: केशिहा हरि: ।। 69 ।।त्रिलोकात्माtrilokātmāThe Soul of all three worlds.
647कालनेमिनिहा वीर: शौरि: शूरजनेश्वर: । त्रिलोकात्मा त्रिलोकेश: केशव: केशिहा हरि: ।। 69 ।।त्रिलोकेश:trilokeśaḥThe Lord controlling every one in the three worlds.
648कालनेमिनिहा वीर: शौरि: शूरजनेश्वर: । त्रिलोकात्मा त्रिलोकेश: केशव: केशिहा हरि: ।। 69 ।।केशव:keśavaḥThe source and support of sunlight.
649कालनेमिनिहा वीर: शौरि: शूरजनेश्वर: । त्रिलोकात्मा त्रिलोकेश: केशव: केशिहा हरि: ।। 69 ।।केशिहाkeśihāSlayer of the asura Keshi.
650कालनेमिनिहा वीर: शौरि: शूरजनेश्वर: । त्रिलोकात्मा त्रिलोकेश: केशव: केशिहा हरि: ।। 69 ।।हरि:hariḥDestroyer of material and sentient causes of worldliness.
651कामदेव: कामपाल: कामी कांत: कृतागम: ।अनिर्देश्यवपुर्विष्णुर्वीरोऽनंतो धनंजय: ।। 70 ।।कामदेवkāmadevaḥOne desired by those seeking dharma, artha, kaama and moksha.
652कामदेव: कामपाल: कामी कांत: कृतागम: ।अनिर्देश्यवपुर्विष्णुर्वीरोऽनंतो धनंजय: ।। 70 ।।कामपालkāmapālaḥOne who protects the desireful lot.
653कामदेव: कामपाल: कामी कांत: कृतागम: ।अनिर्देश्यवपुर्विष्णुर्वीरोऽनंतो धनंजय: ।। 70 ।।कामीkāmīOne whose desires are fulfilled.
654कामदेव: कामपाल: कामी कांत: कृतागम: ।अनिर्देश्यवपुर्विष्णुर्वीरोऽनंतो धनंजय: ।। 70 ।।कांत:kāntaḥOne with the best of comeliness.
655कामदेव: कामपाल: कामी कांत: कृतागम: ।अनिर्देश्यवपुर्विष्णुर्वीरोऽनंतो धनंजय: ।। 70 ।।कृतागम:kṛtāgamaḥThe source of all scriptures like shruti, smriti etc.
656कामदेव: कामपाल: कामी कांत: कृतागम: ।अनिर्देश्यवपुर्विष्णुर्वीरोऽनंतो धनंजय: ।। 70 ।।अनिर्देश्यवपु:anirdeśyavapuḥOne with undescribable form.
657कामदेव: कामपाल: कामी कांत: कृतागम: ।अनिर्देश्यवपुर्विष्णुर्वीरोऽनंतो धनंजय: ।। 70 ।।विष्णु:viṣṇuḥOne with brilliance filling the earth and heaven.
658कामदेव: कामपाल: कामी कांत: कृतागम: ।अनिर्देश्यवपुर्विष्णुर्वीरोऽनंतो धनंजय: ।। 70 ।।वीर:vīraḥOne able to travel anywhere freely.
659कामदेव: कामपाल: कामी कांत: कृतागम: ।अनिर्देश्यवपुर्विष्णुर्वीरोऽनंतो धनंजय: ।। 70 ।।अनन्त:anantaḥOne pervading everywhere freely.
660कामदेव: कामपाल: कामी कांत: कृतागम: ।अनिर्देश्यवपुर्विष्णुर्वीरोऽनंतो धनंजय: ।। 70 ।।धनञ्जयःdhanañjayaḥArjuna who conquered and gained the wealth of all four quarters.
661ब्रह्मण्यो ब्रह्मकृद् ब्रह्मा ब्रह्म ब्रह्मविवर्धन: । ब्रह्मविद्‌ब्राह्मणो ब्रह्मी ब्रह्मज्ञो ब्राह्मणप्रिय: ।। 71 ।।ब्रह्मण्य:brahmaṇyaḥOne who promotes Brahmanas, who represent Vedic knowledge and austerity leading to Br?hmic realization.
662ब्रह्मण्यो ब्रह्मकृद् ब्रह्मा ब्रह्म ब्रह्मविवर्धन: । ब्रह्मविद्‌ब्राह्मणो ब्रह्मी ब्रह्मज्ञो ब्राह्मणप्रिय: ।। 71 ।।ब्रह्मकृत्brahmakṛtOne performing tapas (austerity ).
663ब्रह्मण्यो ब्रह्मकृद् ब्रह्मा ब्रह्म ब्रह्मविवर्धन: । ब्रह्मविद्‌ब्राह्मणो ब्रह्मी ब्रह्मज्ञो ब्राह्मणप्रिय: ।। 71 ।।ब्रह्माbrahmāCreator.
664ब्रह्मण्यो ब्रह्मकृद् ब्रह्मा ब्रह्म ब्रह्मविवर्धन: । ब्रह्मविद्‌ब्राह्मणो ब्रह्मी ब्रह्मज्ञो ब्राह्मणप्रिय: ।। 71 ।।ब्रह्मbrahmaOne given to expansion. One who is the ultimate Truth.
665ब्रह्मण्यो ब्रह्मकृद् ब्रह्मा ब्रह्म ब्रह्मविवर्धन: । ब्रह्मविद्‌ब्राह्मणो ब्रह्मी ब्रह्मज्ञो ब्राह्मणप्रिय: ।। 71 ।।ब्रह्मविवर्धन:brahmavivardhanaḥOne who promotes austerity and allied disciplines.
666ब्रह्मण्यो ब्रह्मकृद् ब्रह्मा ब्रह्म ब्रह्मविवर्धन: । ब्रह्मविद्‌ब्राह्मणो ब्रह्मी ब्रह्मज्ञो ब्राह्मणप्रिय: ।। 71 ।।ब्रह्मवित्‌brahmavitOne well-versed in Vedas and their true import.
667ब्रह्मण्यो ब्रह्मकृद् ब्रह्मा ब्रह्म ब्रह्मविवर्धन: । ब्रह्मविद्‌ब्राह्मणो ब्रह्मी ब्रह्मज्ञो ब्राह्मणप्रिय: ।। 71 ।।ब्राह्मण:brāhmaṇaḥOne who, knowing Brahman, instructs the means to attain Brahman.
668ब्रह्मण्यो ब्रह्मकृद् ब्रह्मा ब्रह्म ब्रह्मविवर्धन: । ब्रह्मविद्‌ब्राह्मणो ब्रह्मी ब्रह्मज्ञो ब्राह्मणप्रिय: ।। 71 ।।ब्रह्मीbrahmīOne who embodies austerity, Vedic knowledge etc., which essentially represent Brahman.
669ब्रह्मण्यो ब्रह्मकृद् ब्रह्मा ब्रह्म ब्रह्मविवर्धन: । ब्रह्मविद्‌ब्राह्मणो ब्रह्मी ब्रह्मज्ञो ब्राह्मणप्रिय: ।। 71 ।।ब्रह्मज्ञ:brahmajñaḥOne who knows Brahman well.
670ब्रह्मण्यो ब्रह्मकृद् ब्रह्मा ब्रह्म ब्रह्मविवर्धन: । ब्रह्मविद्‌ब्राह्मणो ब्रह्मी ब्रह्मज्ञो ब्राह्मणप्रिय: ।। 71 ।।ब्राह्मणप्रिय:brāhmaṇapriyaḥOne dear to Br?hmanas, to whom Br?hmanas too are dear.
671महाक्रमो महाकर्मा महातेजा महोरग: । महाक्रतुर्महायज्वा महायज्ञो महाहवि: ।। 72 ।।महाक्रम:mahākramaḥOne with magnificent strides.
672महाक्रमो महाकर्मा महातेजा महोरग: । महाक्रतुर्महायज्वा महायज्ञो महाहवि: ।। 72 ।।महाकर्माmahākarmāOne given to stupendous tasks like creation and preservation of world.
673महाक्रमो महाकर्मा महातेजा महोरग: । महाक्रतुर्महायज्वा महायज्ञो महाहवि: ।। 72 ।।महातेजाmahātejāOne of exquisite splendour, the source of all luminaries in the world.
674महाक्रमो महाकर्मा महातेजा महोरग: । महाक्रतुर्महायज्वा महायज्ञो महाहवि: ।। 72 ।।महोरग:mahoragaḥThe great serpent.
675महाक्रमो महाकर्मा महातेजा महोरग: । महाक्रतुर्महायज्वा महायज्ञो महाहवि: ।। 72 ।।महाक्रतुmahākratuḥThe great sacrifice, Ashwamedha and the like.
676महाक्रमो महाकर्मा महातेजा महोरग: । महाक्रतुर्महायज्वा महायज्ञो महाहवि: ।। 72 ।।महायज्वाmahāyajvāThe great performer of sacrfices meant for the welfare of the world.
677महाक्रमो महाकर्मा महातेजा महोरग: । महाक्रतुर्महायज्वा महायज्ञो महाहवि: ।। 72 ।।महायज्ञ:mahāyajñaḥThe great sacrifice.
678महाक्रमो महाकर्मा महातेजा महोरग: । महाक्रतुर्महायज्वा महायज्ञो महाहवि: ।। 72 ।।महाहवि:mahāhaviḥThe great sacrificial offering, namely the world, conceived as the manifestation of Brahman.
679स्तव्य: स्तवप्रिय: स्तोत्रं स्तुति: स्तोता रणप्रिय:। पूर्ण: पूरयिता पुण्य: पुण्यकीर्तिरनामय: ।। 73 ।।स्तव्य:stavyaḥThe one who should be worshipped by all, not one who feels the need to worship any other deity.
680स्तव्य: स्तवप्रिय: स्तोत्रं स्तुति: स्तोता रणप्रिय:। पूर्ण: पूरयिता पुण्य: पुण्यकीर्तिरनामय: ।। 73 ।।स्तवप्रिय:stavapriyaḥOne loving hymns.
681स्तव्य: स्तवप्रिय: स्तोत्रं स्तुति: स्तोता रणप्रिय:। पूर्ण: पूरयिता पुण्य: पुण्यकीर्तिरनामय: ।। 73 ।।स्तोत्रंstotraṃOne attainable by hymns, hence called the hymn itself.
682स्तव्य: स्तवप्रिय: स्तोत्रं स्तुति: स्तोता रणप्रिय:। पूर्ण: पूरयिता पुण्य: पुण्यकीर्तिरनामय: ।। 73 ।।स्तुति:stutiḥOne to be found by and in hymns of praise.
683स्तव्य: स्तवप्रिय: स्तोत्रं स्तुति: स्तोता रणप्रिय:। पूर्ण: पूरयिता पुण्य: पुण्यकीर्तिरनामय: ।। 73 ।।स्तोताstotāOne found in the reciter of hymns.
684स्तव्य: स्तवप्रिय: स्तोत्रं स्तुति: स्तोता रणप्रिय:। पूर्ण: पूरयिता पुण्य: पुण्यकीर्तिरनामय: ।। 73 ।।रणप्रिय:raṇapriyaḥOne delighting in the battle meant for protecting the world, by ridding the wicked and sinful.
685स्तव्य: स्तवप्रिय: स्तोत्रं स्तुति: स्तोता रणप्रिय:। पूर्ण: पूरयिता पुण्य: पुण्यकीर्तिरनामय: ।। 73 ।।पूर्ण:pūrṇaḥOne who is full and fulfilled, as the source and sustenance of one and all.
686स्तव्य: स्तवप्रिय: स्तोत्रं स्तुति: स्तोता रणप्रिय:। पूर्ण: पूरयिता पुण्य: पुण्यकीर्तिरनामय: ।। 73 ।।पूरयिताpūrayitāOne who is given to fulfill all those who seek Him.
687स्तव्य: स्तवप्रिय: स्तोत्रं स्तुति: स्तोता रणप्रिय:। पूर्ण: पूरयिता पुण्य: पुण्यकीर्तिरनामय: ।। 73 ।।पुण्य:puṇyaḥListening to and absorbing whose glory and excellences generates virtue in the worshippers.
688स्तव्य: स्तवप्रिय: स्तोत्रं स्तुति: स्तोता रणप्रिय:। पूर्ण: पूरयिता पुण्य: पुण्यकीर्तिरनामय: ।। 73 ।।पुण्यकीर्ति:puṇyakīrtiḥOne of pious fame, which also confers great merit on others.
689स्तव्य: स्तवप्रिय: स्तोत्रं स्तुति: स्तोता रणप्रिय:। पूर्ण: पूरयिता पुण्य: पुण्यकीर्तिरनामय: ।। 73 ।।अनामय:anāmayaḥOne free from all kinds of disease and torment.
690मनोजवस्तीर्थकरो वसुरेता वसुप्रद:। वसुप्रदो वासुदेवो वसुर्वसुमना हवि: ।। 74 ।।मनोजव:manojavaḥOne having the speed of mind.
691मनोजवस्तीर्थकरो वसुरेता वसुप्रद:। वसुप्रदो वासुदेवो वसुर्वसुमना हवि: ।। 74 ।।तीर्थकर:tīrthakaraḥHe who renders one a purifier, enabling him to remove even others’ blemishes.
692मनोजवस्तीर्थकरो वसुरेता वसुप्रद:। वसुप्रदो वासुदेवो वसुर्वसुमना हवि: ।। 74 ।।वसुरेताvasuretāHe who has gold-like semen.
693मनोजवस्तीर्थकरो वसुरेता वसुप्रद:। वसुप्रदो वासुदेवो वसुर्वसुमना हवि: ।। 74 ।।वसुप्रद:vasupradaḥHe who is bestower of all forms of wealth
694मनोजवस्तीर्थकरो वसुरेता वसुप्रद:। वसुप्रदो वासुदेवो वसुर्वसुमना हवि: ।। 74 ।।वसुप्रद:vasupradaḥHe who showers emancipation as well, bringing freedom and ecstasy to the mind.
695मनोजवस्तीर्थकरो वसुरेता वसुप्रद:। वसुप्रदो वासुदेवो वसुर्वसुमना हवि: ।। 74 ।।वासुदेव:vāsudevaḥThe son of Vasudeva.
696मनोजवस्तीर्थकरो वसुरेता वसुप्रद:। वसुप्रदो वासुदेवो वसुर्वसुमना हवि: ।। 74 ।।वसु:vasuḥIn whom the entire creation inheres.
697मनोजवस्तीर्थकरो वसुरेता वसुप्रद:। वसुप्रदो वासुदेवो वसुर्वसुमना हवि: ।। 74 ।।वसुमना:vasumanāḥOne whose mind resides everywhere and in everything.
698मनोजवस्तीर्थकरो वसुरेता वसुप्रद:। वसुप्रदो वासुदेवो वसुर्वसुमना हवि: ।। 74 ।।हवि:haviḥHavis or sacrificial offering.
699सद्गति: सत्कृति: सत्ता सद्भूति: सत्परायण: । शूरसेनो यदुश्रेष्ठ: सन्निवास: सुयामुन: ।। 75 ।।सद्गति:sadgatiḥOne who is the refuge for truthful people.
700सद्गति: सत्कृति: सत्ता सद्भूति: सत्परायण: । शूरसेनो यदुश्रेष्ठ: सन्निवास: सुयामुन: ।। 75 ।।सत्कृति:satkṛtiḥOne striving to protect the world.
701सद्गति: सत्कृति: सत्ता सद्भूति: सत्परायण: । शूरसेनो यदुश्रेष्ठ: सन्निवास: सुयामुन: ।। 75 ।।सत्ता‌sattāThat prevalence or expression, which does not give room for any external-internal division.
702सद्गति: सत्कृति: सत्ता सद्भूति: सत्परायण: । शूरसेनो यदुश्रेष्ठ: सन्निवास: सुयामुन: ।। 75 ।।सद्भूति:sadbhūtiḥThe supreme unnegatable and unaffected presence manifesting itself in multiple ways.
703सद्गति: सत्कृति: सत्ता सद्भूति: सत्परायण: । शूरसेनो यदुश्रेष्ठ: सन्निवास: सुयामुन: ।। 75 ।।सत्परायण:satparāyaṇaḥThe refuge for those who realize the Truth.
704सद्गति: सत्कृति: सत्ता सद्भूति: सत्परायण: । शूरसेनो यदुश्रेष्ठ: सन्निवास: सुयामुन: ।। 75 ।।शूरसेन:śūrasenaḥOne possessing an army of Hanuman like heroes.
705सद्गति: सत्कृति: सत्ता सद्भूति: सत्परायण: । शूरसेनो यदुश्रेष्ठ: सन्निवास: सुयामुन: ।। 75 ।।यदुश्रेष्ठ:yaduśreṣṭhaḥThe greatest among the Yadus, namely Krishna.
706सद्गति: सत्कृति: सत्ता सद्भूति: सत्परायण: । शूरसेनो यदुश्रेष्ठ: सन्निवास: सुयामुन: ।। 75 ।।सन्निवास:sannivāsaḥThe resort of the wise, the enlightened.
707सद्गति: सत्कृति: सत्ता सद्भूति: सत्परायण: । शूरसेनो यदुश्रेष्ठ: सन्निवास: सुयामुन: ।। 75 ।।सुयामुन:suyāmunaḥSurrounded by many an esteemed person, whose life is linked with Yamuna, for instance Nandagopa, Yasoda, Balabhadra, Subhadra, etc.
708भूतावासो वासुदेव: सर्वासुनिलयोऽनल: । दर्पहा दर्पदो दृप्तो दर्धरोऽथापराजित: ।। 76 ।।भूतावास:bhūtāvāsaḥIn whom dwell all beings.
709भूतावासो वासुदेव: सर्वासुनिलयोऽनल: । दर्पहा दर्पदो दृप्तो दर्धरोऽथापराजित: ।। 76 ।।वासुदेव:vāsudevaḥDivinity enfolding the universe by Maya.
710भूतावासो वासुदेव: सर्वासुनिलयोऽनल: । दर्पहा दर्पदो दृप्तो दर्धरोऽथापराजित: ।। 76 ।।सर्वासुनिलय:sarvāsunilayaḥIn whom all vital forces merge.
711भूतावासो वासुदेव: सर्वासुनिलयोऽनल: । दर्पहा दर्पदो दृप्तो दर्धरोऽथापराजित: ।। 76 ।।अनल:analaḥHe who has unlimited wealth and power.
712भूतावासो वासुदेव: सर्वासुनिलयोऽनल: । दर्पहा दर्पदो दृप्तो दर्धरोऽथापराजित: ।। 76 ।।दर्पहाdarpahāWho destroys the pride of the unrighteous.
713भूतावासो वासुदेव: सर्वासुनिलयोऽनल: । दर्पहा दर्पदो दृप्तो दर्धरोऽथापराजित: ।। 76 ।।दर्पद:darpadaḥHe who imbues self-respect to the ones, that pursue righteousness in their life.
714भूतावासो वासुदेव: सर्वासुनिलयोऽनल: । दर्पहा दर्पदो दृप्तो दर्धरोऽथापराजित: ।। 76 ।।दृप्त:dṛptaḥOne ever satisfied with the ceaseless delight arising from his own pure Self.
715भूतावासो वासुदेव: सर्वासुनिलयोऽनल: । दर्पहा दर्पदो दृप्तो दर्धरोऽथापराजित: ।। 76 ।।दुर्धर:durdharaḥOne extremely hard to bear in one’s mind and heart and contemplate upon, as he is devoid of all kinds of adjuncts.
716भूतावासो वासुदेव: सर्वासुनिलयोऽनल: । दर्पहा दर्पदो दृप्तो दर्धरोऽथापराजित: ।। 76 ।।अपराजित:aparājitaḥNot subdued by inner enemies – attachment, delusion and the like – as also outer ones – demons etc.
717विश्र्वमूर्तिर्महामूर्तिर्दीप्तमूर्तिरमूर्तिमान्‌ । अनेकमूर्तिरव्यक्त: शतमूर्ति: शतानन: ।। 77 ।।विश्वमूर्ति:viśwamūrtiḥWho has the entire universe as his body.
718विश्र्वमूर्तिर्महामूर्तिर्दीप्तमूर्तिरमूर्तिमान्‌ । अनेकमूर्तिरव्यक्त: शतमूर्ति: शतानन: ।। 77 ।।महामूर्ति:mahāmūrtiḥOne with a majestic, amazing form lying in the milky ocean on the bed of a huge serpent, called Aadishesha.
719विश्र्वमूर्तिर्महामूर्तिर्दीप्तमूर्तिरमूर्तिमान्‌ । अनेकमूर्तिरव्यक्त: शतमूर्ति: शतानन: ।। 77 ।।दीप्तमूर्ति:‌dīptamūrtiḥWith an effulgent form constituted by knowledge.
720विश्र्वमूर्तिर्महामूर्तिर्दीप्तमूर्तिरमूर्तिमान्‌ । अनेकमूर्तिरव्यक्त: शतमूर्ति: शतानन: ।। 77 ।।अमूर्तिमान्amūrtimānDevoid of embodiment resulting from the effects of karma, activity.
721विश्र्वमूर्तिर्महामूर्तिर्दीप्तमूर्तिरमूर्तिमान्‌ । अनेकमूर्तिरव्यक्त: शतमूर्ति: शतानन: ।। 77 ।।अनेकमूर्ति:anekamūrtiḥWho assumes numerous bodies as displayed by creation and plural existence.
722विश्र्वमूर्तिर्महामूर्तिर्दीप्तमूर्तिरमूर्तिमान्‌ । अनेकमूर्तिरव्यक्त: शतमूर्ति: शतानन: ।। 77 ।।अव्यक्त:avyaktaḥWho cannot be identified as any one in particular, though he is displayed in many forms.
723विश्र्वमूर्तिर्महामूर्तिर्दीप्तमूर्तिरमूर्तिमान्‌ । अनेकमूर्तिरव्यक्त: शतमूर्ति: शतानन: ।। 77 ।।शतमूर्ति:śatamūrtiḥWho assumes various imaginary forms for contemporary objectives, though himself is form-free Consciousness itself.
724विश्र्वमूर्तिर्महामूर्तिर्दीप्तमूर्तिरमूर्तिमान्‌ । अनेकमूर्तिरव्यक्त: शतमूर्ति: शतानन: ।। 77 ।।शतानन:śatānanaḥWho is with hundred faces, meaning who takes on many a form.
725एको नैक: सव: क: किं यत्तत्पदमनुत्तमम्‌ । लोकबन्धुर्लोकनाथो माधवो भक्तवत्सल: ।। 78 ।।एक:ekaḥOne who does not admit any internal or external differences as the sensory perceptions make us think.
726एको नैक: सव: क: किं यत्तत्पदमनुत्तमम्‌ । लोकबन्धुर्लोकनाथो माधवो भक्तवत्सल: ।। 78 ।।नैक:naikaḥOne who has umpteen bodies created by illusion.
727एको नैक: सव: क: किं यत्तत्पदमनुत्तमम्‌ । लोकबन्धुर्लोकनाथो माधवो भक्तवत्सल: ।। 78 ।।सव:savaḥWho is the Yajña wherein the Soma juice is extracted.
728एको नैक: सव: क: किं यत्तत्पदमनुत्तमम्‌ । लोकबन्धुर्लोकनाथो माधवो भक्तवत्सल: ।। 78 ।।क:kaḥ\'Kah\' means happiness, hence the source of happiness as well, meaning one who consists of joy.
729एको नैक: सव: क: किं यत्तत्पदमनुत्तमम्‌ । लोकबन्धुर्लोकनाथो माधवो भक्तवत्सल: ।। 78 ।।किंkiṃThat about which the enquiry as to what That or He is always prevails, evoking ceaseless contemplation.
730एको नैक: सव: क: किं यत्तत्पदमनुत्तमम्‌ । लोकबन्धुर्लोकनाथो माधवो भक्तवत्सल: ।। 78 ।।यत्yatFrom where or what all expressions and extensions proceed, hence to which all enquiries in one way or another relate to.
731एको नैक: सव: क: किं यत्तत्पदमनुत्तमम्‌ । लोकबन्धुर्लोकनाथो माधवो भक्तवत्सल: ।। 78 ।।तत्tatThat which all enquiries and enquirers always are bound to reach.
732एको नैक: सव: क: किं यत्तत्पदमनुत्तमम्‌ । लोकबन्धुर्लोकनाथो माधवो भक्तवत्सल: ।। 78 ।।पदमनुत्तमंpadāmanuttamaṃThat abode which is superlative in every way, which all seekers of moksha aim at and reach, for redressing their needs and gaining fulfilment.
733एको नैक: सव: क: किं यत्तत्पदमनुत्तमम्‌ । लोकबन्धुर्लोकनाथो माधवो भक्तवत्सल: ।। 78 ।।लोकबन्धु:lokabandhuḥThe exclusive friend of the whole world
734एको नैक: सव: क: किं यत्तत्पदमनुत्तमम्‌ । लोकबन्धुर्लोकनाथो माधवो भक्तवत्सल: ।। 78 ।।लोकनाथlokanāthaḥLord and refuge of the entire world.
735एको नैक: सव: क: किं यत्तत्पदमनुत्तमम्‌ । लोकबन्धुर्लोकनाथो माधवो भक्तवत्सल: ।। 78 ।।माधव:mādhavaḥOne belonging to the lineage of Madhu.
736एको नैक: सव: क: किं यत्तत्पदमनुत्तमम्‌ । लोकबन्धुर्लोकनाथो माधवो भक्तवत्सल: ।। 78 ।।भक्तवत्सल:bhaktavatsalaḥWho loves all devotees without exception.
737सुवर्णवर्णो हेमांगो वरांगश्चंदनांगदी । वीरहा विषम: शून्यो घृताशीलचलश्चल: ।। 79 ।।सुवर्णवर्ण:suvarṇavarṇaḥHaving golden hue.
738सुवर्णवर्णो हेमांगो वरांगश्चंदनांगदी । वीरहा विषम: शून्यो घृताशीलचलश्चल: ।। 79 ।।हेमांग:hemāṅgaḥOne whose body as a whole is golden.
739सुवर्णवर्णो हेमांगो वरांगश्चंदनांगदी । वीरहा विषम: शून्यो घृताशीलचलश्चल: ।। 79 ।।वरांग:varāṅgaḥHaving auspicious hands, feet, face, chest and other parts.
740सुवर्णवर्णो हेमांगो वरांगश्चंदनांगदी । वीरहा विषम: शून्यो घृताशीलचलश्चल: ।। 79 ।।चदनांगदीcandaṅāngadīOne wearing adornments like armlets, radiating cool delight.
741सुवर्णवर्णो हेमांगो वरांगश्चंदनांगदी । वीरहा विषम: शून्यो घृताशीलचलश्चल: ।। 79 ।।वीरहाvīrahāOne destroying wicked heroes (Viras) (like Hiranyakashipu).
742सुवर्णवर्णो हेमांगो वरांगश्चंदनांगदी । वीरहा विषम: शून्यो घृताशीलचलश्चल: ।। 79 ।।विषम:vīṣamaḥWho has no equal.
743सुवर्णवर्णो हेमांगो वरांगश्चंदनांगदी । वीरहा विषम: शून्यो घृताशीलचलश्चल: ।। 79 ।।शून्य:śūnyaḥWho, devoid of attributes, is thought of as nothing, like space.
744सुवर्णवर्णो हेमांगो वरांगश्चंदनांगदी । वीरहा विषम: शून्यो घृताशीलचलश्चल: ।। 79 ।।घृताशीghṛtāśīWho sheds unfailing benediction.
745सुवर्णवर्णो हेमांगो वरांगश्चंदनांगदी । वीरहा विषम: शून्यो घृताशीलचलश्चल: ।। 79 ।।अचल:acalaḥWho has no movement or activity in him because of his omnipresence.
746सुवर्णवर्णो हेमांगो वरांगश्चंदनांगदी । वीरहा विषम: शून्यो घृताशीलचलश्चल: ।। 79 ।।चल:calaḥWho causes and hence has multiple movements and activities or he who moves like air.
747अमानी मानदो मान्यो लोकस्वामी त्रिलोकधृक् । सुमेधा मेधजो धन्य: सत्यमेधा धराधर: ।। 80 ।।अमानीamānīWho is free from any sense of ego, being pure and omnipresent.
748अमानी मानदो मान्यो लोकस्वामी त्रिलोकधृक् । सुमेधा मेधजो धन्य: सत्यमेधा धराधर: ।। 80 ।।मानदःmānadaḥWho by dwelling in all bestows respectability to them. Or, he who by his Maayaa generates ego in living beings.
749अमानी मानदो मान्यो लोकस्वामी त्रिलोकधृक् । सुमेधा मेधजो धन्य: सत्यमेधा धराधर: ।। 80 ।।मान्यः ‌mānyaḥWho by virtue of His infinitude becomes the most venerable.
750अमानी मानदो मान्यो लोकस्वामी त्रिलोकधृक् । सुमेधा मेधजो धन्य: सत्यमेधा धराधर: ।। 80 ।।लोकस्वामीlokasvāmīWho is Lord of all the worlds.
751अमानी मानदो मान्यो लोकस्वामी त्रिलोकधृक् । सुमेधा मेधजो धन्य: सत्यमेधा धराधर: ।। 80 ।।त्रिलोकधृक्trilokadhṛkWho sustains the three spheres of wakefulness, sleep and dream.
752अमानी मानदो मान्यो लोकस्वामी त्रिलोकधृक् । सुमेधा मेधजो धन्य: सत्यमेधा धराधर: ।। 80 ।।सुमेधाsumedhāWho has immensely beautiful and bright intelligence.
753अमानी मानदो मान्यो लोकस्वामी त्रिलोकधृक् । सुमेधा मेधजो धन्य: सत्यमेधा धराधर: ।। 80 ।।मेधजःmedhajaḥWhose nature as well as source is pure Intelligence.
754अमानी मानदो मान्यो लोकस्वामी त्रिलोकधृक् । सुमेधा मेधजो धन्य: सत्यमेधा धराधर: ।। 80 ।।धन्यःdhanyaḥWho is ever self-fulfilled.
755अमानी मानदो मान्यो लोकस्वामी त्रिलोकधृक् । सुमेधा मेधजो धन्य: सत्यमेधा धराधर: ।। 80 ।।सत्यमेधाsatyamedhāWho has infallible intelligence.
756अमानी मानदो मान्यो लोकस्वामी त्रिलोकधृक् । सुमेधा मेधजो धन्य: सत्यमेधा धराधर: ।। 80 ।।धराधरःdharādharaḥWho sustains the whole Earth merely by his fraction, as He is indescribably infinite.
757तेजोवृषो द्युतिधर: सर्वशस्त्रभृतां वर: । प्रग्रहो निग्रहो व्यग्रो नैकशृंगो गदाग्रज: ।। 81 ।।तेजोवृषःtejovṛṣaḥWho by shedding heat and brilliance as the sun, causes rains through clouds.
758तेजोवृषो द्युतिधर: सर्वशस्त्रभृतां वर: । प्रग्रहो निग्रहो व्यग्रो नैकशृंगो गदाग्रज: ।। 81 ।।द्युतिधरःdyutidharaḥWho always bears splendor dispelling darkness and ignorance.
759तेजोवृषो द्युतिधर: सर्वशस्त्रभृतां वर: । प्रग्रहो निग्रहो व्यग्रो नैकशृंगो गदाग्रज: ।। 81 ।।सर्वशस्त्रभृतां वरःsarva-śastra-bhṛtāṃ-varaḥWho is the best of all wielding weapons.
760तेजोवृषो द्युतिधर: सर्वशस्त्रभृतां वर: । प्रग्रहो निग्रहो व्यग्रो नैकशृंगो गदाग्रज: ।। 81 ।।प्रग्रहःpragrahaḥWho delightfully accepts all the offerings of devotees.
761तेजोवृषो द्युतिधर: सर्वशस्त्रभृतां वर: । प्रग्रहो निग्रहो व्यग्रो नैकशृंगो गदाग्रज: ।। 81 ।।निग्रह:nigrahaḥWho intrinsically devours everything.
762तेजोवृषो द्युतिधर: सर्वशस्त्रभृतां वर: । प्रग्रहो निग्रहो व्यग्रो नैकशृंगो गदाग्रज: ।। 81 ।।व्यग्र:vyagraḥWho assiduously attends to every task.
763तेजोवृषो द्युतिधर: सर्वशस्त्रभृतां वर: । प्रग्रहो निग्रहो व्यग्रो नैकशृंगो गदाग्रज: ।। 81 ।।नैकशृङग:naikaśṛngaḥWho has four, not one, horns.
764तेजोवृषो द्युतिधर: सर्वशस्त्रभृतां वर: । प्रग्रहो निग्रहो व्यग्रो नैकशृंगो गदाग्रज: ।। 81 ।।गदाग्रज:gadāgrajaḥWho is ever self-fulfilled.
765चतुर्मूर्तिश्चतुर्बाहुश्चतुव्यूहश्चतुर्गति: । चतुरात्मा चतुर्भावश्चतुर्वेदविदेकपात् ।। 82 ।।चतुर्मूर्ति:caturmūrtiḥWho is at once the Virat, the S?tr?tma, Avy?k?ta, and Tur?ya (four forms).
766चतुर्मूर्तिश्चतुर्बाहुश्चतुव्यूहश्चतुर्गति: । चतुरात्मा चतुर्भावश्चतुर्वेदविदेकपात् ।। 82 ।।चतुर्बाहु:caturbāhuḥWho is with four arms, as Mahavishnu is always described.
767चतुर्मूर्तिश्चतुर्बाहुश्चतुव्यूहश्चतुर्गति: । चतुरात्मा चतुर्भावश्चतुर्वेदविदेकपात् ।। 82 ।।चतुर्व्यूह:caturvyūhaḥWho displays jagrat, su?upti, svapna and tur?ya.
768चतुर्मूर्तिश्चतुर्बाहुश्चतुव्यूहश्चतुर्गति: । चतुरात्मा चतुर्भावश्चतुर्वेदविदेकपात् ।। 82 ।।चतुर्गति:caturgatiḥWho is the sole object of four ashramas as well as varnas of life.
769चतुर्मूर्तिश्चतुर्बाहुश्चतुव्यूहश्चतुर्गति: । चतुरात्मा चतुर्भावश्चतुर्वेदविदेकपात् ।। 82 ।।चतुरात्माcaturātmāWho is dexterous in designing and performing anything any time anywhere.
770चतुर्मूर्तिश्चतुर्बाहुश्चतुव्यूहश्चतुर्गति: । चतुरात्मा चतुर्भावश्चतुर्वेदविदेकपात् ।। 82 ।।चतुर्भाव:caturbhāvaḥWho embodies all the four aspects of dharma, artha, k?ma and moksha.
771चतुर्मूर्तिश्चतुर्बाहुश्चतुव्यूहश्चतुर्गति: । चतुरात्मा चतुर्भावश्चतुर्वेदविदेकपात् ।। 82 ।।चतुर्वेदवित्caturvedavitWho knows all the four Vedas, namely Rik, Yajus, S?ma and Atharva.
772चतुर्मूर्तिश्चतुर्बाहुश्चतुव्यूहश्चतुर्गति: । चतुरात्मा चतुर्भावश्चतुर्वेदविदेकपात् ।। 82 ।।एकपात्ekapātWho has the whole existence as one foot, indicating that the entire endless creation is yet negligible before Him.
773समावर्तोऽनिवृत्तात्मा दुर्जयो दुरतिक्रम: । दुर्लभो दुर्गमो दुर्गो दुरावासो दुरारिहा ।। 83 ।।समावर्त:samāvartaḥWho rotates the wheel of Samsara.
774समावर्तोऽनिवृत्तात्मा दुर्जयो दुरतिक्रम: । दुर्लभो दुर्गमो दुर्गो दुरावासो दुरारिहा ।। 83 ।।अनिवृत्तात्माanivṛttātmāWho, due to his omnipresence, does not recede from anything any time.
775समावर्तोऽनिवृत्तात्मा दुर्जयो दुरतिक्रम: । दुर्लभो दुर्गमो दुर्गो दुरावासो दुरारिहा ।। 83 ।।दुर्जय:durjayaḥWho is impossible to be subdued or conquered.
776समावर्तोऽनिवृत्तात्मा दुर्जयो दुरतिक्रम: । दुर्लभो दुर्गमो दुर्गो दुरावासो दुरारिहा ।। 83 ।।दुरतिक्रम:duratikramaḥWho cannot be exceeded or circumvented by even sun and other celestial bodies.
777समावर्तोऽनिवृत्तात्मा दुर्जयो दुरतिक्रम: । दुर्लभो दुर्गमो दुर्गो दुरावासो दुरारिहा ।। 83 ।।दुर्लभ:durlabhaḥWho can be attained only by exclusive devotion, which is hard to gain.
778समावर्तोऽनिवृत्तात्मा दुर्जयो दुरतिक्रम: । दुर्लभो दुर्गमो दुर्गो दुरावासो दुरारिहा ।। 83 ।।दुर्गम:durgamaḥWho is hard to reach, due to His inwardness and subtle nature.
779समावर्तोऽनिवृत्तात्मा दुर्जयो दुरतिक्रम: । दुर्लभो दुर्गमो दुर्गो दुरावासो दुरारिहा ।। 83 ।।दुर्गdurgaḥWho is hard to attain, because of our senses, which can only pull us outward.
780समावर्तोऽनिवृत्तात्मा दुर्जयो दुरतिक्रम: । दुर्लभो दुर्गमो दुर्गो दुरावासो दुरारिहा ।। 83 ।।दुरावासdurāvāsaḥWhom Yogis alone with hard effort can bring to dwell in their heart, within.
781समावर्तोऽनिवृत्तात्मा दुर्जयो दुरतिक्रम: । दुर्लभो दुर्गमो दुर्गो दुरावासो दुरारिहा ।। 83 ।।दुरारिहाdurārihāWho exterminates demoniacal beings.
782शुभांगो लोकसारंग: सुतंतुस्तन्तुवर्धन: । इंद्रकर्मा महाकर्मा कृतकर्मा कृतागम: ।। 84 ।।शुभांग:śubhāṅgaḥHe whose form is delightful and auspicious to contemplate on.
783शुभांगो लोकसारंग: सुतंतुस्तन्तुवर्धन: । इंद्रकर्मा महाकर्मा कृतकर्मा कृतागम: ।। 84 ।।लोकसारंग:lōkasāraṅgaḥWho takes the essence of the world, as does the Saaranga, honey sucking beetle.
784शुभांगो लोकसारंग: सुतंतुस्तन्तुवर्धन: । इंद्रकर्मा महाकर्मा कृतकर्मा कृतागम: ।। 84 ।।सुतन्तु:sutantuḥWho is the string by which everything in creation is strung.
785शुभांगो लोकसारंग: सुतंतुस्तन्तुवर्धन: । इंद्रकर्मा महाकर्मा कृतकर्मा कृतागम: ।। 84 ।।तन्तुवर्धन:tantu-vardhanaḥWho holds the power to enhance the network of the world any time.
786शुभांगो लोकसारंग: सुतंतुस्तन्तुवर्धन: । इंद्रकर्मा महाकर्मा कृतकर्मा कृतागम: ।। 84 ।।इन्द्रकर्माindra-karmāWhose activities, like Indra’s, are amazing and laudable.
787शुभांगो लोकसारंग: सुतंतुस्तन्तुवर्धन: । इंद्रकर्मा महाकर्मा कृतकर्मा कृतागम: ।। 84 ।।महाकर्माmahākarmāWho instruments the endless creation, which includes the unsurpassable sky, space.
788शुभांगो लोकसारंग: सुतंतुस्तन्तुवर्धन: । इंद्रकर्मा महाकर्मा कृतकर्मा कृतागम: ।। 84 ।।कृतकर्माkṛtakarmāWho is ever fulfilled and has nothing further to gain or lose.
789शुभांगो लोकसारंग: सुतंतुस्तन्तुवर्धन: । इंद्रकर्मा महाकर्मा कृतकर्मा कृतागम: ।। 84 ।।कृतागम:kṛtāgamaḥWho has originated and gifted the Agamas, Vedas.
790उद्भव: सुंदर: सुंदो रत्ननाभ: सुलोचन: । अर्को वाजसन: शृंगी जयंत: सर्वविज्जयी ।। 85 ।।उद्भव:udbhavaḥWho is the sole indisputable source of all inanimate and animate creations.
791उद्भव: सुंदर: सुंदो रत्ननाभ: सुलोचन: । अर्को वाजसन: शृंगी जयंत: सर्वविज्जयी ।। 85 ।।सुन्दर:sundaraḥWho is exquisitely beautiful, excelling all else.
792उद्भव: सुंदर: सुंदो रत्ननाभ: सुलोचन: । अर्को वाजसन: शृंगी जयंत: सर्वविज्जयी ।। 85 ।।सुन्द:sundaḥWho is exceedingly soft and tender.
793उद्भव: सुंदर: सुंदो रत्ननाभ: सुलोचन: । अर्को वाजसन: शृंगी जयंत: सर्वविज्जयी ।। 85 ।।रत्ननाभ:ratna-nābhaḥWho has enchanting navel.
794उद्भव: सुंदर: सुंदो रत्ननाभ: सुलोचन: । अर्को वाजसन: शृंगी जयंत: सर्वविज्जयी ।। 85 ।।सुलोचन:sulocanaḥWho has fascinating, brilliant eyes.
795उद्भव: सुंदर: सुंदो रत्ननाभ: सुलोचन: । अर्को वाजसन: शृंगी जयंत: सर्वविज्जयी ।। 85 ।।अर्क:arkaḥWhom Brahma, who is himself adored, worships fondly.
796उद्भव: सुंदर: सुंदो रत्ननाभ: सुलोचन: । अर्को वाजसन: शृंगी जयंत: सर्वविज्जयी ।। 85 ।।वाजसन:vājasanaḥWho feeds and nourishes those who beseech Him.
797उद्भव: सुंदर: सुंदो रत्ननाभ: सुलोचन: । अर्को वाजसन: शृंगी जयंत: सर्वविज्जयी ।। 85 ।।श्रृंगीśṛṅgīWho in the form of fish floated in Pralaya waters with pronounced antenna.
798उद्भव: सुंदर: सुंदो रत्ननाभ: सुलोचन: । अर्को वाजसन: शृंगी जयंत: सर्वविज्जयी ।। 85 ।।जयन्त:jayantaḥWho is ever victorious over enemies.
799उद्भव: सुंदर: सुंदो रत्ननाभ: सुलोचन: । अर्को वाजसन: शृंगी जयंत: सर्वविज्जयी ।। 85 ।।सर्वविज्जयीsarvavijjayīWho being all-knower, subdues all inner and outer adverse forces, and hence is the well-known paramount victor.
800सुवर्णबिंदुरक्षोभ्य: सर्ववागीश्वरेश्वर: । महाहृदो महागर्तो महाभूतो महानिधि: ।। 86 ।। सुवर्णबिन्दु: suvarṇabinduḥWhose bodily cells and limbs radiate golden effulgence.
801सुवर्णबिंदुरक्षोभ्य: सर्ववागीश्वरेश्वर: । महाहृदो महागर्तो महाभूतो महानिधि: ।। 86 ।। अक्षोभ्य: akṣobhyaḥ Who is free from agitation caused by inner passions as well as sensory attractions, as also demoniacal adversaries.
802सुवर्णबिंदुरक्षोभ्य: सर्ववागीश्वरेश्वर: । महाहृदो महागर्तो महाभूतो महानिधि: ।। 86 ।। सर्ववागीश्वरेश्वर: sarva-vāgīśvareśvaraḥWho is the Lord of all great teachers of knowledge, like Brahma.
803सुवर्णबिंदुरक्षोभ्य: सर्ववागीश्वरेश्वर: । महाहृदो महागर्तो महाभूतो महानिधि: ।। 86 ।। महाहृद: mahāhradaḥ Who is the great, unparallelled inner lake of the Supreme Self, where Yogis and Knowers bathe and float with spiritual ecstasy.
804सुवर्णबिंदुरक्षोभ्य: सर्ववागीश्वरेश्वर: । महाहृदो महागर्तो महाभूतो महानिधि: ।। 86 ।। महागर्त:mahāgartaḥWho is the huge hole of Maya, too difficult to surmount.
805सुवर्णबिंदुरक्षोभ्य: सर्ववागीश्वरेश्वर: । महाहृदो महागर्तो महाभूतो महानिधि: ।। 86 ।। महाभूत: mahābhūtaḥ Whom time does not affect with the threefold division of past, present and future.
806सुवर्णबिंदुरक्षोभ्य: सर्ववागीश्वरेश्वर: । महाहृदो महागर्तो महाभूतो महानिधि: ।। 86 ।। महानिधि:mahānidhiḥ Who is the great as well as the treasure, by realizing Him one becomes immensely great and resourceful.
807कुमुद: कुंदर: कुंद: पर्जन्य: पावनोऽनिल: । अमृताशोऽमृतवपु: सर्वज्ञ: सर्वतोमुख: ।। 87 ।।कुमुद:mahānidhiḥWho bestows delight (muda) to earth (ku) by relieving her of the burden of wicked people.
808कुमुद: कुंदर: कुंद: पर्जन्य: पावनोऽनिल: । अमृताशोऽमृतवपु: सर्वज्ञ: सर्वतोमुख: ।। 87 ।।कुंदर:mahānidhiḥWho showers blessings, like the jasmine flower spreads its fragrance.
809कुमुद: कुंदर: कुंद: पर्जन्य: पावनोऽनिल: । अमृताशोऽमृतवपु: सर्वज्ञ: सर्वतोमुख: ।। 87 ।।कुंद:mahānidhiḥWhose limbs are supple and comely like Jasmine (Kunda).
810कुमुद: कुंदर: कुंद: पर्जन्य: पावनोऽनिल: । अमृताशोऽमृतवपु: सर्वज्ञ: सर्वतोमुख: ।। 87 ।।पर्जन्य:mahānidhiḥWho, like cloud, redresses the heat of the threefold sufferings (psycho-intellectual, material and Providential), also sheds like rain the objects of desire.
811कुमुद: कुंदर: कुंद: पर्जन्य: पावनोऽनिल: । अमृताशोऽमृतवपु: सर्वज्ञ: सर्वतोमुख: ।। 87 ।।पावन:pāvanaḥWho, when remembered, purifies devotees.
812कुमुद: कुंदर: कुंद: पर्जन्य: पावनोऽनिल: । अमृताशोऽमृतवपु: सर्वज्ञ: सर्वतोमुख: ।। 87 ।।अनिल:anilaḥWho is without sleep (Ilana); who is above all impulsions (Ilanam), due to his ever-watchfulness.
813कुमुद: कुंदर: कुंद: पर्जन्य: पावनोऽनिल: । अमृताशोऽमृतवपु: सर्वज्ञ: सर्वतोमुख: ।। 87 ।।अमृताश:amṛtāśaḥWho enjoys Amruta, immortal bliss, which is his nature.
814कुमुद: कुंदर: कुंद: पर्जन्य: पावनोऽनिल: । अमृताशोऽमृतवपु: सर्वज्ञ: सर्वतोमुख: ।। 87 ।।अमृतवपु:amṛtavapuḥWhose form is imperishable, immortal.
815कुमुद: कुंदर: कुंद: पर्जन्य: पावनोऽनिल: । अमृताशोऽमृतवपु: सर्वज्ञ: सर्वतोमुख: ।। 87 ।।सर्वज्ञ:sarvajñaḥWho is all-knowing, omniscient.
816कुमुद: कुंदर: कुंद: पर्जन्य: पावनोऽनिल: । अमृताशोऽमृतवपु: सर्वज्ञ: सर्वतोमुख: ।। 87 ।।सर्वतोमुख:sarvatōmukhaḥWho has faces in all directions.
817सुलभ: सुव्रत: सिद्ध: शत्रुजिच्छत्रुतापन: । न्यग्रोधोदुंबरोऽश्वत्थश्चाणूरांध्रनिषूदन: ।। 88 ।।सुलभ:sulabhaḥWho is attained easily by offering anything one can or oneself.
818सुलभ: सुव्रत: सिद्ध: शत्रुजिच्छत्रुतापन: । न्यग्रोधोदुंबरोऽश्वत्थश्चाणूरांध्रनिषूदन: ।। 88 ।।सुव्रत:suvrataḥWho enjoys pure offerings, not expensive ones.
819सुलभ: सुव्रत: सिद्ध: शत्रुजिच्छत्रुतापन: । न्यग्रोधोदुंबरोऽश्वत्थश्चाणूरांध्रनिषूदन: ।। 88 ।।सिद्ध:siddhaḥWho, being omnipotent, is self-fulfilled.
820सुलभ: सुव्रत: सिद्ध: शत्रुजिच्छत्रुतापन: । न्यग्रोधोदुंबरोऽश्वत्थश्चाणूरांध्रनिषूदन: ।। 88 ।।शत्रुजित्‌śatrujitWho overcomes all enemies and evil.
821सुलभ: सुव्रत: सिद्ध: शत्रुजिच्छत्रुतापन: । न्यग्रोधोदुंबरोऽश्वत्थश्चाणूरांध्रनिषूदन: ।। 88 ।।शत्रुतापन:śatrutāpanaḥWho torments the enemies of goodness and righteousness.
822सुलभ: सुव्रत: सिद्ध: शत्रुजिच्छत्रुतापन: । न्यग्रोधोदुंबरोऽश्वत्थश्चाणूरांध्रनिषूदन: ।। 88 ।।न्यग्रोध:nyagrodhaḥWho, being on top of all, grows downward alone; who keeps everything below himself and reigns supreme.
823सुलभ: सुव्रत: सिद्ध: शत्रुजिच्छत्रुतापन: । न्यग्रोधोदुंबरोऽश्वत्थश्चाणूरांध्रनिषूदन: ।। 88 ।।उदुम्बर:udumbaraḥWho, being the ultimate cause, reigns even above the sky, space.
824सुलभ: सुव्रत: सिद्ध: शत्रुजिच्छत्रुतापन: । न्यग्रोधोदुंबरोऽश्वत्थश्चाणूरांध्रनिषूदन: ।। 88 ।।अश्वत्थ:aśvatthaḥWho, as manifest creation, is ever-fleeting, not even lasting till tomorrow.
825सुलभ: सुव्रत: सिद्ध: शत्रुजिच्छत्रुतापन: । न्यग्रोधोदुंबरोऽश्वत्थश्चाणूरांध्रनिषूदन: ।। 88 ।।चाणूरान्ध्र-निषूदन:cāṇūrāndhra-niṣūdanaḥWho slayed even the mighty fighter Chan?ra of the Andhra clan.
826सहस्रार्चि: सप्तजिह्व:सप्तैधा: सप्तवाहन: । अमूर्तिरनघोऽचिन्त्यो भयकृ्द्‌भयनाशन:‌ ।। 89 ।।सहस्रार्चि:sahasrārciḥOne with thousands of luminous rays.
827सहस्रार्चि: सप्तजिह्व:सप्तैधा: सप्तवाहन: । अमूर्तिरनघोऽचिन्त्यो भयकृ्द्‌भयनाशन:‌ ।। 89 ।।सप्तजिह्व:sapta-jihvaḥWho as fire, has seven moving tongues.
828सहस्रार्चि: सप्तजिह्व:सप्तैधा: सप्तवाहन: । अमूर्तिरनघोऽचिन्त्यो भयकृ्द्‌भयनाशन:‌ ।। 89 ।।सप्तैधा:saptaidhāḥWho in his manifestation as fire has seven scintillations.
829सहस्रार्चि: सप्तजिह्व:सप्तैधा: सप्तवाहन: । अमूर्तिरनघोऽचिन्त्यो भयकृ्द्‌भयनाशन:‌ ।। 89 ।।सप्तवाहन:saptavāhanaḥWho in the form as Sun has seven horses as his vehicles.
830सहस्रार्चि: सप्तजिह्व:सप्तैधा: सप्तवाहन: । अमूर्तिरनघोऽचिन्त्यो भयकृ्द्‌भयनाशन:‌ ।। 89 ।।अमूर्ति:amūrtiḥWho is devoid of any solid form, being subtle and all-pervading.
831सहस्रार्चि: सप्तजिह्व:सप्तैधा: सप्तवाहन: । अमूर्तिरनघोऽचिन्त्यो भयकृ्द्‌भयनाशन:‌ ।। 89 ।।अनघ:anaghaḥWho is free of all sins and consequent sorrows.
832सहस्रार्चि: सप्तजिह्व:सप्तैधा: सप्तवाहन: । अमूर्तिरनघोऽचिन्त्यो भयकृ्द्‌भयनाशन:‌ ।। 89 ।।अचिन्त्य:acintyaḥWho cannot be approached or determined by any thought process, as He precedes and propels the mind and ideas.
833सहस्रार्चि: सप्तजिह्व:सप्तैधा: सप्तवाहन: । अमूर्तिरनघोऽचिन्त्यो भयकृ्द्‌भयनाशन:‌ ।। 89 ।।भयकृत्‌bhayakṛtWho causes fear in the wicked.
834सहस्रार्चि: सप्तजिह्व:सप्तैधा: सप्तवाहन: । अमूर्तिरनघोऽचिन्त्यो भयकृ्द्‌भयनाशन:‌ ।। 89 ।।भयनाशन:bhaya-nāśanaḥWho redresses the fears of the good and noble.
835अणुर्बृहत्कृश: स्थूलो‌ गुणभृन्निर्गुणो महान् । अधृत: स्वधृत: स्वास्य: प्राग्वंशो वंशवर्धन:‌ ।। 90 ।।अणु:aṇuḥWho is exceedingly subtle.
836अणुर्बृहत्कृश: स्थूलो‌ गुणभृन्निर्गुणो महान् । अधृत: स्वधृत: स्वास्य: प्राग्वंशो वंशवर्धन:‌ ।। 90 ।।बृहत्bṛhatWho is mighty and magnificent.
837अणुर्बृहत्कृश: स्थूलो‌ गुणभृन्निर्गुणो महान् । अधृत: स्वधृत: स्वास्य: प्राग्वंशो वंशवर्धन:‌ ।। 90 ।।कृश:kṛśaḥWho is extremely thin, fine, supramaterial.
838अणुर्बृहत्कृश: स्थूलो‌ गुणभृन्निर्गुणो महान् । अधृत: स्वधृत: स्वास्य: प्राग्वंशो वंशवर्धन:‌ ।। 90 ।।स्थूल:sthūlaḥWho, pervading subtly in all the gross forms, is considered also as greatly gross.
839अणुर्बृहत्कृश: स्थूलो‌ गुणभृन्निर्गुणो महान् । अधृत: स्वधृत: स्वास्य: प्राग्वंशो वंशवर्धन:‌ ।। 90 ।।गुणभृत्guṇabhṛtWho, is the source and sustenance of Sattva, Rajas and Tamas, the three Gunas, which bring about creation, preservation and dissolution.
840अणुर्बृहत्कृश: स्थूलो‌ गुणभृन्निर्गुणो महान् । अधृत: स्वधृत: स्वास्य: प्राग्वंशो वंशवर्धन:‌ ।। 90 ।।निर्गुण:nirguṇaḥWho is not involved in the Gunas, which belong to and constitute Prak?ti.
841अणुर्बृहत्कृश: स्थूलो‌ गुणभृन्निर्गुणो महान् । अधृत: स्वधृत: स्वास्य: प्राग्वंशो वंशवर्धन:‌ ।। 90 ।।महान्mahānThe majestic, magnificent.
842अणुर्बृहत्कृश: स्थूलो‌ गुणभृन्निर्गुणो महान् । अधृत: स्वधृत: स्वास्य: प्राग्वंशो वंशवर्धन:‌ ।। 90 ।।अधृतःadhṛtaḥWho supports all, like Panchabhootas, but who is not supported.
843अणुर्बृहत्कृश: स्थूलो‌ गुणभृन्निर्गुणो महान् । अधृत: स्वधृत: स्वास्य: प्राग्वंशो वंशवर्धन:‌ ।। 90 ।।स्वधृतःsvadhṛtaḥWho rests on and is sustained by Himself.
844अणुर्बृहत्कृश: स्थूलो‌ गुणभृन्निर्गुणो महान् । अधृत: स्वधृत: स्वास्य: प्राग्वंशो वंशवर्धन:‌ ।। 90 ।।स्वास्यःsvāsyaḥWhose face is enchantingly red like the inside of lotus.
845अणुर्बृहत्कृश: स्थूलो‌ गुणभृन्निर्गुणो महान् । अधृत: स्वधृत: स्वास्य: प्राग्वंशो वंशवर्धन:‌ ।। 90 ।।प्राग्वंशःprāgvaṃśaḥWho precedes all lineages in creation, unlike all the lineages we can think of.
846अणुर्बृहत्कृश: स्थूलो‌ गुणभृन्निर्गुणो महान् । अधृत: स्वधृत: स्वास्य: प्राग्वंशो वंशवर्धन:‌ ।। 90 ।।वंशवर्धनःvaṃśavardhanaḥWho enhances, adds to and reduces any and all lineages or their process in the world.
847भारभृत्कथितो योगी योगीश: सर्वकामद: । आश्रम: श्रमण: क्षाम: सुपर्णो वायुवाहन:‌ ।। 91 ।।भारभृत्bhārabhṛtWho, in fact, forbears the weight of everything and all created and preserved.
848भारभृत्कथितो योगी योगीश: सर्वकामद: । आश्रम: श्रमण: क्षाम: सुपर्णो वायुवाहन:‌ ।। 91 ।।कथितःkathitaḥWho is described, defined and praised by all, including the immortal Vedas.
849भारभृत्कथितो योगी योगीश: सर्वकामद: । आश्रम: श्रमण: क्षाम: सुपर्णो वायुवाहन:‌ ।। 91 ।।योगीyogīWho is always fused into, united with, Himself, His creation and manifestation, and hence remains a Yogi ceaselessly.
850भारभृत्कथितो योगी योगीश: सर्वकामद: । आश्रम: श्रमण: क्षाम: सुपर्णो वायुवाहन:‌ ।। 91 ।।योगीशःyogīśaḥWho is the Lord and Emperor of all Yogis, due to His omniscient nature. Knowledge is the content of Real Yoga and Yogic process.
851भारभृत्कथितो योगी योगीश: सर्वकामद: । आश्रम: श्रमण: क्षाम: सुपर्णो वायुवाहन:‌ ।। 91 ।।सर्वकामदःsarvakāmadaḥWho showers all desired results and outcomes.
852भारभृत्कथितो योगी योगीश: सर्वकामद: । आश्रम: श्रमण: क्षाम: सुपर्णो वायुवाहन:‌ ।। 91 ।।आश्रमःāśramaḥWho provides rest to all, fatigued by travelling in the fierce woods of worldliness.
853भारभृत्कथितो योगी योगीश: सर्वकामद: । आश्रम: श्रमण: क्षाम: सुपर्णो वायुवाहन:‌ ।। 91 ।।श्रमणःśramaṇaḥWho puts to tribulations those who live without viveka (discrimination).
854भारभृत्कथितो योगी योगीश: सर्वकामद: । आश्रम: श्रमण: क्षाम: सुपर्णो वायुवाहन:‌ ।। 91 ।।क्षामःkṣāmaḥWho leads beings to decline and disappearance.
855भारभृत्कथितो योगी योगीश: सर्वकामद: । आश्रम: श्रमण: क्षाम: सुपर्णो वायुवाहन:‌ ।। 91 ।।सुपर्णःsuparṇaḥWho is the manifest tree of worldliness, with brilliant leaves, revealing its true nature, instilling the power of discrimination.
856भारभृत्कथितो योगी योगीश: सर्वकामद: । आश्रम: श्रमण: क्षाम: सुपर्णो वायुवाहन:‌ ।। 91 ।।वायुवाहनःvāyuvāhanaḥFor whom the vehicle for movement is air.
857धनुर्धरो धनुर्वेदो दंडो दमयिता दम: । अपराजित: सर्वसहो नियंता नियमोऽयम:‌ ।। 92 ।।धनुर्धरःdhanurdharaḥWho, as Rama, wears the powerful bow.
858धनुर्धरो धनुर्वेदो दंडो दमयिता दम: । अपराजित: सर्वसहो नियंता नियमोऽयम:‌ ।। 92 ।।धनुर्वेदःdhanurvedaḥWho alone, as Rama, is manifest as the science of archery.
859धनुर्धरो धनुर्वेदो दंडो दमयिता दम: । अपराजित: सर्वसहो नियंता नियमोऽयम:‌ ।। 92 ।।दण्डःdaṇḍaḥWho is the rod of chastisement, to keep the erring and wicked ones under proper check and balance.
860धनुर्धरो धनुर्वेदो दंडो दमयिता दम: । अपराजित: सर्वसहो नियंता नियमोऽयम:‌ ।। 92 ।।दमयिताdamayitāWho administers punishment to the deserving, as Yama, the Lord of Death.
861धनुर्धरो धनुर्वेदो दंडो दमयिता दम: । अपराजित: सर्वसहो नियंता नियमोऽयम:‌ ।। 92 ।।दमःdamaḥWho applies the necessary discipline in the form of self-restraint.
862धनुर्धरो धनुर्वेदो दंडो दमयिता दम: । अपराजित: सर्वसहो नियंता नियमोऽयम:‌ ।। 92 ।।अपराजितःaparājitaḥWho is indefatigable to enemies.
863धनुर्धरो धनुर्वेदो दंडो दमयिता दम: । अपराजित: सर्वसहो नियंता नियमोऽयम:‌ ।। 92 ।।सर्वसहःsarvasahaḥWho is given to forbearing all kinds of actions by people.
864धनुर्धरो धनुर्वेदो दंडो दमयिता दम: । अपराजित: सर्वसहो नियंता नियमोऽयम:‌ ।। 92 ।।नियन्ताniyantāWho keeps every one in his respective role, promoting world welfare.
865धनुर्धरो धनुर्वेदो दंडो दमयिता दम: । अपराजित: सर्वसहो नियंता नियमोऽयम:‌ ।। 92 ।।अनियमःaniyamaḥWho is not subject to any one’s will or force in any matter.
866धनुर्धरो धनुर्वेदो दंडो दमयिता दम: । अपराजित: सर्वसहो नियंता नियमोऽयम:‌ ।। 92 ।।अयमःayamaḥWho has no death or extinction, and hence on whom Yama has no control.
867सत्त्ववान्सात्त्विक: सत्य: सत्यधर्मपरायण: । अभिप्राय: प्रियार्होऽर्ह: प्रियकृत्प्रीतिवर्धन:‌ ।। 93 ।।सत्त्ववान्sattvavānWho has abundant strength to be valorous, unyielding and supreme.
868सत्त्ववान्सात्त्विक: सत्य: सत्यधर्मपरायण: । अभिप्राय: प्रियार्होऽर्ह: प्रियकृत्प्रीतिवर्धन:‌ ।। 93 ।।सात्त्विकःsāttvikaḥWho is essentially pure and hence most powerful.
869सत्त्ववान्सात्त्विक: सत्य: सत्यधर्मपरायण: । अभिप्राय: प्रियार्होऽर्ह: प्रियकृत्प्रीतिवर्धन:‌ ।। 93 ।।सत्यःsatyaḥWho inheres in goodness and benevolence.
870सत्त्ववान्सात्त्विक: सत्य: सत्यधर्मपरायण: । अभिप्राय: प्रियार्होऽर्ह: प्रियकृत्प्रीतिवर्धन:‌ ।। 93 ।।सत्यधर्मपरायणःsatyadharma-parāyaṇaḥtruthfulness
871सत्त्ववान्सात्त्विक: सत्य: सत्यधर्मपरायण: । अभिप्राय: प्रियार्होऽर्ह: प्रियकृत्प्रीतिवर्धन:‌ ।। 93 ।।अभिप्रायःabhiprāyaḥWho is sought by such people as are given to the eternal values, the objects of human pursuit.
872सत्त्ववान्सात्त्विक: सत्य: सत्यधर्मपरायण: । अभिप्राय: प्रियार्होऽर्ह: प्रियकृत्प्रीतिवर्धन:‌ ।। 93 ।।प्रियार्हःpriyārhaḥTo whom things one likes most are the best offering to be made.
873सत्त्ववान्सात्त्विक: सत्य: सत्यधर्मपरायण: । अभिप्राय: प्रियार्होऽर्ह: प्रियकृत्प्रीतिवर्धन:‌ ।। 93 ।।अर्हःarhaḥWho is worthy to be worshipped with prostration, decoration and adoration, etc.
874सत्त्ववान्सात्त्विक: सत्य: सत्यधर्मपरायण: । अभिप्राय: प्रियार्होऽर्ह: प्रियकृत्प्रीतिवर्धन:‌ ।। 93 ।।प्रियकृत्priyakṛtWho is out to do what is beneficial and dear to the worshippers.
875सत्त्ववान्सात्त्विक: सत्य: सत्यधर्मपरायण: । अभिप्राय: प्रियार्होऽर्ह: प्रियकृत्प्रीतिवर्धन:‌ ।। 93 ।।प्रीतिवर्धनःprītivardhanaḥOne who widens the devotees’ delights.
876विहायसगतिर्ज्योति: सुरुचिर्हुतभुग्विभु: । रविर्विरोचन: सूर्य: सविता रविलोचन:‌ ।। 94 ।।विहायसगतिःvihāyasagatiḥOne who travels through the sky, space.
877विहायसगतिर्ज्योति: सुरुचिर्हुतभुग्विभु: । रविर्विरोचन: सूर्य: सविता रविलोचन:‌ ।। 94 ।।ज्योतिःjyotiḥWhose nature is luminous, with the inherent power of revealing the other things as well as oneself.
878विहायसगतिर्ज्योति: सुरुचिर्हुतभुग्विभु: । रविर्विरोचन: सूर्य: सविता रविलोचन:‌ ।। 94 ।।सुरुचिःsuruciḥWhose luminosity is auspicious.
879विहायसगतिर्ज्योति: सुरुचिर्हुतभुग्विभु: । रविर्विरोचन: सूर्य: सविता रविलोचन:‌ ।। 94 ।।हुतभुक्hutabhukWho partakes of all the offerings made to sacrificial fire.
880विहायसगतिर्ज्योति: सुरुचिर्हुतभुग्विभु: । रविर्विरोचन: सूर्य: सविता रविलोचन:‌ ।। 94 ।।विभुःvibhuḥWho has the power of dwelling everywhere and in everything.
881विहायसगतिर्ज्योति: सुरुचिर्हुतभुग्विभु: । रविर्विरोचन: सूर्य: सविता रविलोचन:‌ ।। 94 ।।रविःraviḥWho as sun draws all fluids with their tastes.
882विहायसगतिर्ज्योति: सुरुचिर्हुतभुग्विभु: । रविर्विरोचन: सूर्य: सविता रविलोचन:‌ ।। 94 ।।विरोचनःvirocanaḥWho shines in manifold ways.
883विहायसगतिर्ज्योति: सुरुचिर्हुतभुग्विभु: । रविर्विरोचन: सूर्य: सविता रविलोचन:‌ ।। 94 ।।सूर्यःsūryaḥWho inspires everybody to be active.
884विहायसगतिर्ज्योति: सुरुचिर्हुतभुग्विभु: । रविर्विरोचन: सूर्य: सविता रविलोचन:‌ ।। 94 ।।सविताsavitāWho delivers the entire world.
885विहायसगतिर्ज्योति: सुरुचिर्हुतभुग्विभु: । रविर्विरोचन: सूर्य: सविता रविलोचन:‌ ।। 94 ।।रविलोचनःravilocanaḥWho has sun as his eye.
886अनन्तो हुतभुग्भोक्ता सुखदो नैकजोऽग्रज: । अनिर्विण्ण: सदामर्षी लोकाधिष्ठानमद्भुत:‌ ।। 95 ।।अनन्तःanantaḥWho is bereft of any extremity or limit.
887अनन्तो हुतभुग्भोक्ता सुखदो नैकजोऽग्रज: । अनिर्विण्ण: सदामर्षी लोकाधिष्ठानमद्भुत:‌ ।। 95 ।।हुतभुक्hutabhukWho as blazing fire consumes all that is offered to it.
888अनन्तो हुतभुग्भोक्ता सुखदो नैकजोऽग्रज: । अनिर्विण्ण: सदामर्षी लोकाधिष्ठानमद्भुत:‌ ।। 95 ।।भोक्ताbhoktāWho enjoys Nature, like food.
889 अनन्तो हुतभुग्भोक्ता सुखदो नैकजोऽग्रज: । अनिर्विण्ण: सदामर्षी लोकाधिष्ठानमद्भुत:‌ ।। 95 ।।सुखदःsukhadaḥWho showers joyful freedom on seekers.
890 अनन्तो हुतभुग्भोक्ता सुखदो नैकजोऽग्रज: । अनिर्विण्ण: सदामर्षी लोकाधिष्ठानमद्भुत:‌ ।। 95 ।।नैकजःnaikajaḥWho is born many times for upholding dharma and subduing adharma.
891 अनन्तो हुतभुग्भोक्ता सुखदो नैकजोऽग्रज: । अनिर्विण्ण: सदामर्षी लोकाधिष्ठानमद्भुत:‌ ।। 95 ।।अग्रजःagrajaḥWho was born before everything and every one came to be.
892 अनन्तो हुतभुग्भोक्ता सुखदो नैकजोऽग्रज: । अनिर्विण्ण: सदामर्षी लोकाधिष्ठानमद्भुत:‌ ।। 95 ।।अनिर्विण्णःanirviṇṇaḥWho is free from despondency and indifference, as he is bereft of desire and expectation.
893 अनन्तो हुतभुग्भोक्ता सुखदो नैकजोऽग्रज: । अनिर्विण्ण: सदामर्षी लोकाधिष्ठानमद्भुत:‌ ।। 95 ।।सदामर्षीsadāmarṣīWho is tolerant and patient to good and noble people.
894 अनन्तो हुतभुग्भोक्ता सुखदो नैकजोऽग्रज: । अनिर्विण्ण: सदामर्षी लोकाधिष्ठानमद्भुत:‌ ।। 95 ।।लोकाधिष्ठानम्lokādhiṣṭhānamWho is the support and substratum of the entire world.
895 अनन्तो हुतभुग्भोक्ता सुखदो नैकजोऽग्रज: । अनिर्विण्ण: सदामर्षी लोकाधिष्ठानमद्भुत:‌ ।। 95 ।।अद्भुतःadbhutaḥWho is the supreme wonder and amazement.
896सनात्सनातनतम: कपिल: कपिरप्यय: । स्वस्तिद: स्वस्तिकृत्स्वस्ति स्वस्तिभुक् स्वस्तिदक्षिण:‌ ।। 96 ।।सनात् sanāt Who is the very source of Time, which is his own display.
897सनात्सनातनतम: कपिल: कपिरप्यय: । स्वस्तिद: स्वस्तिकृत्स्वस्ति स्वस्तिभुक् स्वस्तिदक्षिण:‌ ।। 96 ।।सनातनतमःsanātanatamaḥ Who is eternal, the cause of all, excelling all other long living agencies such as Brahma, the Creator and the like.
898सनात्सनातनतम: कपिल: कपिरप्यय: । स्वस्तिद: स्वस्तिकृत्स्वस्ति स्वस्तिभुक् स्वस्तिदक्षिण:‌ ।। 96 ।।कपिलःkapilaḥ Who is kapila, the lightly reddish fire, under the sea.
899सनात्सनातनतम: कपिल: कपिरप्यय: । स्वस्तिद: स्वस्तिकृत्स्वस्ति स्वस्तिभुक् स्वस्तिदक्षिण:‌ ।। 96 ।।कपिःkapiḥ Who in the form of sun, drinks all the waters by its rays.
900सनात्सनातनतम: कपिल: कपिरप्यय: । स्वस्तिद: स्वस्तिकृत्स्वस्ति स्वस्तिभुक् स्वस्तिदक्षिण:‌ ।। 96 ।।अप्ययःapyayaḥ Who has no decay or degeneration; who remains the substratum for dissolving the entire creation at the time of deluge.
901सनात्सनातनतम: कपिल: कपिरप्यय: । स्वस्तिद: स्वस्तिकृत्स्वस्ति स्वस्तिभुक् स्वस्तिदक्षिण:‌ ।। 96 ।।स्वस्तिदः swastidaḥ Who always bestows blessings.
902सनात्सनातनतम: कपिल: कपिरप्यय: । स्वस्तिद: स्वस्तिकृत्स्वस्ति स्वस्तिभुक् स्वस्तिदक्षिण:‌ ।। 96 ।।स्वस्तिकृत्swastikṛt Who does what is good to all.
903सनात्सनातनतम: कपिल: कपिरप्यय: । स्वस्तिद: स्वस्तिकृत्स्वस्ति स्वस्तिभुक् स्वस्तिदक्षिण:‌ ।। 96 ।।स्वस्तिswastiWho is auspiciousness and blissfulness.
904सनात्सनातनतम: कपिल: कपिरप्यय: । स्वस्तिद: स्वस्तिकृत्स्वस्ति स्वस्तिभुक् स्वस्तिदक्षिण:‌ ।। 96 ।। स्वस्तिभुक् swastibhuk Who relishes blissfulness Himself and also enjoys it residing in devotees.
905सनात्सनातनतम: कपिल: कपिरप्यय: । स्वस्तिद: स्वस्तिकृत्स्वस्ति स्वस्तिभुक् स्वस्तिदक्षिण:‌ ।। 96 ।। स्वस्तिदक्षिणः swastidakṣiṇaḥ Who swells with bliss, also is dexterous in bestowing bliss.
906अरौद्र: कुंडली चक्री विक्रम्यूर्जितशासन: । शब्दातिग: शब्दसह: शिशिर: शर्वरीकर:‌ ।। 97 ।अरौद्र:araudraḥRaudra includes action, attachment and anger. One bereft of these is fulfilled, hence is araudra.
907अरौद्र: कुंडली चक्री विक्रम्यूर्जितशासन: । शब्दातिग: शब्दसह: शिशिर: शर्वरीकर:‌ ।। 97 ।कुण्डलीkuṇḍalīWho is adorned with scintillating earrings.
908अरौद्र: कुंडली चक्री विक्रम्यूर्जितशासन: । शब्दातिग: शब्दसह: शिशिर: शर्वरीकर:‌ ।। 97 ।चक्रीcakrīWho wields discus to protect the entire creation.
909अरौद्र: कुंडली चक्री विक्रम्यूर्जितशासन: । शब्दातिग: शब्दसह: शिशिर: शर्वरीकर:‌ ।। 97 ।विक्रमीvikramīIn whom is valour personified.
910अरौद्र: कुंडली चक्री विक्रम्यूर्जितशासन: । शब्दातिग: शब्दसह: शिशिर: शर्वरीकर:‌ ।। 97 ।ऊर्जितशासनःūrjitaśāsanaḥWho rules by the power of scriptures and allied texts.
911अरौद्र: कुंडली चक्री विक्रम्यूर्जितशासन: । शब्दातिग: शब्दसह: शिशिर: शर्वरीकर:‌ ।। 97 ।शब्दातिगःśabdātigaḥWho is above all words of description, as they refer only to the objects senses perceive and interact with.
912अरौद्र: कुंडली चक्री विक्रम्यूर्जितशासन: । शब्दातिग: शब्दसह: शिशिर: शर्वरीकर:‌ ।। 97 ।शब्दसहःśabdasahaḥWho nonetheless is revealed only by Scriptures.
913अरौद्र: कुंडली चक्री विक्रम्यूर्जितशासन: । शब्दातिग: शब्दसह: शिशिर: शर्वरीकर:‌ ।। 97 ।शिशिरःśiśiraḥWho is the only relief for the victims of threefold torments, caused by (i) one’s own mind and intellect (ii) calamities like floods, drought, cyclone, etc., as also (iii) snake bite, viral ills and the like.
914अरौद्र: कुंडली चक्री विक्रम्यूर्जितशासन: । शब्दातिग: शब्दसह: शिशिर: शर्वरीकर:‌ ।। 97 ।शर्वरीकरःśarvarīkaraḥWho causes the night of ignorance and brings bondage for the unillumined; equally the night of worldiness for the wise. The ignorant looks at the luminous Self as night. The Knower looks upon the wakeful world as night. (Bhagavad Gita 2.69)
915अक्रूर: पेशलो दक्षो दक्षिण: क्षमिणां वर: । विद्वत्तमो वीतभय: पुण्यश्रवणकीर्तन:‌ ।। 98 ।।अक्रूरःakrūraḥWho is free of desires, hence amiable, gentle and considerate, without the least harshness and intolerance.
916अक्रूर: पेशलो दक्षो दक्षिण: क्षमिणां वर: । विद्वत्तमो वीतभय: पुण्यश्रवणकीर्तन:‌ ।। 98 ।।पेशलःpeśalaḥWho is beautiful in his actions, has a pleasing disposition, speech and appearance.
917अक्रूर: पेशलो दक्षो दक्षिण: क्षमिणां वर: । विद्वत्तमो वीतभय: पुण्यश्रवणकीर्तन:‌ ।। 98 ।।दक्षःdakṣaḥWho is wise, dexterous and prompt in whatever he does, thinks and acts.
918अक्रूर: पेशलो दक्षो दक्षिण: क्षमिणां वर: । विद्वत्तमो वीतभय: पुण्यश्रवणकीर्तन:‌ ।। 98 ।।दक्षिणःdakṣiṇaḥWho is effective in gaining whatever he aims at.
919अक्रूर: पेशलो दक्षो दक्षिण: क्षमिणां वर: । विद्वत्तमो वीतभय: पुण्यश्रवणकीर्तन:‌ ।। 98 ।।क्षमिणां वरःkṣamiṇāṃ varaḥWho is excellent among those having patience and tolerance.
920अक्रूर: पेशलो दक्षो दक्षिण: क्षमिणां वर: । विद्वत्तमो वीतभय: पुण्यश्रवणकीर्तन:‌ ।। 98 ।।विद्वत्तमःvidvattamaḥWho is the best among the wise.
921अक्रूर: पेशलो दक्षो दक्षिण: क्षमिणां वर: । विद्वत्तमो वीतभय: पुण्यश्रवणकीर्तन:‌ ।। 98 ।।वीतभयःvītabhayaḥWho is free from the fear of having to manifest the bewildering creation.
922अक्रूर: पेशलो दक्षो दक्षिण: क्षमिणां वर: । विद्वत्तमो वीतभय: पुण्यश्रवणकीर्तन:‌ ।। 98 ।।पुण्यश्रवणकीर्तनःpuṇyaśravaṇakīrtanaḥTo hear and sing the glory of whom is extremely holy and auspicious.
923उत्तारणो दुष्कृतिहा पुण्यो दु:स्वप्ननाशन: । वीरहा रक्षण: संतो जीवन: पर्यवस्थित: ।। 99 ।।उत्तारणःuttāraṇaḥWho lifts devotees from worldliness safely.
924उत्तारणो दुष्कृतिहा पुण्यो दु:स्वप्ननाशन: । वीरहा रक्षण: संतो जीवन: पर्यवस्थित: ।। 99 ।।दुष्कृतिहाduṣkṛtihāWho destroys sinful actions, also wicked people.
925उत्तारणो दुष्कृतिहा पुण्यो दु:स्वप्ननाशन: । वीरहा रक्षण: संतो जीवन: पर्यवस्थित: ।। 99 ।।पुण्यःpuṇyaḥWho bestows holiness on those worshipping and revering Him.
926उत्तारणो दुष्कृतिहा पुण्यो दु:स्वप्ननाशन: । वीरहा रक्षण: संतो जीवन: पर्यवस्थित: ।। 99 ।।दुःस्वप्ननाशनःduḥsvapnanāśanaḥWho removes unpleasant and harmful dreams.
927उत्तारणो दुष्कृतिहा पुण्यो दु:स्वप्ननाशन: । वीरहा रक्षण: संतो जीवन: पर्यवस्थित: ।। 99 ।।वीरहाvīrahāWho dispenses with the multiple worldly plights and fates, by bestowing liberation.
928उत्तारणो दुष्कृतिहा पुण्यो दु:स्वप्ननाशन: । वीरहा रक्षण: संतो जीवन: पर्यवस्थित: ।। 99 ।।रक्षणःrakṣaṇaḥWho seated in sattvaguna sustains the three worlds.
929उत्तारणो दुष्कृतिहा पुण्यो दु:स्वप्ननाशन: । वीरहा रक्षण: संतो जीवन: पर्यवस्थित: ।। 99 ।।सन्तःsantaḥWho adhering to righteousness, subliminally enhances in people knowledge, humility, etc.
930उत्तारणो दुष्कृतिहा पुण्यो दु:स्वप्ननाशन: । वीरहा रक्षण: संतो जीवन: पर्यवस्थित: ।। 99 ।।जीवनःjīvanaḥWho is the power and force, like the five pranas, that sustain the jeevas.
931उत्तारणो दुष्कृतिहा पुण्यो दु:स्वप्ननाशन: । वीरहा रक्षण: संतो जीवन: पर्यवस्थित: ।। 99 ।।पर्यवस्थितःparyavasthitaḥWho is permeating throughout the universe.
932अनंतरूपोऽनंतश्री: जितमन्युर्भयापह: । चतुरश्रो गभीरात्मा विदिशो व्यादिशो दिश: ।। 100 ।।अनन्तरूपःanantarūpaḥWho has numerous forms, because he resides everywhere in the universe.
933अनंतरूपोऽनंतश्री: जितमन्युर्भयापह: । चतुरश्रो गभीरात्मा विदिशो व्यादिशो दिश: ।। 100 ।।अनन्तश्रीःanantaśrīḥWho has endless glory.
934अनंतरूपोऽनंतश्री: जितमन्युर्भयापह: । चतुरश्रो गभीरात्मा विदिशो व्यादिशो दिश: ।। 100 ।।जितमन्युःjitamanyuḥWho has won over anger, due to his all-fold love and friendliness.
935अनंतरूपोऽनंतश्री: जितमन्युर्भयापह: । चतुरश्रो गभीरात्मा विदिशो व्यादिशो दिश: ।। 100 ।।भयापहःbhayāpahaḥWho redresses the worldly fears of beings.
936अनंतरूपोऽनंतश्री: जितमन्युर्भयापह: । चतुरश्रो गभीरात्मा विदिशो व्यादिशो दिश: ।। 100 ।।चतुरश्रःcaturaśraḥWho is skilful in showering on jeevas the results of their actions.
937अनंतरूपोऽनंतश्री: जितमन्युर्भयापह: । चतुरश्रो गभीरात्मा विदिशो व्यादिशो दिश: ।। 100 ।।गभीरात्माgabhīrātmāWho is of immeasurable magnitude and potential.
938अनंतरूपोऽनंतश्री: जितमन्युर्भयापह: । चतुरश्रो गभीरात्मा विदिशो व्यादिशो दिश: ।। 100 ।।विदिशःvidiśaḥWho gives varying outcomes to individuals depending upon their ability and worth.
939अनंतरूपोऽनंतश्री: जितमन्युर्भयापह: । चतुरश्रो गभीरात्मा विदिशो व्यादिशो दिश: ।। 100 ।।व्यादिशःvyādiśaḥWho instructs Indra and others on their respective functions.
940अनंतरूपोऽनंतश्री: जितमन्युर्भयापह: । चतुरश्रो गभीरात्मा विदिशो व्यादिशो दिश: ।। 100 ।।दिशःdiśaḥWho through Vedas grants the rewards for rituals and other actions to their performers.
941अनादिर्भूभुवो लक्ष्मी: सुवीरो रुचिरांगद: । जननो जनजन्मादिर्भीमो भीमपराक्रम: ।। 101 ।।अनादिःanādiḥWho being the primordial cause for all is beginningless.
942अनादिर्भूभुवो लक्ष्मी: सुवीरो रुचिरांगद: । जननो जनजन्मादिर्भीमो भीमपराक्रम: ।। 101 ।।भूर्भुवःbh̄ūrbhuvaḥWho is the support of the very earth that supports everything.
943अनादिर्भूभुवो लक्ष्मी: सुवीरो रुचिरांगद: । जननो जनजन्मादिर्भीमो भीमपराक्रम: ।। 101 ।।लक्ष्मीःlakṣmīḥWho endows prosperity and wellbeing to the earth as he supports it.
944अनादिर्भूभुवो लक्ष्मी: सुवीरो रुचिरांगद: । जननो जनजन्मादिर्भीमो भीमपराक्रम: ।। 101 ।।सुवीरःsuvīraḥWho manifests in a variety of splendorous ways.
945अनादिर्भूभुवो लक्ष्मी: सुवीरो रुचिरांगद: । जननो जनजन्मादिर्भीमो भीमपराक्रम: ।। 101 ।।रुचिराङ्गदःrucirāṅgadaḥWho wears enchanting armlets.
946अनादिर्भूभुवो लक्ष्मी: सुवीरो रुचिरांगद: । जननो जनजन्मादिर्भीमो भीमपराक्रम: ।। 101 ।।जननःjananaḥWho instruments the life of multiple beings.
947अनादिर्भूभुवो लक्ष्मी: सुवीरो रुचिरांगद: । जननो जनजन्मादिर्भीमो भीमपराक्रम: ।। 101 ।।जनजन्मादिःjanajanmādiḥWho sources the birth of Jivas by gifting them bodies.
948अनादिर्भूभुवो लक्ष्मी: सुवीरो रुचिरांगद: । जननो जनजन्मादिर्भीमो भीमपराक्रम: ।। 101 ।।भीमःbhīmaḥWho causes fear.
949अनादिर्भूभुवो लक्ष्मी: सुवीरो रुचिरांगद: । जननो जनजन्मादिर्भीमो भीमपराक्रम: ।। 101 ।।भीमपराक्रमःbhīmaparākramaḥWho, by his incarnations, becomes a source of fright to the Asuras.
950आधारनिलयोऽधाता पुष्पहास: प्रजागर: । ऊर्ध्वग: सत्पथाचार: प्राणद: प्रणव: पण: ।। 102 ।।आधारनिलयःādhārnilayaḥpanchabhootas
951आधारनिलयोऽधाता पुष्पहास: प्रजागर: । ऊर्ध्वग: सत्पथाचार: प्राणद: प्रणव: पण: ।। 102 ।।अधाताadhātāWho is himself his support.
952आधारनिलयोऽधाता पुष्पहास: प्रजागर: । ऊर्ध्वग: सत्पथाचार: प्राणद: प्रणव: पण: ।। 102 ।।पुष्पहासःpuṣpahāsaḥWhose expression as the universe is like the buds blossoming.
953आधारनिलयोऽधाता पुष्पहास: प्रजागर: । ऊर्ध्वग: सत्पथाचार: प्राणद: प्रणव: पण: ।। 102 ।।प्रजागरःprajāgaraḥWho is ever wakeful as he is the luminous Consciousness itself.
954आधारनिलयोऽधाता पुष्पहास: प्रजागर: । ऊर्ध्वग: सत्पथाचार: प्राणद: प्रणव: पण: ।। 102 ।।ऊर्ध्वगःūrdhvagaḥWho is moving above every one and all.
955आधारनिलयोऽधाता पुष्पहास: प्रजागर: । ऊर्ध्वग: सत्पथाचार: प्राणद: प्रणव: पण: ।। 102 ।।सत्पथाचारःsatpathācāraḥWho adheres to the ways of the good and noble.
956आधारनिलयोऽधाता पुष्पहास: प्रजागर: । ऊर्ध्वग: सत्पथाचार: प्राणद: प्रणव: पण: ।। 102 ।।प्राणदःprāṇadaḥWho imbues life to the dead, as to Pareekshit.
957आधारनिलयोऽधाता पुष्पहास: प्रजागर: । ऊर्ध्वग: सत्पथाचार: प्राणद: प्रणव: पण: ।। 102 ।।प्रणवःpraṇavaḥWho as Om, the sound symbol, is inextricably linked to Brahman.
958आधारनिलयोऽधाता पुष्पहास: प्रजागर: । ऊर्ध्वग: सत्पथाचार: प्राणद: प्रणव: पण: ।। 102 ।।पणःpaṇaḥWho gives results and benefits of holy deeds to all depending upon what each has done.
959आधारनिलयोऽधाता पुष्पहास: प्रजागर: । ऊर्ध्वग: सत्पथाचार: प्राणद: प्रणव: पण: ।। 102 ।।प्रमाणम्pramāṇaṃWho is the means of proof for himself, as he is Consciousness, revealing oneself and the others alike.
960आधारनिलयोऽधाता पुष्पहास: प्रजागर: । ऊर्ध्वग: सत्पथाचार: प्राणद: प्रणव: पण: ।। 102 ।।प्राणनिलय:prāṇanilayaḥIn whom all life forces dissolve.
961आधारनिलयोऽधाता पुष्पहास: प्रजागर: । ऊर्ध्वग: सत्पथाचार: प्राणद: प्रणव: पण: ।। 102 ।।प्राणभृत्prāṇabhṛtWho sustains the life forces.
962आधारनिलयोऽधाता पुष्पहास: प्रजागर: । ऊर्ध्वग: सत्पथाचार: प्राणद: प्रणव: पण: ।। 102 ।।प्राणजीवनःprāṇajīvanaḥWho sustains humans with breath through pr??a, ap?na, vy?na, u??na and sam?na.
963आधारनिलयोऽधाता पुष्पहास: प्रजागर: । ऊर्ध्वग: सत्पथाचार: प्राणद: प्रणव: पण: ।। 102 ।।तत्त्वम्tattvaṃWho is the presence denoted by the word ‘tat’, namely satyam, truth, amritam, the immortal, paramaartham, supreme reality, etc. These are not matter or energy.
964प्रमाणं प्राणनिलय: प्राणभृत्प्राणजीवन: । तत्त्वं तत्त्वविदेकात्मा जन्ममृत्युजरातिग: ।। 103 ।।तत्त्ववित्tattvavitWho knows His own true nature.
965प्रमाणं प्राणनिलय: प्राणभृत्प्राणजीवन: । तत्त्वं तत्त्वविदेकात्मा जन्ममृत्युजरातिग: ।। 103 ।।एकात्माekātmāWho is the sole Soul in all.
966प्रमाणं प्राणनिलय: प्राणभृत्प्राणजीवन: । तत्त्वं तत्त्वविदेकात्मा जन्ममृत्युजरातिग: ।। 103 ।।जन्ममृत्युजरातिगःjanmamṛtyujarātigaḥWho lives undergoing and transcending the six phases of birth, growth, change, decline and death.
967भूर्भुव: स्वस्तरुस्तार: सविता प्रपितामह: । यज्ञो यज्ञपतिर्यज्वा यज्ञांगो यज्ञवाहन: ।। 104 ।।भूर्भुवःस्वस्तरुःbhūrbhuvaḥsvastaruḥbh??, bhuva?, suva? are three utterances on which stands the huge tree of creation. They represent wakefulness, dream and sleep, the three states of our awareness, the sole basis for all our comprehensions and activities.
968भूर्भुव: स्वस्तरुस्तार: सविता प्रपितामह: । यज्ञो यज्ञपतिर्यज्वा यज्ञांगो यज्ञवाहन: ।। 104 ।।तारःtāraḥWho leads jeevas to reach the shore of worldly ocean.
969भूर्भुव: स्वस्तरुस्तार: सविता प्रपितामह: । यज्ञो यज्ञपतिर्यज्वा यज्ञांगो यज्ञवाहन: ।। 104 ।।सविताsavitāWho creates all worlds, outer and inner alike.
970भूर्भुव: स्वस्तरुस्तार: सविता प्रपितामह: । यज्ञो यज्ञपतिर्यज्वा यज्ञांगो यज्ञवाहन: ।। 104 ।।प्रपितामहःprapitāmahaḥWho parents Brahma and consequently is the great grandfather of one and all in creation.
971भूर्भुव: स्वस्तरुस्तार: सविता प्रपितामह: । यज्ञो यज्ञपतिर्यज्वा यज्ञांगो यज्ञवाहन: ।। 104 ।।यज्ञःyajñaḥWho manifests as yajña, sacrifice.
972भूर्भुव: स्वस्तरुस्तार: सविता प्रपितामह: । यज्ञो यज्ञपतिर्यज्वा यज्ञांगो यज्ञवाहन: ।। 104 ।।यज्ञपतिःyajñapatiḥWho is the sole sustainer and Lord of all sacrifices.
973भूर्भुव: स्वस्तरुस्तार: सविता प्रपितामह: । यज्ञो यज्ञपतिर्यज्वा यज्ञांगो यज्ञवाहन: ।। 104 ।।यज्वाyajvāWho is the performer of sacrifices, the yajam?na.
974भूर्भुव: स्वस्तरुस्तार: सविता प्रपितामह: । यज्ञो यज्ञपतिर्यज्वा यज्ञांगो यज्ञवाहन: ।। 104 ।।यज्ञाङ्गःyajñāṅgaḥWho is also all the limbs, like ladle, material offered, the fire, etc. of sacrifice.
975भूर्भुव: स्वस्तरुस्तार: सविता प्रपितामह: । यज्ञो यज्ञपतिर्यज्वा यज्ञांगो यज्ञवाहन: ।। 104 ।।यज्ञवाहनःyajñavāhanaḥWho receives and carries the merits of yajñas and bestows their results.
976यज्ञभृद्यज्ञकृद्यज्ञी यज्ञभुग्यज्ञसाधन: । यज्ञांतकृद्यज्ञगुह्यमन्नमन्नाद एव च ।। 105 ।।यज्ञभृत्yajñabhṛtWho safeguards and supports all yajñas.
977यज्ञभृद्यज्ञकृद्यज्ञी यज्ञभुग्यज्ञसाधन: । यज्ञांतकृद्यज्ञगुह्यमन्नमन्नाद एव च ।। 105 ।।यज्ञकृत्yajñakṛtWho preserves yajña by performing it in the beginning and protecting it in the end.
978यज्ञभृद्यज्ञकृद्यज्ञी यज्ञभुग्यज्ञसाधन: । यज्ञांतकृद्यज्ञगुह्यमन्नमन्नाद एव च ।। 105 ।।यज्ञीyajñīWho is the designer of the whole yajña and its performance.
979यज्ञभृद्यज्ञकृद्यज्ञी यज्ञभुग्यज्ञसाधन: । यज्ञांतकृद्यज्ञगुह्यमन्नमन्नाद एव च ।। 105 ।।यज्ञभुक्yajñabhukWho is the Enjoyer of yajña.
980यज्ञभृद्यज्ञकृद्यज्ञी यज्ञभुग्यज्ञसाधन: । यज्ञांतकृद्यज्ञगुह्यमन्नमन्नाद एव च ।। 105 ।।यज्ञसाधनःyajñasādhanaḥWho is attainable through yajña.
981यज्ञभृद्यज्ञकृद्यज्ञी यज्ञभुग्यज्ञसाधन: । यज्ञांतकृद्यज्ञगुह्यमन्नमन्नाद एव च ।। 105 ।।यज्ञान्तकृत्yajñāntakṛtWho alone is the result or reward of yajña.
982यज्ञभृद्यज्ञकृद्यज्ञी यज्ञभुग्यज्ञसाधन: । यज्ञांतकृद्यज्ञगुह्यमन्नमन्नाद एव च ।। 105 ।।यज्ञगुह्यंyajñaguhyaṃWho is the jñ?na yajña, Knowledge sacrifice, wherein knowledge of Brahman alone is the goal.
983यज्ञभृद्यज्ञकृद्यज्ञी यज्ञभुग्यज्ञसाधन: । यज्ञांतकृद्यज्ञगुह्यमन्नमन्नाद एव च ।। 105 ।।अन्नम्annamWho is the nourishing food of all, who himself is all beings, as they are the outcome of food and also preserved by food.
984यज्ञभृद्यज्ञकृद्यज्ञी यज्ञभुग्यज्ञसाधन: । यज्ञांतकृद्यज्ञगुह्यमन्नमन्नाद एव च ।। 105 ।।अन्नाद:annādaḥWho is the consumer of food and nourishment.
985आत्मयोनि: स्वयंजातो वैखान: सामगायन: । देवकीनंदन: स्रष्टा क्षितीश: पापनाशन: ।। 106 ।।आत्मयोनि:ātmayoniḥWho as Self of all is their source as well, and hence excludes all material causes for creation of universe.
986आत्मयोनि: स्वयंजातो वैखान: सामगायन: । देवकीनंदन: स्रष्टा क्षितीश: पापनाशन: ।। 106 ।।स्वयंंजात:svayaṃjātaḥWho is the efficient cause as well in shaping the universe as a whole.
987आत्मयोनि: स्वयंजातो वैखान: सामगायन: । देवकीनंदन: स्रष्टा क्षितीश: पापनाशन: ।। 106 ।।वैखान:vaikhānaḥWho brought forth the earth, using a special form (Varaaha) for the purpose.
988आत्मयोनि: स्वयंजातो वैखान: सामगायन: । देवकीनंदन: स्रष्टा क्षितीश: पापनाशन: ।। 106 ।।सामगायन:sāmagāyanaḥWho sings the musical Saamavedic hymns.
989आत्मयोनि: स्वयंजातो वैखान: सामगायन: । देवकीनंदन: स्रष्टा क्षितीश: पापनाशन: ।। 106 ।।देवकीनन्दन:devakīnandanaḥWho was the delightful son of Devaki.
990आत्मयोनि: स्वयंजातो वैखान: सामगायन: । देवकीनंदन: स्रष्टा क्षितीश: पापनाशन: ।। 106 ।।स्रष्टाsraṣṭāWho is ever the creator of all.
991आत्मयोनि: स्वयंजातो वैखान: सामगायन: । देवकीनंदन: स्रष्टा क्षितीश: पापनाशन: ।। 106 ।।क्षितीश:kṣitīśaḥWho is the Lord of earth, as Shri Rama.
992आत्मयोनि: स्वयंजातो वैखान: सामगायन: । देवकीनंदन: स्रष्टा क्षितीश: पापनाशन: ।। 106 ।।पापनाशन:pāpanāśanaḥWho destroys all sins of those who adore him by contemplating upon, remembering and eulogizing him.
993शंखभृन्नन्दकी चक्री शार्ङ्गधन्वा गदाधर: । रथांगपाणिरक्षोभ्य: सर्वप्रहणायुध: ।। 107 ।।शङ्खभृत्śaṅkhabhṛtWho wears the conch called Panchajanya.
994शंखभृन्नन्दकी चक्री शार्ङ्गधन्वा गदाधर: । रथांगपाणिरक्षोभ्य: सर्वप्रहणायुध: ।। 107 ।।नन्दकीnandakīWho in His hand carries the glittering sword Nandaka.
995शंखभृन्नन्दकी चक्री शार्ङ्गधन्वा गदाधर: । रथांगपाणिरक्षोभ्य: सर्वप्रहणायुध: ।। 107 ।।चक्रीcakrīWho has the discus Sudarshana.
996शंखभृन्नन्दकी चक्री शार्ङ्गधन्वा गदाधर: । रथांगपाणिरक्षोभ्य: सर्वप्रहणायुध: ।। 107 ।।शार्ङ्गधन्वाśārṅgadhanvāWho wields the ??r?ga bow.
997शंखभृन्नन्दकी चक्री शार्ङ्गधन्वा गदाधर: । रथांगपाणिरक्षोभ्य: सर्वप्रहणायुध: ।। 107 ।।गदाधर:gadādharaḥWho has mace called Kaumodaki.
998शंखभृन्नन्दकी चक्री शार्ङ्गधन्वा गदाधर: । रथांगपाणिरक्षोभ्य: सर्वप्रहणायुध: ।। 107 ।।रथांगपाणि:rathāṅgapāṇiḥWho has wheel, Chakra, in his hand.
999शंखभृन्नन्दकी चक्री शार्ङ्गधन्वा गदाधर: । रथांगपाणिरक्षोभ्य: सर्वप्रहणायुध: ।। 107 ।।अक्षोभ्य:akṣobhyaḥWho cannot be agitated over anything.
1000शंखभृन्नन्दकी चक्री शार्ङ्गधन्वा गदाधर: । रथांगपाणिरक्षोभ्य: सर्वप्रहणायुध: ।। 107 ।।सर्वप्रहरणायुध:sarvapraharaṇāyudhaḥWho has all kinds of weapons to face enemies.
610श्रीद: श्रीश: श्रीनिवास: श्रीनिधि: श्रीविभावन: । श्रीधर: श्रीकर: श्रेय: श्रीमॉंल्लोकत्रयाश्रय: ।। 65 ।।श्रीधर:śrīdharaḥOne bearing the mother of all, Sri, in his chest.
609श्रीद: श्रीश: श्रीनिवास: श्रीनिधि: श्रीविभावन: । श्रीधर: श्रीकर: श्रेय: श्रीमॉंल्लोकत्रयाश्रय: ।। 65 ।।श्रीविभावन:śrīvibhāvanaḥAwarder of all kinds of prosperity and virtue compatible with one's actions.
#ShlokaNameDiacriticMeaning

Listen  / Audio Playlist

Play  / Video Playlist

Read / E-books

arrow-icon